Biểu tình đòi cải cách luật nhập cư ở Mỹ. Ảnh: AP

Một ngày sau cuộc biểu tình rầm rộ yêu cầu chính quyền Barack Obama nhanh chóng kết thúc hai cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan, người dân Mỹ trên khắp mọi miền đất nước ngày 21-3 lại đồng loạt kéo về các thành phố lớn, lên tận Thủ đô Washington, để tham gia “Ngày tuần hành vì nước Mỹ” đòi quyền sống cơ bản cho những người nhập cư bất hợp pháp, mà họ cho là đang bị bóc lột sức lao động nặng nề ở Mỹ.

Theo các quan chức Mỹ, cuộc biểu tình yêu cầu cải cách hệ thống luật nhập cư toàn diện này đã quy tụ hàng chục ngàn người tham gia trên khắp cả nước. Nhưng các nhà tổ chức thuộc “Phong trào cải cách nhập cư vì nước Mỹ” cho biết số người đồng hành trên đường phố lên tới 200.000, trong đó tại riêng Washington đã có đến cả trăm ngàn người biểu tình. Báo chí Mỹ ghi nhận nhiều thông điệp cụ thể của người biểu tình. Chẳng hạn, họ tuyên bố mình là những người từng bỏ phiếu ủng hộ ông Obama và đảng Dân chủ vì lời hứa thay đổi trước đây. Phần lớn trong số họ xuất thân từ dân nhập cư, chủ yếu là người gốc Mỹ La-tinh, thành phần thiểu số lớn nhất nước Mỹ với khoảng 40 triệu người.

Theo tờ Jornal.us, người biểu tình mong muốn chính phủ tiến hành cải cách hệ thống luật nhập cư một cách toàn diện nhằm tạo cơ sở pháp lý cho những người nhập cư bất hợp pháp trở thành công dân nước Mỹ, đồng thời thúc đẩy tiến trình đơn giản hóa các thủ tục cho vợ hoặc chồng, con cái của người nhập cư được đoàn tụ gia đình, cũng như giúp chấm dứt nạn bóc lột sức lao động đối với tầng lớp “không giấy tờ” (nhập cư lậu) ở Mỹ.

Tại Mỹ hiện nay có khoảng 12 triệu cư dân bất hợp pháp. Nhóm người này không được các cấp chính quyền phát “thẻ xanh” hay giấy “cư trú hợp pháp”, nên không thể xin việc làm hợp lệ. Đa số họ làm việc chui, tốn nhiều công sức, nhưng bị trả lương thấp. Nhiều người phải làm việc từ 15-16 giờ/ngày mới đảm bảo cuộc sống. Họ đặc biệt không được pháp luật che chở và bảo vệ khi chẳng may bị xâm hại thân thể, tinh thần hay tài sản. Họ thường là đối tượng truy bắt của các lực lượng an ninh, cảnh sát. Nydia M. Velazquez, nữ dân biểu thuộc đảng Dân chủ ở bang New York, nói: “Ngày nào nước Mỹ chưa cải cách hệ thống luật nhập cư thì ngày đó vẫn còn 12 triệu người lao động nặng nhọc phải sống trong bóng tối của sự sợ hãi”.

Thật ra trước đây, người ta đã từng trình dự luật cải cách hệ thống luật nhập cư lên quốc hội Mỹ thảo luận vào năm 2006 và 2007, nhưng đều thất bại. Ngược lại, nhiều nghị sĩ Mỹ đã đề xuất dự luật tăng cường kiểm soát các vùng biên giới ngăn chặn người nhập cư bất pháp và kêu gọi phát hành thẻ an sinh xã hội công nghệ cao để đảm bảo người cần sử dụng lao động chỉ được phép thuê người định cư hợp pháp trên lãnh thổ Mỹ. Trong bối cảnh đó, năm 2007, các nhà hoạt động đòi quyền của dân nhập cư tại 150 thành phố trên khắp nước Mỹ đã tập hợp lực lượng và thành lập liên minh đấu tranh là “Phong trào cải cách nhập cư vì nước Mỹ” có trụ sở tại Washington. Liên minh này đã kêu gọi các tổ chức thành viên của mình bỏ phiếu ủng hộ ông Obama, người đã cam kết theo đuổi chính sách cải cách “hệ thống luật nhập cư lỗi thời” của nước Mỹ ngay trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống.

Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng đã không giữ lời hứa. Người ta cho rằng với kế hoạch cải cách hệ thống y tế được chờ đợi nhất sau hơn một năm trời ráo riết vận động mới thành công, thì ông Obama lấy đâu thời gian và tâm trí lo việc cải cách hệ thống luật nhập cư. Dẫu vậy, Tổng thống Obama vừa tuyên bố trước người biểu tình rằng ông sẽ sử dụng tất cả quyền lực và khả năng của mình để tìm kiếm sự thỏa hiệp của hai đảng trong quốc hội Mỹ nhằm xem xét dự luật cải cách hệ thống luật nhập cư trong năm 2010, dù ông biết rằng đây là vấn đề nhạy cảm và phức tạp chẳng thua gì kế hoạch cải cách y tế gây nhiều tranh cãi của ông.

PHÚC GIA AN
(Theo WP, WI, Nytimes, AP, VOA)