Qua các thí nghiệm trên chuột và tế bào người, các nhà khoa học Mỹ phát hiện ăn nhiều muối khiến não thiếu dưỡng khí, dẫn đến suy giảm nhận thức và mắc các vấn đề về trí nhớ, bao gồm bệnh Alzheimer (sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi). Tuy nhiên, ảnh hưởng này có thể đảo ngược nếu cải thiện chế độ ăn.

Ảnh: Alternative Daily

Lâu nay, ăn mặn được cho làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và cao huyết áp, nhưng ít ai biết các vấn đề về não như bệnh mạch máu não, đột quỵ, suy giảm nhận thức cũng liên quan đến chế độ ăn này. Công bố trên tạp chí uy tín trong lĩnh vực thần kinh Nature Neuroscience, nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Costantino Iadecola dẫn đầu tại Đại học Weill Cornell chứng minh chế độ ăn nhiều muối ảnh hưởng như thế nào đến ruột, hệ miễn dịch và cuối cùng là não bộ.

Trong nghiên cứu kéo dài 12 tuần, Tiến sĩ Iadecola và các cộng sự đã nuôi một nhóm chuột bằng chế độ ăn với lượng muối cao hơn chế độ ăn lành mạnh thông thường 8-16 lần. Nhưng chỉ sau 8 tuần đầu tiên, họ nhận thấy chuột có hiện tượng rối loạn chức năng nội mô (tổn thương tế bào nội mạc ở mạch máu não) và giảm lưu lượng máu đến não. Theo đó, lượng máu đến vỏ não và hồi hải mã lần lượt giảm 28% và 25% trong khi đây là những vùng não liên quan đến khả năng tiếp thu và ghi nhớ. Không chỉ vậy, nhóm chuột này còn biểu hiện sa sút nghiêm trọng trong các bài kiểm tra về hành vi, gồm tìm lối thoát trong mê cung (đòi hỏi vận dụng trí nhớ thị giác-không gian), khả năng làm tổ và nhận biết vật thể.

Nhóm nghiên cứu giải thích rằng việc hấp thu quá nhiều muối làm rối loạn chức năng của các tế bào nội mô chịu trách nhiệm điều hòa trương lực thành mạch. Thức ăn mặn đã kích hoạt phản ứng miễn dịch gây viêm (khiến não thiếu hụt ôxy) và làm tổn hại các tế bào thần kinh (dẫn đến những vấn đề về hành vi và tâm thần). Cụ thể, ăn mặn kích hoạt phản ứng miễn dịch và làm tăng số lượng tế bào bạch cầu TH17. Để đáp ứng với tình trạng cơ thể hấp thu nhiều muối, tế bào TH17 sản sinh nhiều hóa chất IL-17 dễ dẫn đến sưng viêm và đây chính là “thủ phạm” triệt tiêu khí ôxít nitric (NO) ở tế bào nội mô trong thành mạch máu não. Thiếu NO, các tế bào thần kinh hoạt động sai chức năng. Kiểm chứng những ảnh hưởng trên trên tế bào nội mô của người trong phòng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu cũng thu được kết quả tương tự. Nghiên cứu này chứng tỏ chế độ ăn mặn ảnh hưởng đến hệ trục não-ruột (brain-gut axis) và phản ứng miễn dịch, kéo theo các vấn đề về hành vi và tâm thần.

Dù vậy, tin mừng là những hệ lụy nói trên liên quan đến thói quen ăn nhiều muối vẫn có thể đảo ngược. Bằng chứng là chỉ sau 4 tuần được nuôi bằng chế độ ăn lành mạnh trở lại, lưu lượng máu lên não và chức năng tế bào nội mạc mạch máu của chuột đã phục hồi khỏe mạnh. Điều này cho thấy thay đổi chế độ dinh dưỡng có thể đẩy lùi những tác động xấu do thói quen ăn mặn.

Những phát hiện trên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cắt giảm muối trong chế độ ăn, đồng thời mở ra tiềm năng phát triển phương pháp mới để chữa trị cho những bệnh nhân mất trí nhớ hoặc có vấn đề về bộ nhớ. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, một người trưởng thành khỏe mạnh chỉ nên tiêu thụ khoảng 5g muối/ngày.

HẠNH NGUYÊN (Theo Telegraph, Daily Mail)