Một nghiên cứu mới vừa đưa ra bằng chứng cho thấy mặc dù tác động của căng thẳng do các biến cố trong đời tích tụ theo thời gian và đẩy nhanh quá trình lão hóa, nhưng việc duy trì một lối sống lành mạnh có thể chống lại những tác hại này.

Trong nghiên cứu trên nhóm đối tượng phụ nữ tuổi từ 50-65, các chuyên gia tại Đại học California, San Francisco (Mỹ) muốn tìm hiểu liệu một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục và ngủ tốt có thể làm giảm ảnh hưởng của stress và lão hóa ở cấp độ tế bào. Những người tham gia được yêu cầu cung cấp thông tin sức khỏe và lối sinh hoạt, cũng như mọi sự kiện gây căng thẳng lớn (như mất việc làm hoặc ly hôn) xảy ra trong thời gian nghiên cứu kéo dài một năm.

Để xem xét tác động của stress trên các tế bào, các nhà nghiên cứu đã đo chiều dài của các telomere, “chiếc mũ” bảo vệ ở phần cuối của nhiễm sắc thể. Telomere rút ngắn một chút mỗi lần tế bào phân chia và chiều dài của chúng được coi là một chỉ số về lão hóa của tế bào. Các nhà nghiên cứu cũng lấy mẫu máu của những người tham gia – một lần vào đầu nghiên cứu và một lần vào một năm sau đó – để đánh giá sự thay đổi trong các telomere của tế bào bạch cầu. Kết quả cho thấy những sự kiện gây căng thẳng có liên quan đến sự rút ngắn của các telomere, nhưng những hành vi lành mạnh lại có tác dụng giảm nhẹ. Bằng chứng là những người phụ nữ duy trì lối sống lành mạnh có mức độ rút ngắn telomere ít hơn, trong khi những người ít tập thể dục hơn, ăn kém và ngủ ít có telomere ngắn lại, mặc dù mức độ căng thẳng của họ cũng tương đương nhóm kia – nghiên cứu đăng trên tạp chí Tâm thần học phân tử (Molecular Psychiatry) kết luận.

Những phát hiện này ủng hộ kết quả các nghiên cứu trước đó về mối liên hệ giữa tốc độ rút ngắn của telomere với lối sống và sức khỏe tâm thần của con người. Dù vậy, các chuyên gia cũng lưu ý rằng quá trình lão hóa của một người là kết quả của sự tác động qua lại giữa các yếu tố di truyền, hành vi và những biến cố trong cuộc đời họ.

Theo nhà nghiên cứu Eli Puterman, Phó Giáo sư về tâm thần học, đây là nghiên cứu đầu tiên ủng hộ ý tưởng cho rằng những sự kiện gây căng thẳng (như mất người thân, chăm sóc người bệnh và mất việc làm) có thể đẩy nhanh tốc độ lão hóa ở cấp độ tế bào ở người trung niên, dù chỉ trong thời gian ngắn (ở đây là 1 năm). Cụ thể, các nhà nghiên cứu ghi nhận chiều dài telomere của phần lớn những người phụ nữ thay đổi trong vòng 5% so với chiều dài ban đầu.Tuy nhiên, “việc duy trì vận động, ăn uống và ngủ tốt trong giai đoạn bị stress đặc biệt quan trọng trong việc giảm bớt tốc độ lão hóa nhanh của các tế bào miễn dịch”.

“Kết quả nghiên cứu tạo ra động lực để thúc đẩy những biện pháp can thiệp nhằm thay đổi lối sống ở những người trải qua nhiều sự kiện gây căng thẳng” – Elizabeth Blackburn, đồng tác giả nghiên cứu, nhấn mạnh.

HOÀNG ĐIỂU (Theo Live Science, psychcentral, AFP)