Các nhà khoa học ở Edinburgh (Scotland), những người tiên phong trong cuộc cách mạng nhân bản, vừa đạt được một đột phá lớn, mở ra hướng điều trị các bệnh tâm thần và thần kinh tốt hơn, đó là tạo ra mô não từ da của chính bệnh nhân.

Cừu Dolly, động vật có vú đầu tiên được nhân bản thành công, từng là tâm điểm trên các mặt báo khắp thế giới khi nó chào đời tại viện Roslin ở Edinburgh (Scotland) năm 1996. Thành tựu này đã thắp lên hy vọng tạo ra những loại thuốc mới chữa bệnh cho người.

Và giờ đây, một bước đột phá lớn đã xảy ra tại Trung tâm Y học Phục hồi ở Edinburgh, nơi các nhà khoa học tiếp tục phát triển công nghệ được dùng để tạo ra cừu Dolly. Trải qua một loạt thí nghiệm đáng chú ý, các chuyên gia đã tạo ra mô não từ da các bệnh nhân mắc bệnh tâm thần phân liệt, bệnh trầm cảm lưỡng cực và các bệnh thần kinh khác. Theo đó, từ một mảng da của bệnh nhân, các nhà khoa học có thể tạo ra các tế bào thần kinh giống hệt về mặt di truyền với các với tế bào trong não bệnh nhân. Những tế bào não này được nuôi trong phòng thí nghiệm, có thể được nghiên cứu để các nhà khoa học tìm hiểu bệnh tình của các bệnh nhân.

“Chúng ta có thể tạo ra tế bào gốc từ một mẫu da, sau đó hướng chúng phát triển thành tế bào não. Về bản chất, chúng ta sẽ chuyển đổi tế bào da thành tế bào não... Và trong tương lai, chúng ta có thể áp dụng kỹ thuật này đối với gan, tim và các bộ phận khác vốn rất khó lấy mẫu sinh thiết”, Giáo sư Charles ffrench-Constant, giám đốc Trung tâm Y học Phục hồi, cho biết.

Hiện nay các nhà khoa học đang tập trung nghiên cứu để áp dụng kỹ thuật này vào chữa bệnh đa xơ cứng, hội chứng liệt rung (Parkinson) và các vấn đề khác liên quan tới thần kinh. Theo các nhà nghiên cứu, sự ra đời cừu Dolly cho thấy những tế bào trưởng thành ở động vật linh hoạt hơn chúng ta nghĩ. Điều này cho phép các nhà khoa học có thể nghiên cứu chuyển đổi tế bào trưởng thành, chẳng hạn tế bào tìm thấy trên da, thành tế bào gốc và sau đó có thể phát triển chúng thành bất kỳ loại tế bào trong cơ thể. “Đó là lý do vì sao cuộc cách mạng tế bào gốc đóng vai trò rất quan trọng ở nhiều khía cạnh không chỉ trong lĩnh vực tạo ra nguyên liệu cho các cuộc cấy ghép, mà còn tạo ra mẫu bệnh phẩm cho phép bạn điều nghiên cách thức điều trị bệnh mới”, Giáo sư Charles ffrench-Constant nói thêm.

Cùng nghiên cứu về vấn đề này, các nhà khoa học Mỹ tiến hành thử nghiệm trên chuột và nhận thấy các tế bào da được biến đổi trực tiếp thành các tế bào trong não. Nghiên cứu này bỏ qua giai đoạn trung gian, đó là sử dụng tế bào gốc để tạo nên tế bào não.

Trong nghiên cứu, các chuyên gia thuộc Khoa Y Đại học Stanford đã biến đổi tế bào da thành các tế bào là tiền thân của tế bào thần kinh, có thể phát triển thành 3 loại tế bào não, gồm: tế bào thần kinh, tế bào sao và tế bào ít nhánh. Ưu điểm của loại tế bào này là nó có thể được dùng để tạo ra một lượng lớn tế bào và dùng vào nhiều liệu pháp chữa bệnh. Trưởng nhóm nghiên cứu, Giáo sư Marius Wernig, nói: “Chúng tôi rất vui mừng về triển vọng ứng dụng các tế bào trên vào y học” . Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết cần có thêm nhiều nghiên cứu nữa trước khi áp dụng liệu pháp này ở người.

THANH BÌNH (Theo BBC, Guardian)