Trong những năm qua, TP Cần Thơ tập trung phát triển đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, đóng vai trò là trung tâm động lực của vùng ÐBSCL. Theo quy hoạch, thành phố dự kiến phát triển các khu đô thị tập trung trong vùng đô thị nội thành và các đô thị vệ tinh tại các huyện với cơ sở hạ tầng kết nối đồng bộ, hiện đại. Các khu dân cư, khu đô thị mới đi vào triển khai thực hiện không chỉ làm thay đổi diện mạo đô thị mà còn giúp các quận, huyện bắt nhịp kịp thời với tiến trình đô thị hóa chung của thành phố. 

Một góc Trung tâm Thương mại huyện Phong Điền.

► Hấp lực mới

Tuyến đường Nguyễn Văn Cừ nối dài đoạn từ Mỹ Khánh đến Phong Điền là một trong những công trình giao thông quan trọng mang ý nghĩa kết nối trung tâm TP Cần Thơ với huyện nông thôn mới Phong Điền dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2019. Ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, chia sẻ: Khi tuyến đường Nguyễn Văn Cừ nối dài đoạn từ Mỹ Khánh đến Phong Điền hoàn thành sẽ góp phần rút ngắn hơn nữa khoảng cách đô thị và nông thôn, đồng thời mở ra cho huyện nhiều cơ hội mời gọi đầu tư. Hiện nay, có nhiều nhà đầu tư quan tâm đến các dự án về phát triển đô thị tại huyện Phong Điền mà cụ thể là phát triển đô thị sinh thái và các dự án về du lịch, nghỉ dưỡng.

Theo ông Nguyễn Văn Thắng, từ năm 2010-2011, trên địa bàn huyện có Dự án Trung tâm Thương mại huyện Phong Điền với diện tích 38ha là nơi tập trung khu hành chính huyện, công trình y tế, giáo dục, trung tâm thương mại và nhà ở... Đến nay, tiến độ dự án đạt khoảng 70% và đang phát huy vai trò thúc đẩy phát triển thương mại vừa phục vụ hiệu quả cho nhu cầu nhà ở của người dân tại khu vực trung tâm huyện. 

Thời gian qua, cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông của quận Bình Thủy được đầu tư ngày một đồng bộ đã góp phần rất lớn cho việc khơi dậy tiềm năng lợi thế của quận. Ông Lê Tâm Niệm, Chủ tịch UBND quận Bình Thủy, chia sẻ: Được sự quan tâm hỗ trợ của thành phố và các sở, ngành, một số dự án khu đô thị mới trên địa bàn quận đã có nhà đầu tư đăng ký thực hiện. Trong đó có 2 khu đô thị mới ở hai bên đường Võ Văn Kiệt, Khu đô thị mới Cồn Khương, Khu du lịch cồn Sơn, khu dân cư Ngân Thuận cũng được tái khởi động. Các dự án này sẽ góp phần thúc đẩy tiến trình đô thị hóa của quận Bình Thủy theo hướng tập trung xây dựng, phát triển các khu đô thị được kết nối giao thông, đầu tư hạ tầng đồng bộ, tạo môi trường sống lý tưởng cho người dân. Quận cam kết sẽ đồng hành hỗ trợ nhà đầu tư về các thủ tục cần thiết cũng như trong quá trình triển khai xây dựng để các khu đô thị mới sớm hoàn thành và thu hút cư dân vào sinh sống.

Thực tế cho thấy, tiến trình đô thị hóa vừa là cơ hội nhưng cũng đồng thời là thách thức cho các quận, huyện trong quá trình xây dựng quy hoạch, quản lý quy hoạch đô thị, quản lý trật tự xây dựng. Lẽ đó, đối với các khu dân cư đã hình thành từ trước, cần tiếp tục chỉnh trang nhưng phải duy trì các yếu tố truyền thống, lịch sử để bảo tồn các giá trị lịch sử văn hóa trong đời sống hiện đại. Mặt khác phải đảm bảo tính quần tụ, tập trung của các khu dân cư để phát triển cơ sở hạ tầng, các công trình công cộng đáp ứng yêu cầu của đô thị thuộc nội ô thành phố. 

