4 học sinh đại diện TP Cần Thơ tham dự Liên hoan “Thiếu nhi nghèo vượt khó toàn quốc”, do Hội đồng Đội Trung ương tổ chức. (Từ trái qua là các em: Nguyễn Thị Mỹ Linh, Huỳnh Kim Xuyến, Nguyễn Thị Thùy Linh và Danh Lâm Ngọc Quỳnh).

1. Ấn tượng đầu tiên khi chúng tôi tiếp xúc với Nguyễn Thị Thùy Linh, học sinh lớp 5A Trường Tiểu học thị trấn Phong Điền 2 (huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) là giọng nói ngọt ngào, trong trẻo. Hỏi ra mới biết Thùy Linh là “cây săn” giải thưởng trong các cuộc thi kể chuyện, tuyên truyền giới thiệu sách hay, các hội thi văn nghệ ở các cấp. Chỉ tính năm học 2011 - 2012, Thùy Linh đã đạt nhiều giải thưởng, như: giải Nhất hội thi giọng hát hay cấp huyện, giải Nhì hội thi tuyên truyền giới thiệu sách cấp huyện...

Bên cạnh tích cực tham gia phong trào văn hóa văn nghệ, Thùy Linh còn là tấm gương vượt khó học tốt được nhiều bạn bè nể phục, noi theo. Gia cảnh khó khăn, cha mẹ làm nghề buôn bán hàng rong nên từ nhỏ Thùy Linh luôn cố gắng học tập để không phụ lòng cha mẹ thầy cô đã chăm lo. 5 năm liền, cô học trò nghèo này luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi. Năm học 2011 - 2012, trong cuộc thi Olympic tiếng Anh, Thùy Linh đạt giải Ba cấp huyện, giải Khuyến khích cấp thành phố và được công nhận danh hiệu học sinh giỏi Olympic tiếng Anh cấp quốc gia. Để học tốt môn tiếng Anh, Thùy Linh chịu khó mượn tài liệu, sách vở ở thư viện để tham khảo thêm. Trong quá trình học tập, điều gì không hiểu, Thùy Linh nhờ thầy cô giảng giải thêm, nhờ vậy em tiến bộ rất nhanh. Ở lớp học, Thùy Linh thường giúp bạn học tập thông qua các phong trào “Đôi bạn cùng tiến”, “Giúp bạn truy bài”...

Không chỉ học giỏi, ở nhà Thùy Linh còn là con ngoan, hiếu thảo với cha mẹ. Những ngày không đến trường, Thùy Linh theo cha mẹ đi nhiều nơi để bán trái cây dạo. Nhìn cảnh cha mẹ dầm mưa dãi nắng kiếm tiền cho mình ăn học, Thùy Linh luôn nhắc nhở bản thân phải luôn phấn đấu học tập để sau này phụ giúp cha mẹ có cuộc sống sung túc hơn. 

2. Hoàn cảnh gia đình của Huỳnh Kim Xuyến, học sinh lớp 5A Trường Tiểu học Nguyễn Hữu Cảnh (quận Ô Môn, TP Cần Thơ), cũng khó khăn không kém. Hàng ngày, cha mẹ Xuyến phải vất vả chèo ghe bán tạp hóa nên Xuyến sống chung với bà ngoại. Những ngày không đi học, Xuyến phụ giúp bà bán bánh bao để kiếm thêm thu nhập.

Hoàn cảnh khó khăn đã rèn luyện cô học trò có dáng vóc nhỏ nhắn nghị lực vượt khó, vươn lên trong học tập. 5 năm liền, Xuyến đều đạt danh hiệu học sinh giỏi; năm học 2011 - 2012, Xuyến đạt giải Ba Olympic Toán cấp quận, giải Ba cấp thành phố và Tin học trẻ cấp quận. Hàng ngày, sau khi đi phụ giúp bà ngoại làm bánh hoặc bán bánh, Xuyến mới bắt đầu học bài. Xuyến bộc bạch: “Vì thời gian học ở nhà không nhiều nên em tranh thủ học tại lớp, bài tập nào không hiểu em hỏi thầy cô ngay hoặc thảo luận cùng bạn bè ngay. Qua đó, em vừa hoàn thành bài tập vừa học hỏi được từ bạn bè nhiều cách học mới”.

Với vai trò Liên đội phó Liên đội trường, Xuyến tích cực vận động các đội viên thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy. Phát huy tinh thần “tuổi nhỏ làm việc nhỏ”, Xuyến nỗ lực tham gia các phong trào, các hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng. Những ngày thứ bảy, chủ nhật, Xuyến thường cùng với các bạn thu gom lon bia, giấy vụn vừa gây quỹ Đội vừa bảo vệ môi trường. Xuyến vận động các bạn trong lớp thường xuyên dọn dẹp vệ sinh, làm cỏ xung quanh khuôn viên góp phần giữ gìn cảnh quan trường học xanh - sạch - đẹp. Nói về ước mơ của mình, Xuyến cho biết sẽ phấn đấu học tốt để trở thành một bác sĩ giỏi, chữa bệnh cho mọi người  nhất là các bệnh nhân nghèo.

3. Không chỉ chăm ngoan, 5 năm liền đều đạt danh hiệu học sinh giỏi, Danh Lâm Ngọc Quỳnh (dân tộc Khmer), học sinh lớp 5A1, Trường Tiểu học Trà Nóc 2 (quận Bình Thủy), còn là hạt nhân khơi dậy các phong trào Đội. Ngọc Quỳnh tâm sự: “Tham gia nhiều phong trào, em thấy mình trưởng thành hơn, nhất là được rèn luyện các kỹ năng như: giao tiếp, xử lý tình huống và có nhiều bạn bè hơn”.

Dù hoàn cảnh gia đình khó khăn, Ngọc Quỳnh vẫn tích cực tham gia các hoạt động, phong trào Đội. Là thành viên Ban Chỉ huy Liên đội trường, Ngọc Quỳnh luôn gương mẫu tham gia tất cả các hoạt động do Liên đội tổ chức, tích cực vận động các bạn trong lớp gây quỹ tiết kiệm, tham gia phong trào nuôi heo đất, mua tập, sách, viết tặng cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn; thực hiện tốt phong trào kế hoạch nhỏ, các công trình măng non như: trồng và chăm sóc cây xanh, mua ghế đá... Với vai trò Phụ trách sao, Ngọc Quỳnh tích cực hướng dẫn các đội viên các kỹ năng nghi thức Đội, cách thức tổ chức các trò chơi dân gian hay như tổ chức thực hiện công trình Nhật ký làm theo lời Bác. Bên cạnh đó, trong quá trình tham gia công tác Đội, Ngọc Quỳnh luôn cố gắng rèn luyện, học hỏi, lắng nghe những ý kiến đóng góp của bạn bè cũng như sự hướng dẫn của thầy tổng phụ trách Đội để Đội Nghi thức hoạt động tốt hơn. Năm học 2011 - 2012, Ngọc Quỳnh đạt danh hiệu “Phụ trách sao giỏi” tại Hội thi Phụ trách sao giỏi do Hội đồng Đội quận tổ chức.

4. Chín năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi, Nguyễn Thị Mỹ Linh, học sinh lớp 9A1, Trường THCS Trung Kiên (quận Thốt Nốt) còn “ẵm” nhiều giải thưởng trong học tập. Nổi bật là danh hiệu học sinh giỏi cấp thành phố môn Vật lý và học sinh giỏi môn thực hành Vật lý cấp quận (năm học 2011 - 2012)...  Chia sẻ về bí quyết học tốt, Mỹ Linh cười tươi tắn: “Trên lớp, em tích cực phát biểu, xây dựng bài, chú ý nghe thầy cô giảng bài, ghi chép cẩn thận, những phần chưa hiểu em hỏi lại thầy cô tại lớp”.

Trò chuyện cùng Mỹ Linh, chúng tôi càng cảm phục trước nghị lực vượt lên hoàn cảnh của em. Sinh ra trong gia đình hết sức khó khăn, cha mẹ đi gánh cá mướn, có lúc trên địa bàn quận, có lúc đi làm ở tận An Giang, Đồng Tháp... Thế nên từ nhỏ Mỹ Linh đã có tính tự lập, biết quán xuyến việc nhà. Càng khó khăn, Mỹ Linh càng cố gắng học tập tốt để sau này có việc làm ổn định nuôi sống được bản thân và gia đình. Hàng ngày, sau khi làm việc nhà giúp mẹ xong Mỹ Linh mới bắt đầu học bài. Thời gian học tập ở nhà không nhiều nên Linh rất tích cực hưởng ứng các phong trào “Đôi bạn cùng tiến”, học nhóm. Nhờ thường xuyên ôn bài, giải bài tập cùng với bạn bè trong lớp, Linh và các bạn ngày càng tiến bộ hơn trong học tập.

Mỹ Linh còn là một “kỳ thủ” cờ vua có tiếng từ những năm tiểu học và nhiều năm đạt giải cao trong các cuộc thi cờ vua cấp quận. Gần nhất là năm học 2011 - 2012, Mỹ Linh đạt giải Nhì môn cờ vua trong hội thao do Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Thốt Nốt tổ chức. Bên cạnh đó, Mỹ Linh cũng tích cực, xông xáo tham gia các phong trào tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, như: Ngày thứ bảy tình nguyện, Chủ nhật xanh, thăm và tặng quà cho gia đình chính sách...; gương mẫu thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy được thầy cô, bạn bè ngợi khen, yêu quí.

Bài, ảnh: QUỐC THÁI