- Dự án NCĐT vùng ĐBSCL nằm trong chương trình Xây dựng Chiến lược Nâng cấp đô thị Quốc gia và kế hoạch đầu tư tổng thể cho nâng cấp đô thị đến năm 2020, với mục tiêu giảm nghèo các khu vực đô thị bằng việc cải thiện điều kiện sống và môi trường, áp dụng phương pháp có sự tham gia của cộng đồng... Tại TP Cần Thơ, ngoài những mục tiêu trên, dự án còn góp phần cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường chung của toàn thành phố, nâng cao điều kiện và chất lượng cuộc sống cho người dân nghèo đô thị. Theo đó, mở rộng quy mô và khả năng tiếp cận với các dịch vụ cơ sở hạ tầng cơ bản như: Thoát nước, cấp nước, vệ sinh môi trường, giao thông tại các khu vực dân cư có thu nhập thấp; Quản lý bền vững hạ tầng cơ sở đô thị, nhà đất, từng bước cụ thể hóa chương trình nâng cấp đô thị quốc gia...

* Ông có thể cho biết chi tiết quy mô dự án tại TP Cần Thơ và phân kỳ đầu tư ra sao?

- Tiểu dự án TP Cần Thơ thực hiện trong 2 giai đoạn: giai đoạn 1 từ năm 2012-2014, giải ngân khoảng 30% vốn vay ODA; giai đoạn 2 từ năm 2015-2017, giải ngân hết số vốn ODA còn lại. Tổng vốn đầu tư của dự án được phê duyệt chính thức là 90.354.895 USD, trong đó vốn vay (ODA) của WB là 69.904.788 USD (chiếm 77,37%); vốn đối ứng là 20.450.106 USD (chiếm 22,63%). Thời gian vay vốn cho Tiểu dự án TP Cần Thơ trong vòng 25 năm, ân hạn 5 năm, lãi suất vay 2,5%/năm (gồm lãi suất và các loại phí). Về cơ chế tài chính, đối với vốn vay của WB, hợp phần 1, 2, 3, 4 Chính phủ sẽ cấp phát 100%; đối với vốn đối ứng thành phố cấp phát 100%. Một khoản đóng góp nhỏ khoảng 3% cho việc vận hành, bảo dưỡng hệ thống giao thông của hợp phần 1 sẽ được vận động người dân tham gia đóng góp. Khoản tiền này được giao cho chính quyền địa phương (UBND các quận, phường) và ban giám sát cộng đồng để làm nguồn kinh phí cho việc vận hành và bảo dưỡng các công trình của dự án.

Dự án NCĐT vùng ĐBSCL - Tiểu dự án TP Cần Thơ sẽ gồm 4 hợp phần: Hợp phần 1 nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp 3 trong các khu thu nhập thấp; bao gồm việc đầu tư cải tạo, nâng cấp giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp điện, chiếu sáng và thiết bị vệ sinh môi trường (thùng rác công cộng) trên 31 khu LIA tại 4 quận: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng và Ô Môn. Hợp phần 2 hỗ trợ hạ tầng cấp 1, 2, bao gồm các hạng mục đầu tư: Đường ống phân phối nước sạch cho khu LIA 1 (khoảng 2.564m ống các loại); cải tạo, nâng cấp 5 tuyến đường chính phường Lê Bình, quận Cái Răng; cải tạo hồ Bún Xáng và các kênh rạch nằm trong lưu vực hồ (gồm: cải tạo khu vực hồ Bún Xáng, xây dựng đập tràn, cửa để điều hòa rạch Bún Xáng, cải tạo Rạch Ngỗng, cải tạo rạch phía Nam hồ Bún Xáng (đều nằm trong khu vực hồ Bún Xáng); hệ thống thoát nước đường Nguyễn Việt Hồng; cải tạo Rạch Sao; thiết bị quản lý nước thải và vệ sinh môi trường. Hợp phần 3: tái định cư (đầu tư khu tái định cư ở phường Long Tuyền, quận Bình Thủy, khoảng 5,5ha với đầy đủ cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã hội, trường học, trạm y tế, chợ, nhà văn hóa...). Hợp phần 4: Thực hiện và quản lý dự án.

