02/08/2021 - 10:34

Nâng cao nhận thức cộng đồng phòng tránh thiên tai 

Theo các chuyên gia, vào mùa mưa, nước chảy tràn từ mặt đất xuống sông, kênh rạch đã làm tăng thêm trọng tải bờ sông, độ kết dính của đất dọc bờ sông hạn chế làm gia tăng tình trạng sạt lở. Tại TP Cần Thơ, tình trạng sạt lở bờ sông, kênh rạch đang vào thời kỳ cao điểm, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng và thực hiện các công trình ứng phó là giải pháp rất cần sự nỗ lực thực hiện của các cấp và mọi tầng lớp nhân dân.

Hiểm họa sạt lở

Điểm sạt lở bờ sông Ô Môn (khu vực Thới Trinh B, phường Thới An) đang cần dự án kè khắc phục.

Điểm sạt lở bờ sông Ô Môn (khu vực Thới Trinh B, phường Thới An) đang cần dự án kè khắc phục.

Biến đổi khí hậu (BĐKH) diễn biến ngày càng phức tạp, mưa bão, lốc xoáy… xuất hiện gia tăng về cường độ. Nạn sạt lở bờ biển, bờ sông, kênh, rạch là một trong các loại hình thiên tai phổ biến, không theo quy luật tự nhiên và thường xuyên xảy ra ở vùng ĐBSCL. Ở TP Cần Thơ, người dân có tập quán sinh hoạt lâu đời “Trên bến, dưới thuyền” vẫn còn tồn tại hàng ngàn ngôi nhà ven sông, kênh, rạch mặc cho sự cảnh báo của ngành chức năng. Thời gian qua, tình trạng sạt lở bờ sông liên tục báo động, ngành chức năng khoanh vùng điểm nóng dọc theo một số đoạn sông Hậu, sông Cần Thơ, sông Ô Môn, Bình Thủy, Trà Nóc, kênh Cái Sắn, Bò Ót… Thế nhưng, thiệt hại tài sản do sạt lở vẫn diễn ra.     

Chiều ngày 26-6-2021 bờ sông Ô Môn xảy ra sạt lở, làm một đoạn đường nhựa ngang 3m, dài gần 60m đổ sụp xuống lòng sông, cắt đứt đường giao thông tại khu vực Thới Trinh B, phường Thới An, quận Ô Môn. Anh Trần Minh Nhật, một hộ dân ở ngay điểm sạt lở, cho biết: “Khi sạt lở xảy ra, tôi đã kêu thợ đến để cưa hạ các cây dừa trước nhà vì lo sợ sạt lở tiếp tục diễn ra trong những ngày tới. Vụ sạt lở làm sụp con đường sát bờ hàng rào nhà tôi, đồng thời cũng tạo thành “hàm ếch” ăn sâu vào trong và có nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào”.

Bà Trần Thị Hồng, 68 tuổi ở khu vực Thới Trinh B, nói: “Chúng tôi mong Nhà nước sớm có giải pháp khắc phục điểm sạt lở này, khôi phục lại con đường để người dân đi lại, buôn bán thuận tiện. Hiện đường đã mất, người dân đến trung tâm quận Ô Môn phải đi vòng rất xa và bất tiện, khó trong việc vận chuyển hàng hóa…”.

Theo Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) TP Cần Thơ, trong 6 tháng năm 2021, thành phố xảy ra 2 loại thiên tai là lốc xoáy và sạt lở bờ sông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống nhân dân. Trong đó, lốc xoáy xảy ra 5 đợt ở huyện Cờ Đỏ, Thới Lai, quận Ô Môn và Thốt Nốt, làm sập 3 căn nhà, tốc mái 10 căn nhà, ước thiệt hại tài sản khoảng 285 triệu đồng. Sạt lở bờ sông xảy ra 13 điểm ở quận Cái Răng, Bình Thủy, Thốt Nốt và huyện Phong Điền, Vĩnh Thạnh, làm sạt xuống sông hoàn toàn 5 căn nhà, 35 căn nhà bị sạt một phần và bị ảnh hưởng. Tổng chiều dài sạt lở 317m, thiệt hại tài sản khoảng 3,8 tỉ đồng… Tại các địa phương bị thiệt hại, ảnh hưởng do thiên tai, UBND TP Cần Thơ, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN thành phố, các quận, huyện đã thực hiện tốt phương châm “Bốn tại chỗ” và “Ba sẵn sàng” trong công tác ứng cứu nên kịp thời khắc phục hậu quả, góp phần ổn định đời sống nhân dân. Đồng thời, thành phố cũng hỗ trợ và khắc phục thiệt hại do thiên tai cho người dân bị ảnh hưởng là 483 triệu đồng, từ Quỹ phòng, chống thiên tai của thành phố. 

