Các nghiên cứu chỉ ra rằng 90% người trưởng thành trên thế giới mắc chứng không dung nạp đường lactose trong sữa động vật ở cấp độ nhẹ. Trong khi đó, sữa thực vật được đánh giá là lựa chọn thay thế hoàn hảo cho sữa bò/dê, nhờ ưu điểm ít chất béo và giàu lượng prôtêin tốt, hoàn toàn lành mạnh. Dưới đây là lợi ích sức khỏe của một vài loại sữa thực vật phổ biến.

Sữa đậu nành

Đây là loại sữa thay thế phổ biến nhất cho sữa bò do rất dồi dào chất đạm (prôtêin). Nghiên cứu cho thấy sữa đậu nành là loại sữa thực vật cân bằng dinh dưỡng nhất trong số các sản phẩm thay thế sữa động vật. Do làm từ hạt đậu nành, loại sữa này thích hợp cho những người không dung nạp lactose.

Ảnh: Raise Vegan

Hàm lượng cao estrogen và progesterone trong loại sữa đậu nành còn giúp cân bằng nồng độ hoóc-môn cho phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh. Ngoài ra, sữa đậu nành không chứa cholesterol nhưng lại giàu chất béo không bão hòa đơn và axít béo không bão hòa đa, nhờ đó giúp giảm cholesterol và tăng cường sức khỏe tim mạch.

Lưu ý: Do có hàm lượng calorie cao nên tiêu thụ sữa đậu nành dễ gây tăng cân. Vì đậu nành là chất gây dị ứng phổ biến, nên uống sữa này cũng có thể khiến một số người bị sưng, nổi mề đay, tiêu chảy, đầy hơi, đau đầu và nôn ói.

Sữa hạnh nhân

Sữa hạnh nhân không đường có lượng calorie thấp và ít chất bột-đường (carb), nên phù hợp cho người theo đuổi chế độ ăn ít carb. Theo các chuyên gia, đây là loại sữa thay thế hiệu quả cho người bị dị ứng hoặc không dung nạp sữa bò. So với sữa gạo và sữa đậu nành, sữa hạnh nhân chứa vitamin và khoáng chất nhiều nhất - bao gồm đồng, kẽm, sắt, magiê, canxi, kali… Nó còn là nguồn cung dồi dào vitamin E, tốt cho da, tóc và mắt.

Nhờ chứa hàm lượng cao các axít béo không bão hòa đơn (MUFA), sữa hạnh nhân giúp hỗ trợ giảm cân và kiểm soát cân nặng. Sữa hạnh nhân không đường không làm tăng đường huyết, nên cũng có lợi cho bệnh nhân tiểu đường.

Lưu ý: Việc thêm đường vào sữa hạnh nhân có thể khiến nó không còn lành mạnh cho sức khỏe. Tương tự, thêm chất phụ gia để làm sữa sánh mịn và ngăn bị vữa - như carrageenan - có thể gây tổn thương đường ruột cho người uống. Sữa hạnh nhân không phù hợp cho người bị dị ứng hạt, cũng như không nên dùng cho trẻ nhỏ bởi nó ít prôtêin và calorie.

Sữa yến mạch

Mang vị ngọt tự nhiên từ hạt yến mạch, loại sữa thực vật này rất tốt cho sức khỏe nhờ chứa hàm lượng cao vitamin và canxi giúp tăng cường sức khỏe xương, nhưng lại ít chất béo bão hòa (yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường). So với các sữa thực vật khác, sữa yến mạch có kết cấu sánh mịn hơn nhờ chứa nhiều chất xơ hòa tan, nhưng có lượng calorie và carb cao nhất.

Sữa yến mạch có lợi cho những người không dung nạp gluten (bệnh Celiac). Lượng chất xơ hòa tan tự nhiên trong sữa này giúp chúng ta no lâu, riêng chất xơ beta-glucan còn giúp giảm cholesterol và ổn định đường huyết. 

Lưu ý: Thêm đường vào sữa yến mạch có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa và làm thay đổi hệ vi sinh đường ruột.

Sữa dừa

Do được làm từ cơm dừa, sữa dừa có hương vị thơm dịu và ít chất đạm hơn sữa hạnh nhân. So với các loại sữa thực vật khác, sữa dừa chứa một lượng nhỏ triglyceride chuỗi trung bình (MCT) - loại chất béo có lợi cho sức khỏe tổng thể. Đơn cử, MCT giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, bằng cách gia tăng nồng độ cholesterol “tốt” HDL. Trong khi đó, lượng chất béo triglyceride trong sữa dừa giúp cải thiện mức năng lượng hoạt động của cơ thể. Uống sữa dừa còn giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Lưu ý: Do chứa nhiều chất béo bão hòa, uống nhiều sữa dừa cũng dễ tăng cân và tăng lượng cholesterol “xấu” LDL, tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Sữa dừa cũng chứa carb có thể lên men trong ruột nên dễ dẫn đến các vấn đề tiêu hóa (như tiêu chảy hoặc táo bón) ở những người mắc hội chứng ruột kích thích, hoặc gây các phản ứng dị ứng như đau bụng, buồn nôn, kích ứng miệng, cổ họng, mắt hoặc da.

Sữa gạo

Vì được làm từ ngũ cốc, sữa gạo có hàm lượng carb cao, song là loại sữa thực vật ít gây dị ứng nhất so với các sữa thực vật khác, đồng thời có lượng mangan và selen cao nhất.

Các chất chống ôxy hóa trong sữa gạo giúp cơ thể ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng và tăng cường hệ miễn dịch. Nhờ có hàm lượng chất béo rất thấp, sữa gạo phù hợp với những người theo đuổi chế độ ăn giảm cân và giảm cholesterol, cũng như đã được chứng minh là tốt cho sức khỏe tim mạch. Là nguồn cung tốt về vitamin B, loại sữa này cũng giúp cải thiện trao đổi chất, tuần hoàn và chức năng thần kinh.

Lưu ý: Vì giàu carb nên sữa gạo không phù hợp cho bệnh nhân tiểu đường. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không nên tiêu thụ sữa gạo vì nó có thành phần arsen vô cơ không tốt cho sức khỏe.

AN NHIÊN (Theo Boldsky)