* Từ khởi đầu dự án đến nay, Dự án NCĐT vùng ĐBSCL - Tiểu dự án TP Cần Thơ đã trải qua những khó khăn, thuận lợi nào?

- Nhìn chung, khó khăn nhất đối với các dự án vẫn là công tác GPMB. Tuy nhiên, thời gian qua đã được sự giúp đỡ của các sở, ban, ngành thành phố, sự hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương và sự đồng thuận của người dân... nên chúng tôi không gặp khó khăn lớn trong vấn đề này.

Đến thời điểm này, các thủ tục họp dân trên địa bàn 4 quận cơ bản đã triển khai xong. Hầu hết ý kiến của người dân nơi có dự án đi qua đều tỏ ra phấn khởi, bởi những lợi ích thiết thực của dự án sắp được triển khai đều được người dân hiểu thấu đáo. Thiết kế các gói thầu của dự án cũng được  người dân đồng thuận cao. Tuy nhiên, một số hộ dân (phần lớn ở quận Ô Môn) thắc mắc là dự án này không có chương trình cho vay sửa chữa nhà, nâng nền nhà bằng mặt đường. Chúng tôi đã tiếp thu ý kiến này và sẽ trao đổi thêm với các ngân hàng trong thời gian tới.

Hiện nay, Ban Quản lý dự án đang xin UBND thành phố thành lập Ban Giải quyết khiếu nại độc lập (khi có xảy ra khiếu nại); thành lập Tổ công tác Liên ngành để xử lý, di dời các công trình ngầm thuộc dự án. Đồng thời, chuẩn bị triển khai chương trình “Sáng kiến xanh – sạch – đẹp và truyền thông của dự án” – đây sẽ là những cuộc thi được tổ chức nhằm tìm ra những sáng kiến cải thiện môi trường, quản lý dự án sau khi đi vào sử dụng, cũng như truyền thông trước, trong và sau dự án.

Về nguồn vốn đầu tư, phía thành phố đã ghi vốn đối ứng kịp thời cho dự án; WB đã cam kết bằng hiệp định có hiệu lực giải ngân vốn ODA từ tháng 8-2012. Bộ máy của Ban quản lý dự án NCĐT vùng ĐBSCL – Tiểu dự án TP Cần Thơ tương đối ổn định và đã bắt nhịp đi vào hoạt động. Để đạt được kết quả này, có thể ghi nhận rằng, ngay từ khi triển khai dự án đã có sự chỉ đạo kịp thời của lãnh đạo Thành ủy, UBND thành phố, sự hỗ trợ tích cực từ các sở, ban, ngành, các quận, phường nơi có dự án. Trong đó, có sự đồng tình cao của người dân nơi dự án đi qua. Nói chung, bước đầu chúng tôi đang gặp rất nhiều thuận lợi và trên cơ sở này sẽ phát huy nhiều hơn nữa những thuận lợi ấy để hoàn thành dự án đúng tiến độ.

* Công tác giải phóng mặt bằng, thiết kế các gói thầu giai đoạn 1 của dự án triển khai đến đâu và dự kiến bao giờ khởi công xây dựng, thưa ông?

- Đối với công tác giải phóng mặt bằng đang được chúng tôi khẩn trương triển khai đo đạc, kiểm kê hoa màu, vật kiến trúc, lập phương án tổng thể... cho các gói thầu giai đoạn 1. Dự kiến trong quí 4-2012 sẽ tiến hành chi trả đền bù cho các gói thầu ưu tiên giai đoạn 1 (gồm 11 khu LIA, 5 tuyến đường quận Cái Răng). Đối với công tác thiết kế, đến nay đã hoàn thành thiết kế của các gói thầu giai đoạn 1 (trừ khu tái định cư). Đã lập hồ sơ mời thầu và chuẩn bị mời thầu vào cuối tháng 9, đầu tháng 10 tới. Chúng tôi phấn đấu khởi công các gói thầu ưu tiên vào cuối năm nay. Tiếp sau đó, trong quí 1 và 2-2013 sẽ khởi công các gói thầu còn lại của giai đoạn 1.

* Xin cảm ơn ông.

THIỆN KHIÊM (thực hiện)