Bất chấp những cảnh báo từ Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ, Thượng viện Ba Lan hôm qua đã thông qua dự luật cải cách Tòa án Tối cao với kết quả 55 phiếu thuận, 23 phiếu chống và 2 phiếu trắng. Văn kiện này còn phải được Tổng thống Andrzej Duda ký ban hành trong vòng 21 ngày trước khi chính thức trở thành luật.
Theo hãng tin AP, dự luật trên đề nghị sa thải các thẩm phán Tòa án Tối cao đương nhiệm, ngoại trừ những người được Bộ trưởng Tư pháp lựa chọn và được Tổng thống phê chuẩn. Nó cũng cho phép Tổng thống có quyền đưa ra các quy định cho công việc của tòa án, cũng như thành lập một phòng kỷ luật phụ trách xử lý những vụ việc nghi ngờ các thẩm phán vi phạm nghề nghiệp hoặc đạo đức.
Phe đối lập Ba Lan đang kêu gọi Tổng thống Duda bác bỏ dự luật cải cách gây tranh cãi trên, cũng như 2 dự luật khác được thông qua gần đây mà họ cho là nhằm gia tăng sự kiểm soát của nhánh hành pháp đối với nhánh tư pháp. Ngay sau khi hay tin về kết quả cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện, nhiều người biểu tình đã tập hợp trước tòa nhà quốc hội và hô vang các khẩu hiệu phản đối và đòi dân chủ.
Trước đó, giới lãnh đạo EU đã chỉ trích rằng dự luật cải cách Tòa án Tối cao của Ba Lan sẽ “giết chết” tính độc lập trong ngành tư pháp và đe dọa pháp quyền tại nước thành viên lớn nhất của EU ở Trung và Đông Âu. Tương tự, Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 21-7 cũng bày tỏ quan ngại về dự luật này.
Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Frans Tmmermans đã cảnh báo Ba Lan có thể đối mặt với hình phạt theo điều 7 của hiệp ước EU do vi phạm nghiêm trọng các giá trị cơ bản của tổ chức này. Tuy nhiên, bất kỳ biện pháp trừng phạt nào cũng cần có sự đồng thuật của tất cả các nước thành viên, trong khi Hungary chưa bao giờ ủng hộ cấm vận chống Ba Lan. Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo nhấn mạnh luật trên là vấn đề nội bộ và chính quyền của ông không đầu hàng trước áp lực từ bên ngoài.
HẢI NGUYỆT (Theo AP, AFP)
