BẢO LAM (Tổng hợp từ Nytimes, Variety, Comscore)

Sau thời gian chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, hệ thống các rạp chiếu phim Bắc Mỹ đã hoạt động gần như bình thường trở lại. Tuy nhiên, sau mùa hè khá thành công của Hollywood với nhiều phim bom tấn đạt doanh thu khả quan, không khí ảm đạm lại đang diễn ra ở các rạp vì lượng khán giả ngày càng ít.

“Top Gun: Maverick", "Doctor Strange in the Multiverse of Madness" là những phim mang đến tín hiệu tích cực cho Hollywood ở mùa hè vừa qua. "Top Gun: Maverick" thu về hơn 1,5 tỉ USD, còn "Doctor Strange in the Multiverse of Madness" vượt doanh thu hơn 40% so với phần phim trước đó vào năm 2016. Tuy nhiên, phía sau những thành công đó vẫn luôn có những bất ổn, khi hệ thống rạp chiếu chịu chi phí vận hành leo thang, trong khi các nền tảng trực tuyến đang nở rộ. Rạp chiếu cũng không còn là nơi độc quyền phát hành phim như trước kia.

Theo nhìn nhận của nhiều chuyên gia, rạp chiếu đang trở nên dư thừa. Tại Mỹ và Canada, hiện có khoảng 40.700 rạp chiếu và các nhà điều hành rạp thừa nhận rằng phải đóng cửa những rạp kém hiệu quả. Số lượng duy trì tốt nhất chỉ khoảng 25.000 rạp. Theo Hiệp hội các chủ sở hữu rạp chiếu Mỹ, có khoảng 500 rạp đã đóng cửa kể từ khi đại dịch bắt đầu. Con số này vẫn chưa dừng lại khi có nhiều đơn vị sẽ đóng cửa tiếp vào mùa thu này. Cụ thể, Cineworld - đơn vị điều hành Regal Cinemas, chuỗi rạp số hai ở Mỹ sau AMC, đã nộp đơn xin phá sản. Richard L. Gelfond, Giám đốc điều hành IMAX, đơn vị nhượng quyền công nghệ cho các rạp chiếu, nhìn nhận: "Trừ những trường hợp đặc biệt, ít ai chọn đến rạp chiếu nữa".

Theo Hiệp hội Ðiện ảnh Mỹ, lượng khán giả đến rạp ở khu vực Bắc Mỹ đạt đỉnh vào năm 2002 với khoảng 1,6 tỉ vé được bán ra. Thời điểm đó có ít nhất 140 phim được phát hành ra rạp. Nhưng năm nay, con số đã sụt giảm rõ rệt, chỉ còn dưới 800 triệu vé và chỉ có khoảng 73 phim phát hành tại rạp. Chuyên gia phân tích Robert Fishman cho rằng các rạp cần phải tái cấu trúc, bởi vì mùa hè 2022 Hollywood có thành công, nhưng thực tế số ghế bán ra chỉ hơn 17%. Trước đây, mùa phim hè Hollywood luôn chiếm đến 40% doanh thu bán vé hằng năm.

Tín hiệu tích cực phòng vé mùa hè năm nay cũng chỉ với các chuỗi phim: "Jurassic World Dominion", "Minions: Rise of Gru", "Thor: Love and Thunder"… nhưng sau đó phòng vé lại trở về không khí ảm đạm như thời kỳ dịch bệnh. Khán giả dường như "bốc hơi" và phim mùa thu rơi vào khủng khoảng. Hàng loạt những phim "Easter Sunday", "Fall", "Vengeance", "Mack & Rita", "Three Thousand Years of Longing" đều điêu đứng khi ra rạp. Chỉ một số ít phim như: "Nope", "Bullet Train" là có doanh thu nhưng vẫn chỉ ở mức trung bình. Theo thống kê từ Comscore, "The Invitation" (ảnh) đứng đầu phòng vé Bắc Mỹ vào cuối tuần trước cũng chỉ mang về 6,8 triệu USD tổng doanh thu cuối tuần, thấp nhất kể từ năm 2000 (không tính khoảng thời gian xảy ra đại dịch khi nhiều rạp chiếu đóng cửa). 

Tình trạng trên xuất phát từ việc các nhà sản xuất đưa phim sang nền tảng trực tuyến ngày càng phổ biến, khiến các rạp rơi vào tình trạng khan hiếm phim. Ví dụ như 2 phim mới "Honk for Jesus. Save Your Soul", "Halloween Ends" đều không chỉ ra mắt ở rạp, mà còn phát đồng thời trên Peacock, làm hạn chế doanh thu bán vé. Trong khi đó, 2 bom tấn được trông đợi là "Black Panther Wakanda Forever" (tháng 11-2022), "Avatar The Way of Water" (tháng 12) rất khó để lấy quyền phát hành độc quyền ở rạp chiếu. Chưa kể, một số phim sẽ bỏ qua các rạp chiếu để chuyển hẳn sang các dịch vụ phát trực tuyến. Ðó là "Hocus Pocus 2", "Pinocchio" độc quyền trên Disney+, hay phần tiếp theo của "Knives Out" sẽ phát độc quyền trên Netflix.

Lịch chiếu phim năm nay được nhìn nhận là khá mỏng chỉ khoảng hơn 70 phim mới phát, trong đó có không ít bom tấn đã bị đẩy lùi sang năm 2023 do ảnh hưởng từ dây chuyền sản xuất trong mùa dịch. Robert Fishman dự báo các rạp sẽ vẫn tiếp tục khó khăn vào năm 2023, doanh thu bán vé khoảng 8,5 tỉ USD, giảm 26% so với năm 2019.