* Đại tá Phạm Ngọc Quang
Chính ủy Bộ CHQS thành phố

Cách nay hơn 75 năm, trong khí thế sục sôi cách mạng trước thềm Tổng khởi nghĩa, Tỉnh ủy Cần Thơ chủ trương xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) để chuẩn bị cho thời cơ Tổng khởi nghĩa nổ ra. Ngày 30-7-1945, LLVT tỉnh Cần Thơ chính thức ra mắt ngay giữa thị xã Cần Thơ, với tên gọi “Xung phong đội”. Đây là đơn vị tiền thân của LLVT Cần Thơ. Hơn 75 năm qua, LLVT Cần Thơ đã phát huy truyền thống anh hùng của Quân đội Nhân dân (QĐND) Việt Nam, góp phần tô điểm trang sử vẻ vang của thành phố; vinh dự được Đảng, Nhà nước 2 lần tuyên dương đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân.

Truyền thống hào hùng

Lãnh đạo Bộ CHQS thành phố thăm và chúc mừng lãnh đạo Hội Cựu chiến binh thành phố nhân dịp kỷ niệm 76 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944-22/12/2020). Ảnh: PHẠM TRUNG

Sáng 30-10-1945, tàu chiến Pháp gây hấn và đổ quân vào bến Cần Thơ. Trước tình hình quê hương bị đe dọa, cán bộ và chiến sĩ Cần Thơ đã xung phong ra trận chiến đấu sinh tử với kẻ thù. Tuy nhiên, do tương quan lực lượng lúc bấy giờ địch mạnh hơn ta, các đơn vị LLVT Cần Thơ tổ chức rút lui về hướng Bình Thủy, Cái Răng để củng cố lực lượng, tiếp tục bám đánh địch, tổ chức nhiều cuộc đột kích tiêu hao sinh lực địch và thu súng địch. Tiêu biểu là cuộc tấn công Nhà việc Thường Thạnh tại chợ Cái Răng do đồng chí Lê Bình chỉ huy và 4 trận Tầm Vu đi vào lịch sử, là niềm tự hào của Đảng bộ, nhân dân và LLVT Cần Thơ.

Giai đoạn 1956-1959, LLVT Cần Thơ đã đánh nhiều trận ở Láng Sen, Lung Ngọc Hoàng, Xáng Bộ, La Bách (Phụng Hiệp), Tô Ma, Thới Đông, Đông Pháp (Ô Môn)… Các trận đánh đã trấn áp, làm bớt đi sự hung hãn của địch, bảo vệ quần chúng và là cơ hội để rèn luyện ý chí chiến đấu của đơn vị. Ngày 10-12-1959, Tỉnh ủy Cần Thơ tổ chức ra Ban Quân sự do Phó Bí thư Tỉnh ủy Đinh Công Dụng làm Trưởng ban. Các đồng chí Lê Văn Liểu (Tám Vọng cổ), Thiều Quang Thể (Bảy Đẹt) làm ủy viên. Đồng thời, tập hợp LLVT Cần Thơ thành một đơn vị chiến đấu lấy phiên hiệu Tây Đô, do đồng chí Lê Văn Liểu làm Tiểu đoàn trưởng. Đơn vị Tây Đô lần lượt hình thành các Đại đội 1001, 1003, 1006 và sau đó là 1008. Từ đây, LLVT Cần Thơ công khai hoạt động, được quần chúng nhân dân hết lòng ủng hộ. Đến ngày 24-6-1964, Tiểu đoàn Tây Đô được thành lập và ra mắt tại xã Phương Bình, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Cần Thơ (nay là tỉnh Hậu Giang). Đây là bước trưởng thành nhảy vọt của LLVT Cần Thơ.

Ngày 8-6-1965, lần đầu tiên Tiểu đoàn Tây Đô tập kích diệt gọn Tiểu đoàn Cọp Đen, đánh thiệt hại nặng Trung đoàn 33 của Sư đoàn 21 ngụy tại rạch Ông Hào, xã Trường Long, huyện Châu Thành (nay thuộc huyện Phong Điền). Trận này ta tiêu diệt 889 tên, bắt 50 tên, bắn rơi 1 máy bay phản lực B57, thu hơn 200 súng các loại… Tiểu đoàn Tây Đô được Bộ Tư lệnh Miền tặng Huân chương Quân công giải phóng hạng Ba.

Năm 1974, LLVT Cần Thơ tiến công tiêu diệt, bức hàng hằng trăm đồn bót của địch. Tháng 12-1974, Tiểu đoàn Tây Đô và các đại đội binh chủng của tỉnh đã anh dũng chiến đấu tiêu diệt Chi khu quân sự Một Ngàn, mở ra một vùng giải phóng rộng lớn ven Lộ Vòng Cung. Qua đó, kéo chủ lực địch đến để tiêu diệt, góp phần cho các trung đoàn chủ lực Quân khu 9 (QK9) đánh địch thắng lợi. Hưởng ứng với cao điểm hoạt động trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975, LLVT Cần Thơ đã thần tốc đè bẹp các lực lượng chủ lực địch trong thời điểm lịch sử Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng. LLVT Cần Thơ tiến vào thành phố, buộc Tư lệnh Quân đoàn 4 và Tỉnh trưởng Phong Dinh đầu hàng.

Hòa bình lập lại chưa được bao lâu, tập đoàn phản động Pôn Pốt - Iêngsari phát động chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam nước ta. Chấp hành mệnh lệnh của Tư lệnh QK9, ngày 14-12-1977, Tiểu đoàn Tây Đô - tiểu đoàn cơ động của thành phố, đã sát cánh cùng nhân dân địa phương ở biên giới đánh trả hành động xâm lược của địch, bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc. Từ ngày 25-12-1978, LLVT Cần Thơ cùng LLVT QK9 đồng loạt phản công, tiêu diệt địch. Ngày 7-1-1979, Thủ đô Phnôm Pênh được giải phóng, đất nước Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Đáp lời yêu cầu của Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam, trong đó có LLVT Cần Thơ, tiếp tục ở lại cùng nhân dân và các LLVT cách mạng Campuchia chiến đấu bảo vệ thành quả cách mạng, xây dựng lại đất nước. LLVT Cần Thơ đã sát cánh cùng quân và nhân dân cách mạng tỉnh Kompong Chnang, liên tục tiến công tiêu diệt địch, góp phần làm hồi sinh nhân dân tỉnh bạn và xây dựng chính quyền cách mạng ngày một lớn mạnh, tự đảm đương được nhiệm vụ. Năm 1989, LLVT Cần Thơ hoàn thành nhiệm vụ quốc tế vẻ vang và rút về nước trong niềm tin yêu của nhà nước, quân đội và nhân dân Campuchia anh em.

“Bộ đội Cụ Hồ” - bộ đội của dân

Nối tiếp truyền thống và phát huy thành tích đạt được, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) thành phố luôn thực hiện tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với quốc phòng, an ninh, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ. Xây dựng lực lượng Dân quân tự vệ, Dự bị động viên có số lượng và chất lượng tốt.

Riêng năm 2020, Bộ CHQS thành phố tiếp tục phát huy hiệu quả mô hình “Tết Quân Dân”, “Đối thoại chính sách với người có công”; tiếp nhận giúp đỡ hộ nghèo; giúp nhân dân cải tạo, nâng cấp đường giao thông nông thôn; tặng nhà Tình đồng đội, nhà tình thương, nhà Đại đoàn kết; kết hợp khám bệnh, cấp thuốc, tặng quà cho các đối tượng chính sách, người có công, đồng bào dân tộc; đóng góp hỗ trợ đồng bào miền Trung bị thiên tai lũ lụt… Bộ CHQS thành phố đã triển khai, thực hiện tốt chính sách Quân đội và hậu phương Quân đội. Kết quả, đã chi trả theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ cho các đối tượng với số tiền 461 triệu đồng; tặng 1.594 phần quà cho thanh niên nhập ngũ với số tiền 588,2 triệu đồng; tặng 728 phần quà cho các Mẹ Việt Nam Anh hùng, cán bộ Quân đội nghỉ hưu và các đối tượng chính sách, hộ nghèo trong các dịp lễ, Tết… Qua đó góp phần xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, tô thắm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” và tạo được sự tin yêu của cấp ủy, chính quyền và nhân dân vào LLVT thành phố.

LLVT thành phố đã quán triệt và thực hiện nghiêm các chỉ thị, quy định về trực sẵn sàng chiến đấu, thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình địa bàn. Duy trì thường xuyên các ca, kíp trực ở các cấp, bảo vệ an toàn các ngày lễ, Tết, các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, địa phương, các đoàn đến thăm và làm việc trên địa bàn thành phố. Đặc biệt, trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19, cán bộ, chiến sĩ LLVT thành phố đã khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ tiếp nhận công dân ở các khu cách ly tập trung. Bên cạnh đó, Bộ CHQS thành phố tham mưu Hội đồng Nghĩa vụ Quân sự thành phố chỉ đạo các địa phương thực hiện tốt công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ năm 2020 đạt 100% chỉ tiêu; hoàn thành xuất sắc công tác tuyển sinh Quân sự, có 46 thí sinh trúng tuyển vào các học viện, nhà trường trong Quân đội; huấn luyện cho các đối tượng đạt 100% kế hoạch…

Nhằm chào mừng kỷ niệm 76 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam (22/12/1944- 22/12/2020), 31 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989-22/12/2020) và 75 năm Ngày thành lập LLVT Quân khu (10/12/1945-10/12/2020), từ tháng 11-2020, Đảng ủy, Bộ CHQS thành phố đã phát động đợt thi đua cao điểm với chủ đề “Tăng tốc, bứt phá, về đích sớm”. Các cơ quan, đơn vị đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về lịch sử truyền thống QĐND Việt Nam, LLVT Quân khu; phát huy dân chủ, đoàn kết, kỷ luật nghiêm; tập trung hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị; thực hiện tốt chính sách hậu phương Quân đội, thăm hỏi, tặng quà, khám, chữa bệnh các đối tượng chính sách; triển khai xây dựng các công trình Tết Quân Dân năm 2021… Qua đó, giúp mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, lao động hợp đồng nhận thức sâu sắc về ý nghĩa lịch sử, truyền thống tốt đẹp của LLVT Quân khu; những chiến công oanh liệt của QĐND Việt Nam anh hùng; vai trò nòng cốt của Quân đội ta trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Từ đó, tiếp tục củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong các cuộc kháng chiến cũng như công cuộc đổi mới hiện nay; nâng cao nhận thức chính trị, lòng tự hào, ý thức trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ vượt mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao… Đến nay, đợt thi đua đã góp phần thúc đẩy các cơ quan, đơn vị trong LLVT thành phố hoàn thành thắng lợi, toàn diện nhiệm vụ năm 2020.