Cần giải pháp căn cơ

Trong căn nhà sàn nhỏ làm nơi sửa chữa máy móc, nằm gần đoạn sạt lở ở khu vực Thới Trinh B, phường Thới An, anh Khải lo lắng, cho biết: “Sau mấy ngày sạt lở xảy ra, gia đình tôi, người dân trong xóm lo sợ khi ra bờ sông dòng nước cuộn cuộn chảy, thẳng vào khúc sông Ô Môn này. Từ ngày xảy ra sạt lở (ngày 26-6), người dân địa phương phải đi đường tắt, xe máy 2 bánh không qua lại được, mua bán làm ăn khó khăn, sợ nhất vào ban đêm nếu có ai bị bệnh không biết làm sao đưa đi cấp cứu. Chúng tôi biết rằng dòng chảy tự nhiên con sông có doi có vịnh. Bên doi đất bồi nhô ra còn có thể trồng bần hay các loại cây giữ đất. Bên vịnh gặp nước xoáy mạnh chỉ còn cách đóng cọc làm kè. Vì vậy, nhiều năm qua, chính quyền địa phương và cán bộ Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ đã đến khảo sát, đo đạc quanh khúc sông này để xây dựng kè kiên cố. Chúng tôi rất mong công trình sớm thực hiện để nguy hiểm sạt lở tại bờ sông được khắc phục”.

Tại khu vực sạt lở và có nguy cơ sạt lở, chính quyền địa phương đã rào chắn, gắn biển cảnh báo không cho người dân đến gần các khu vực này. Ông Lê Việt Sĩ, Chủ tịch UBND quận, Trưởng ban Chỉ huy PCTT-TKCN quận Ô Môn, cho biết, dọc theo bờ tả sông Ô Môn, đoạn đi từ phường Thới Hòa đến phường Thới An chiều dài khoảng 5km. Vừa qua, chính quyền địa phương cùng cơ quan chức năng thành phố, Trung ương khảo sát, xác định có dấu hiệu sạt lở và nguy cơ sạt lở rất cao. Đặc biệt có một số điểm sạt lở nguy hiểm, nếu xảy ra sẽ ảnh hưởng nhiều trong việc đi lại, vận chuyển hàng hóa, con em học hành và sinh hoạt của người dân. Trước tình trạng đó, Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ đã lập dự án xây dựng kè và đưa vào danh mục công trình xây dựng khẩn cấp, phòng chống sạt lở. Tuy vậy, do nguồn lực có giới hạn, kinh phí của thành phố còn hạn chế nên rất cần sự đầu tư, hỗ trợ của bộ, ngành Trung ương để triển khai xây dựng. Trong khi đó chính quyền địa phương, người dân rất mong đợi có giải pháp hiệu quả lâu dài để ngăn chặn nạn sạt lở, giúp người dân an cư lạc nghiệp tại các địa phương trên…

Trong 3 năm 2018-2020, TP Cần Thơ đã triển khai xây dựng 9 tuyến kè bảo vệ bờ sông tại các quận Ninh Kiều, Cái Răng, Bình Thủy, Ô Môn, Thốt Nốt và huyện Phong Điền với chiều dài 21.940m, tổng vốn đầu tư trên 2.440 tỉ đồng và tiến hành di dời hơn 1.000 hộ dân sống ven sông vào nơi an toàn. Ông Trần Việt Trường, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết: Hiện nay, thời tiết vào mùa mưa là thời kỳ cao điểm của sạt lở bờ sông, kênh rạch. Để đối phó kịp thời, chủ động trước tình huống thiên tai có nguy cơ xảy ra, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN TP Cần Thơ phối hợp chính quyền địa phương thường xuyên khảo sát thực địa, kiểm tra các điểm có nguy cơ sạt lở cao, lập kế hoạch, lên phương án ứng phó nhanh, chủ động trước khi thiên tai xảy ra. Đặc biệt trong điều kiện cơ sở hạ tầng và nhà cửa của người dân chưa an toàn quanh khu vực có nguy cơ sạt lở, thành phố yêu cầu chính quyền địa phương cùng các sở ngành liên quan chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng hiểu biết về thiên tai để phòng tránh, di dời đến nơi ở an toàn. Trong đó, tập trung thực hiện các biện pháp ứng phó hiệu quả, không chủ quan trước thiên tai để giảm thiểu tối đa mức độ thiệt hại có thể gây ra…

Bài, ảnh: HÀ VĂN

Chia sẻ bài viết