Hành tây là nguyên liệu chính trong hầu hết các món ăn ở các nước Nam Á. Khủng hoảng hành tây thậm chí từng dẫn đến sự sụp đổ của chính quyền ở hai bang Delhi và Rajastan của Ấn Độ hồi năm 1998. Trước áp lực hành tây trong nước tăng giá trong khi nhu cầu tiêu thụ không giảm, Chính phủ Ấn Độ hồi cuối tháng 9 đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu, đồng thời tuyên bố sẽ nhập khẩu 100.000 tấn hành tây từ Afghanistan, Iran, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này đã tác động tới quan hệ giữa Ấn Độ-Thổ Nhĩ Kỳ cũng như Pakistan-Bangladesh.
Số là quan hệ giữa New Delhi và Ankara nguội lạnh kể từ khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan có bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ủng hộ mạnh mẽ lập trường của Pakistan và cáo buộc Ấn Độ vi phạm nhân quyền trên diện rộng, buộc Thủ tướng Narendra Modi hủy bỏ kế hoạch thăm Thổ Nhĩ Kỳ. Nghiêm trọng hơn, New Delhi còn cấm công ty đóng tàu Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào các phần việc liên quan đến quốc phòng ở Ấn Độ, hủy bỏ hợp đồng trị giá 2,3 tỉ USD với hãng đóng tàu Hindustan cũng như phản đối sự hiện diện của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria.
Song, cuộc khủng hoảng hành tây đã khiến cho New Delhi buộc phải xuống thang. Cụ thể, Ủy ban quản lý quỹ bình ổn giá Ấn Độ hôm 22-11 đã mở thầu nhập khẩu 11.000 tấn hành tây từ Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp một ngày trước đó Thổ Nhĩ Kỳ còn tổ chức hội nghị quốc tế trong đó chỉ trích nặng nề hành động của Ấn Độ tại Kashmir.
Việc Ấn Độ cấm xuất khẩu hành tây cũng làm thay đổi quan hệ giữa Pakistan và Bangladesh. Ước tính cho thấy Bangladesh nhập khẩu khoảng 75% hành tây từ Ấn Độ nên lệnh cấm xuất khẩu đã khiến giá hành tây tại Bangladesh leo thang. Dhaka do đó khẩn trương nhập khẩu hành tây bằng đường hàng không từ Myanmar, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Ai Cập và Pakistan. Điều đáng nói đây là lần đầu tiên sau gần 15 năm Bangladesh nhập khẩu hành tây từ Pakistan. Mối quan hệ ngoại giao và thương mại giữa hai quốc gia Nam Á này chưa hoàn toàn hồi phục kể từ khi nổ ra cuộc đấu tranh tách Bangladesh khỏi Pakistan năm 1971. Quan hệ hai nước trở nên tồi tệ hơn trong thập kỷ qua sau khi Tòa án Tội phạm Quốc tế Bangladesh kết án 9 tù binh liên quan đến tội ác chiến tranh trong cuộc chiến hồi năm 1971, gồm án tử hình đối với thủ lĩnh nhóm Jamaat-e-Islami.
Quyết định nhập khẩu hành tây từ Pakistan của Bangladesh đã khiến nhiều người không khỏi ngạc nhiên. Tuy nhiên, chính sách “ngoại giao hành tây” của Bangladesh được cho có thể thúc đẩy mối quan hệ lạnh nhạt giữa hai nước.
TRÍ VĂN (Theo The Diplomat)
