Sau 5 năm thực hiện mô hình “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Đơn vị học tập” theo Quyết định số 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định 281), tinh thần hiếu học đã lan tỏa rộng khắp trong nhân dân TP Cần Thơ, góp phần thúc đẩy sự phát triển giáo dục - đào tạo và phong trào xây dựng xã hội học tập (XHHT) của địa phương.

Bà Võ Thị Hồng Ánh, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, tặng Bằng khen của UBND thành phố cho các cá nhân,
gia đình, dòng họ đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện Quyết định 281.

Trong các mô hình, việc xây dựng "Gia đình học tập" được xem là khởi đầu quan trọng nhất. Thời gian qua, 9 quận, huyện của TP Cần Thơ đã triển khai thực hiện tốt Quyết định 281, thể hiện qua số hộ đăng ký thực hiện "Gia đình học tập" ngày càng tăng về số lượng và chất lượng. Từ đó đã xuất hiện ngày càng nhiều gia đình được công nhận "Gia đình học tập" tiêu biểu. Ðơn cử như gia đình bà Phạm Thị Cúc ở phường An Hòa, quận Ninh Kiều; gia đình ông Nguyễn Văn Hát ở phường Long Hòa, quận Bình Thủy; gia đình ông Lư Mành ở ấp Thạnh Lợi, xã Trung An, huyện Cờ Ðỏ,…

Trong đó, có câu chuyện của gia đình ông Ðinh Văn Thế, nông dân ấp Thới Hiệp B, xã Xuân Thắng, huyện Thới Lai. Nguồn thu nhập chính của gia đình ông Thế từ 5 công ruộng và chăn nuôi nên khá chật vật, thế nhưng, vợ chồng ông vẫn lo chu toàn cho 5 người con ăn học thành tài. Ðó là Ðinh Thị Mộng Linh tốt nghiệp đại học ngành Tài chính kế toán, Ðinh Trọng Nghiệm có bằng thạc sĩ và đang dạy tại trường trung cấp, Ðinh Trọng Kỳ tốt nghiệp đại học và có trại tôm giống tư nhân, Ðinh Trọng Bình tốt nghiệp đại học ngành Tin học và là phó giám đốc của một công ty xuất nhập khẩu, Ðinh Ðức Thịnh tốt nghiệp đại học sư phạm chuyên ngành Tiếng Anh và đang là giảng viên một trường cao đẳng. Ông Thế cho biết, việc giáo dục phải có sự đồng hành của nhà trường, xã hội và đặc biệt là sự quan tâm của gia đình. Ở gia đình ông Thế, từng người con được lập thời gian biểu để sắp xếp việc học hợp lý; cả nhà thống nhất thực hiện "nội quy gia đình" với 10 điều như đi thưa về trình, đi đến nơi về đến chốn, thẳng thắn và thật thà trong lời nói, việc làm; bên cạnh việc theo sát con hằng ngày, vào tối thứ bảy hàng tuần ông còn dành riêng một buổi để các con nêu những thắc mắc để ông giải thích... "Quan trọng là phải tạo ý chí nỗ lực học tập của các con", ông Thế nhấn mạnh.

Từ mỗi gia đình, việc xây dựng dòng họ, cộng đồng và đơn vị học tập đã ngày càng phát triển vững chắc. Tiêu biểu như trong hơn 16 năm hoạt động, Chi hội Khuyến học tộc họ Ðặng, khu vực Tân Bình, phường Trường Lạc, quận Ô Môn đã góp phần cùng với các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Ông Ðặng Phước Tấn, đại diện Chi hội Khuyến học tộc họ Ðặng, cho biết: Tộc họ khảo sát các hộ họ Ðặng trong khu vực, khi thấy có hộ gia đình gặp khó khăn về kinh tế, thì sẽ giúp đỡ để có điều kiện lo cho con em đi học. Nhờ sự hỗ trợ của UBND phường, 18 hộ gia đình họ Ðặng đã tập trung để bầu Ban Chấp hành Chi hội Khuyến học tộc họ Ðặng. Ông Ðặng Phước Tấn nói thêm: "Hàng năm, chi hội tổ chức khen thưởng, tặng quà cho con em có thành tích học tập tốt, với mức từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng/suất tùy cấp học". Các thành viên trong chi hội còn động viên giúp đỡ lẫn nhau trong sản xuất, kinh doanh, tham gia các lớp ngắn hạn về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi… Từ 18 hộ thành viên, 130 nhân khẩu ban đầu; đến nay, chi hội có 35 hộ, 198 nhân khẩu, 100% hộ gia đình trong tộc họ được công nhận "Gia đình học tập" và được tái công nhận hàng năm. Hiện nay, tộc họ Ðặng có 1 tiến sĩ, 6 thạc sĩ, 2 người đang học cao học, 60 thành viên hoàn thành đại học và nhiều trình độ khác...

****

Giai đoạn 2016-2020, TP Cần Thơ có hơn 235.800 gia đình được công nhận "Gia đình học tập", trong đó gần 200.000 gia đình đạt danh hiệu xuất sắc 5 năm liền. Có 610 dòng họ đạt danh hiệu "Dòng họ học tập" và 616 cộng đồng được công nhận "Cộng đồng học tập"… Có thể thấy tác động của các mô hình này qua việc trình độ dân trí nâng cao, đã giúp kinh tế gia đình phát triển, góp phần vào sự phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của thành phố. Theo ông Ðinh Viết Khanh, Chủ tịch Hội Khuyến học TP Cần Thơ, kết quả đạt được nhờ sự quan tâm lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp; sự nỗ lực của Ban Chỉ đạo Xây dựng XHHT từ thành phố đến cơ sở; sự phối hợp của Ủy ban MTTQVN các cấp cùng các sở, ban, ngành, đoàn thể; đặc biệt là nỗ lực của hội khuyến học và ngành giáo dục các cấp.

Tuy nhiên, công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT hiện nay vẫn còn một số khó khăn như từng lúc từng nơi nhận thức về công tác này chưa thật sự sâu sắc, một bộ phận cư dân vì mưu sinh nên ít quan tâm đến chuyện học tập, kinh phí để triển khai Quyết định 281 tuy có được quy định trong các văn bản liên quan nhưng việc cấp phát không thống nhất đã tạo ra nhiều băn khoăn ở cơ sở. Ông Ðinh Viết Khanh cho rằng: Những tồn tại này rất cần sự quan tâm giải quyết của cả hệ thống chính trị, bởi việc xây dựng XHHT góp phần phát triển giáo dục, đào tạo nhân tài đáp ứng các mục tiêu phát triển của thành phố.

Bài, ảnh: NG.NGÂN