► Ðịnh hướng phát triển

Là quận đô thị trung tâm của TP Cần Thơ, tốc độ đô thị hóa của quận Ninh Kiều diễn ra rất nhanh. Mật độ dân số của Ninh Kiều năm 2018 là 9.220 người/km². Ngoài các khu dân cư, khu đô thị, khu tái định cư đã hình thành nhiều năm hoặc đang trong quá trình xây dựng, trong năm 2019 quận có một số khu đô thị mới đang triển khai ở các phường An Bình, An Khánh, Cái Khế... Ông Trần Tiến Dũng, Quyền Chủ tịch UBND quận Ninh Kiều, chia sẻ: Thực tế, quỹ đất dành phát triển các khu đô thị mới trên địa bàn quận hiện nay đã không còn mà chủ yếu là các dự án đã được phê duyệt quy hoạch từ trước và đã có nhà đầu tư được thành phố giao chủ trương thực hiện. Về lâu dài, quận cũng đã tổng hợp, đề xuất Sở Xây dựng trình thành phố về nhu cầu phát triển nhà ở xã hội, chung cư cao tầng trong các dự án khu đô thị để giải quyết nhu cầu về chỗ ở cho người dân. 

Đối với quận Bình Thủy, theo phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, diện tích đất để phát triển các khu đô thị, thương mại, dịch vụ của quận là 2.881,64ha. Phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đã bố trí đất ở cho khoảng 140.000 người dân đô thị, với tổng diện tích đất ở đô thị là 792,1ha (bình quân đạt 57m²/người. Đây là định mức khá cao, phù hợp theo mục tiêu phát triển đô thị của thành phố. Về không gian tập trung phát triển đô thị chủ yếu tại 5 phường là Bình Thủy, An Thới, Bùi Hữu Nghĩa, Trà An và Trà Nóc. Đồng thời, hình thành các khu đô thị mới nằm dọc theo các trục giao thông chính của các phường còn lại trên địa bàn.

 Trong khi quỹ đất đô thị ở các quận trung tâm ngày càng thu hẹp dần thì ở các huyện quỹ đất nông nghiệp còn nhiều, khả năng mở rộng các khu dân cư đô thị còn lớn. Do đó, khi bố trí dân cư cần thực hiện theo hướng nhà ở biệt thự, biệt lập kết hợp phát triển nông nghiệp, du lịch sinh thái.

Theo ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, về lâu dài, huyện định hướng phát triển đô thị sinh thái kết hợp biệt thự, nhà vườn gắn với phát triển du lịch, phát triển loại hình homestay, giữ vững mật độ xây dựng theo hướng sinh thái, hạn chế các công trình cao tầng. Cụ thể, huyện đang mời gọi đầu tư các khu đô thị sinh thái, khu đô thị vệ tinh tại trung tâm thị trấn Phong Điền và xã Mỹ Khánh theo quy hoạch đã được phê duyệt. Các khu đô thị vệ tinh này có diện tích từ 10-20ha nhằm phục vụ cho nhu cầu nhà ở dân cư, nhà ở xã hội... trên địa bàn.

Khi phát triển các khu đô thị mới, vai trò của các sở, ngành hữu quan và địa phương là rất quan trọng trong việc hỗ trợ, giám sát các chủ đầu tư khu đô thị hoàn thiện hạ tầng, đảm bảo tiến độ xây dựng theo cam kết. Đồng thời, phải tăng cường quản lý trật tự xây dựng, hạn chế phát sinh các khu dân cư tự phát làm phá vỡ quy hoạch đô thị, phát triển thiếu đồng bộ. Việc quản lý chặt chẽ gắn với nâng chất lượng quy hoạch, mời gọi nhà đầu tư đủ năng lực sẽ giúp thành phố huy động, khai thác tốt các nguồn lực cho đầu tư phát triển các khu đô thị mới.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN