Q.M

Nhà xuất bản Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa ấn hành và giới thiệu “Du lịch, du khảo trên Nam Kỳ tuần báo” do tác giả Võ Văn Thành và Trần Thành Trung sưu tầm, chú giải và giới thiệu. Sách tập hợp 25 bài viết ghi nhận sự trải nghiệm các chứng tích, địa chỉ lịch sử - văn hóa, khám phá địa chí, phong tục, lễ hội văn nghệ dân gian và dân tộc học đăng trên Nam Kỳ tuần báo - tờ báo do nhà văn Hồ Biểu Chánh làm giám đốc, ấn hành được 85 số từ ngày 3-9-1942 đến 15-6-1944.

Du lịch, du khảo luôn là thể tài hấp dẫn và Nam Kỳ tuần báo đã ghi dấu ấn với nhiều bài viết ấn tượng, giá trị của các tác giả đương thời như: Vương Quý Lê, Hồ Biểu Chánh, Nguyễn Thị Tố Lan, Trúc Hà, Khuông Việt, Thiếu Sơn, Huỳnh Văn Chính… Ðặc biệt như chuyến đi trải dài khắp các tỉnh Nam kỳ của tác giả Khuông Việt: “Hai mươi lăm ngày đi tìm dấu người xưa” (đăng 19 số). Trong bài viết có đề cập về phương thức di chuyển qua các tỉnh, thành như sau: “… Ròng rã hai mươi lăm ngày, chúng tôi hoàn toàn sống với tiền nhơn, cơ hồ quên cả đời hiện tại. Không xem báo, không để ý đến ngày giờ, mặc chiến tranh vang động khắp Ðông Tây, thậm chí đến gia đình, chúng tôi cũng ít khi tường tin tức. Trải qua các tỉnh Cần Thơ, Sa Ðéc, Long Xuyên, Châu Ðốc, Vĩnh Long, Bến Tre, Mỹ Tho và Tân An, tấm lòng hiếu cổ của chúng tôi được thỏa mãn trước những đình, chùa miếu mộ, hùng vĩ nguy nga cũng có, bình dị điêu tàn cũng có và những phong cảnh gấm vóc của non sông đất nước. Sự thỏa mãn ấy đã bù đắp lại bao nỗi nhọc nhằn vất vả. Di tích của người phần nhiều là những nơi thôn quê hẻo lánh, giữa bụi rậm, ruộng sâu, trên núi cao đồi vắng, xa đường thông thương thuận tiện… Muốn đến đó phải đi ghe, đi xuồng, đi xe máy và phần nhiều là đi chơn, ít khi được sung sướng ngả mình trên “băng” xe ngựa, xe “lôi” hoặc xe hơi, dầu là “băng” cây của những cái xe nhỏ chạy than thường hay nằm vạ giữa đồng…”.

Bên cạnh những tác phẩm ghi nhận sự trải nghiệm các chứng tích, địa chỉ lịch sử - văn hóa một thời, khám phá địa chí, phong tục, lễ hội văn nghệ dân gian và dân tộc học là những hồi ức, kỷ niệm đẹp về tháng ngày ở những địa danh ở trong nước và nước ngoài. Có thể kể đến các tác phẩm như: “Ði coi vở tuồng Chơn ái tình” của Trúc Hà; “Ba lần đi xem hội chợ ở Sài Gòn” của Thiếu Sơn; “Chuyện lạ xứ Lào” của Hoàng Tích Hoàn; “Năm ấy ở Pháp tôi được ăn Tết một cách bất ngờ” của Lê Văn Ngôn; “Lệ Tết thầy hồi xưa” của Nguyễn Hương Trà; “Tết Paris năm ấy” của Tây Ðô Cát Sĩ… Nhìn chung, các tác phẩm tập hợp trong sách cung cấp nhiều kiến thức về địa chí, lịch sử, văn hóa, phong tục, dân tộc, dân gian, giúp người đọc sống trong tâm thức khảo cổ và hiểu thêm về đời sống tinh thần của nước ta trong đầu những năm 1940. Dù được viết cách đây 8 thập kỷ, nhưng các tác phẩm này vẫn mang đến kiến thức hữu ích cho những người viết, người làm công tác khảo cứu, văn hóa, du lịch… hôm nay.

Cuối tuần qua, tác giả Võ Văn Thành đã có buổi giao lưu, trò chuyện cùng độc giả để giới thiệu tác phẩm “Du lịch, du khảo trên Nam Kỳ tuần báo” tại Thư quán Công viên Văn Lang, TP Hồ Chí Minh.l