Hiện các địa phương khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang vào vụ thu hoạch rộ lúa đông xuân 2018-2019, giá lúa giảm mạnh, thị trường xuất khẩu chưa có tín hiệu khởi sắc và vướng nhiều rào cản thương mại. Nông dân trồng lúa và cả doanh nghiệp xuất khẩu gạo đều than khó, một số địa phương đã họp “nóng” để bàn giải pháp tiêu thụ lúa gạo; đồng thời kiến nghị Chính phủ có chính sách thu mua tạm trữ để giải cứu ngành lúa gạo. Vụ lúa đông xuân là vụ lúa chính trong năm và cũng là vụ mùa bội thu về sản lượng. Để giải cứu ngành lúa gạo ở ĐBSCL, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện thu mua dự trữ quốc gia 800.000 tấn lúa và 200.000 tấn gạo năm 2019 nhằm chặn đà giảm giá của lúa gạo; đồng thời yêu cầu các Bộ, ngành liên quan, đặc biệt là ngân hàng nhanh chóng vào cuộc để thực hiện.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa ban hành văn bản số 928/NHNN-TD yêu cầu NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL và các ngân ngân hàng thương mại thực hiện một số nội dung về việc cho vay thu mua lúa, gạo vụ đông xuân 2018-2019. Để hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp trong sản xuất, tiêu thụ lúa đông xuân đang vào vụ thu hoạch rộ, NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại khẩn trương chỉ đạo các chi nhánh cân đối nguồn vốn đáp ứng yêu cầu vay vốn tạm trữ lúa gạo của doanh nghiệp. Đồng thời, ngân hàng cần làm việc trực tiếp với doanh nghiệp để xem xét nhu cầu vay vốn, có thể tăng hạn mức vay vốn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân nhằm tạo điều kiện tối đa cho ngành gạo.

NHNN cũng yêu cầu NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL chỉ đạo các chi nhánh tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn cân đối nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp thu mua lúa, gạo; đồng thời tăng cường kết nối ngân hàng - doanh nghiệp nhằm kịp thời nắm bắt khó khăn, vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ, tăng khả năng tiếp cận vốn. Và phải bám sát diễn biến, tình hình thị trường và việc cho vay thu mua lúa, gạo của các TCTD trên địa bàn để kịp thời báo cáo UBND tỉnh, thành phố, NHNN Việt Nam các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ và sự vào cuộc của các Bộ, ngành có liên quan, cùng sự chủ động của hệ thống ngân hàng trong việc cung ứng vốn cho vay mua tạm trữ lúa gạo đã tạo tín hiệu khởi sắc cho thị trường. Theo ghi nhận tại một số địa phương vùng ĐBSCL, giá lúa gạo tại vùng đã tăng nhẹ trở lại khoảng 100-200 đồng/kg. Các địa phương cũng khẩn trương đôn đốc doanh nghiệp tăng thu mua lúa trong dân. Cuộc giải cứu này về trước mắt sẽ chặn đà giảm giá của lúa gạo, nhưng đây chỉ là giải pháp tình thế. Để phát triển ngành lúa gạo bền vững cần giải quyết căn cơ từ gốc. Nhiều ý kiến cho rằng, cần có chiến lược tiếp cận thị trường tốt hơn và thông tin thị trường phải cập nhật thường xuyên, có liên kết chặt chẽ hơn để tránh tình trạng rớt giá phải giải cứu.

Song Nguyên