Bài, ảnh: MINH HUYỀN

Là cơ quan tham mưu, tổng hợp về kinh tế - xã hội, năm 2023, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư (KH&ÐT) đã chủ động tham mưu, đề xuất các giải pháp, cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng các kịch bản tăng trưởng, tranh thủ thời cơ phục hồi và tạo động lực mới cho phát triển kinh tế đất nước. Bước sang năm 2023, ngành KH&ÐT đề ra quyết tâm nỗ lực hoàn thành vượt mức các mục tiêu, nhiệm vụ, tiếp tục khẳng định, nâng cao vị thế trong công tác tham mưu, tổng hợp.

Tàu container nội địa từ Cảng Hải Phòng cặp cảng Tân Cảng - Cái Cui, TP Cần Thơ.

Linh hoạt, chủ động

Theo Bộ KH&ÐT, năm 2022, mặc dù có nhiều khó khăn thách thức, nhưng nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tình hình kinh tế - xã hội nước ta đã phục hồi tích cực và đạt những kết quả quan trọng, khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực; ước cả năm đạt và vượt 13/15 chỉ tiêu kế hoạch đề ra, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ước cả năm khoảng 3,15%. Tăng trưởng GDP ước cả năm đạt khoảng 8,02% (mục tiêu là 6-6,5%). Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia được tích cực chỉ đạo triển khai thực hiện.

Với chức năng là cơ quan tham mưu, tổng hợp về kinh tế - xã hội, Bộ KH&ÐT đã làm tốt công tác quản lý nhà nước về kế hoạch, đầu tư và thống kê; thường xuyên cập nhật, dự báo tình hình, xây dựng kịch bản tăng trưởng kinh tế; tập trung tham mưu tổng hợp về xây dựng cơ chế, chính sách, giải pháp lớn; soạn thảo nhiều đề án, báo cáo quan trọng giúp Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ kịp thời chỉ đạo, điều hành bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội trong bối cảnh mới; đổi mới mô hình, nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, tranh thủ thời cơ phục hồi và phát triển nền kinh tế mạnh mẽ sau giai đoạn khó khăn do dịch COVID-19. Với các giải pháp mạnh, có trọng tâm, đủ độ sâu và linh hoạt, phù hợp với yêu cầu trong ngắn hạn và trung hạn, Bộ KH&ÐT đã góp phần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, liên kết vùng, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển doanh nghiệp. Qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo định hướng tăng trưởng xanh và phát triển bền vững gắn với tiến trình phục hồi xanh toàn cầu. Tiếp tục thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao; thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để tạo điều kiện thuận lợi, gia tăng niềm tin và khơi dậy tinh thần kinh doanh, tinh thần sáng tạo và bản lĩnh của doanh nghiệp.

Phân bổ nguồn lực phù hợp

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ÐT Nguyễn Chí Dũng, năm 2023, Bộ sẽ nâng cao hơn nữa năng lực thông tin dự báo, thích ứng các tình huống mới phát sinh, huy động hiệu quả các nguồn lực, khắc phục những việc khó, việc mới phù hợp với chức năng nhiệm vụ của Bộ. Từ chỉ đạo đó đề ra phương châm chủ động nắm bắt cơ hội, hướng tới tương lai. Năm 2023, toàn ngành KH&ÐT nỗ lực hơn, đổi mới hơn, trí tuệ và bản lĩnh hơn để hoàn thành các mục tiêu đã đề ra. Trong đó, tập trung hoàn thành các quy hoạch còn lại trong năm 2023 gồm Quy hoạch tổng thể quốc gia, 5 quy hoạch vùng còn lại và 42 quy hoạch của địa phương, tham gia thẩm định các quy hoạch ngành theo công tác quản lý nhà nước về quy hoạch. Ðặt ra yêu cầu hoàn thành nhanh song phải đảm bảo chất lượng quy hoạch, xem đây là cơ hội để tổ chức, sắp xếp lại không gian phát triển nhằm phát huy được tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng khu vực, địa phương, tạo động lực tăng trưởng và cho sự phát triển của đất nước. Bên cạnh đó hoàn thành xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, xây dựng và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong cả nước, liên kết với các trung tâm đổi mới sáng tạo trên thế giới. Bộ sẽ tiếp tục nâng cao năng lực phân tích, dự báo, tham mưu phát triển kinh tế - xã hội, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Năm 2023 còn nhiều khó khăn, thách thức hơn, cạnh tranh gay gắt hơn, nhiều yếu tố bất định hơn so với 2022. Mục tiêu nhất quán giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn, đảm bảo tăng trưởng kinh tế hợp lý, khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực đầu tư xã hội, thu hút nguồn vốn FDI chất lượng, hiệu quả hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, xây dựng các thể chế chính sách để cụ thế hóa các mô hình kinh tế mới phù hợp với sự thay đổi và xu hướng của thế giới.

Tại hội nghị trực tuyến tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 của ngành KH&ÐT, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Bộ KH&ÐT phải phát huy vai trò cơ quan tham mưu chiến lược để thực hiện hiệu quả các mục tiêu đề ra về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, phối hợp các bộ, ngành liên quan thúc đẩy kinh tế hội nhập, kinh tế quốc tế. Góp phần xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, độc lập tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất và hiệu quả. Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&ÐT tiếp tục thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, bám sát các xu thế lớn về phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh... Tạo môi trường kinh doanh thông thoáng để huy động được nội lực, tận dụng ngoại lực, thúc đẩy hợp tác công tư. Bên cạnh đó, phân bổ nguồn lực nhà nước phù hợp, hiệu quả. Tranh thủ nguồn vượt thu ngân sách để phân bổ cho tiền lương, các vấn đề cấp bách, đột xuất, bất ngờ như dịch bệnh, thiên tai, bão lũ… Còn lại dành tập trung cho đầu tư phát triển, nhất là tập trung đầu tư hoàn thiện các dự án đường cao tốc trên cả nước. Phải thống nhất về mặt nhận thức, chỉ đạo, dứt khoát không đầu tư dàn trải, không để kéo dài, đội vốn... Cần tập trung đổi mới sáng tạo, có cơ chế để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao vai trò kiến tạo của Bộ KH&ÐT. Cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, phân cấp phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp cho các bộ, ngành, địa phương.