Ngày 12-11, Quốc hội phê chuẩn Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (gọi tắt là Hiệp định CPTPP). Khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam sẽ cho phép thành lập tổ chức đại diện người lao động (NLĐ) tại doanh nghiệp (DN) bên cạnh tổ chức Công đoàn Việt Nam. Đây có thể tạo ra một số thách thức, đồng thời cũng là cơ hội, động lực cho công đoàn các cấp tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động trong điều kiện mới. Ở TP Cần Thơ, thời gian qua, các cấp công đoàn thành phố đã tập trung đổi mới hoạt động, thực hiện tốt chức năng đại diện chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng, khẳng định là chỗ dựa tin cậy của NLĐ.

Được công đoàn cơ sở và lãnh đạo công ty quan tâm chăm lo đời sống, công nhân Công ty cổ phần May Tây Đô phấn khởi an tâm gắn bó lâu dài.

TP Cần Thơ hiện có khoảng 8.000 DN đang hoạt động, trong đó, có 523 DN khu vực ngoài nhà nước thành lập tổ chức công đoàn, với tổng số 55.771 NLĐ, 48.995 đoàn viên công đoàn. Khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực, tổ chức đại diện NLĐ trong DN được thành lập, NLĐ có quyền lựa chọn tổ chức công đoàn hoặc tổ chức mới này làm đại diện cho mình. Làm gì để “giữ chân” NLĐ đang là thách thức không nhỏ với các cấp Công đoàn Việt Nam.

Nhằm đáp ứng yêu cầu thời kỳ hội nhập và phát triển, 3 năm qua, các cấp công đoàn TP Cần Thơ đã tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, thực hiện tốt vai trò chăm lo đời sống, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ. Tại Công ty TNHH Kwong Lung - Meko (Khu công nghiệp Trà Nóc) - DN vốn đầu tư nước ngoài hoạt động trong lĩnh vực thu mua chế biến lông vũ và chế biến sản xuất hàng may mặc xuất khẩu, ông Phạm Trường Dũng, Chủ tịch Công đoàn cơ sở (CĐCS), cho biết: “Công ty hiện có 2.442 lao động, trong đó có hơn 1.800 công đoàn viên. Nhằm tạo niềm tin, khẳng định chỗ dựa của NLĐ, những năm qua, Ban Chấp hành CĐCS luôn quan tâm chăm lo đời sống, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho NLĐ”.

Cụ thể, hằng năm, công đoàn phối hợp với lãnh đạo DN tổ chức hội nghị NLĐ, hội nghị công nhân đối thoại trực tiếp với lãnh đạo DN. Qua đó, lãnh đạo DN ghi nhận và thực hiện những kiến nghị của NLĐ: cải thiện môi trường làm việc, lắp thêm quạt gió và cửa sổ, cải tạo nhà vệ sinh, mở rộng nhà xe…  Mỗi năm, công đoàn đề nghị lãnh đạo DN phối hợp với cơ sở y tế tổ chức khám sức khỏe định kỳ và khám bệnh nghề nghiệp cho NLĐ 2 lần; đề nghị lãnh đạo DN trang bị, cấp phát bảo hộ lao động đầy đủ. Ban Chấp hành CĐCS đề nghị lãnh đạo DN mua bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn lao động cho hơn 2.000 NLĐ. Ban Chấp hành CĐCS đàm phán với lãnh đạo DN ký kết thỏa ước lao động tập thể, đưa nhiều điều khoản quy định theo hướng có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của Bộ luật Lao động.

Công đoàn Các Khu Chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ trao “Mái ấm công đoàn” cho công nhân lao động.

Chị Nguyễn Thị Thủy, công nhân may, nói: “Hằng năm, Công đoàn và chủ DN đều ký kết thỏa ước lao động tập thể. Ngoài thực hiện các chế độ chính sách theo quy định của pháp luật lao động, công ty còn hỗ trợ cho NLĐ tiền ăn giữa ca 15.000 đồng/ngày, xăng xe 10.000 đồng/ ngày. Hằng năm, tổ chức cho NLĐ đi du lịch tại Vũng Tàu hoặc Hà Tiên 1 lần; đồng thời, thưởng lễ, Tết cho NLĐ đầy đủ, trong đó Tết Nguyên đán thưởng từ 1,2-1,4 tháng lương... Với sự chăm lo tốt của công đoàn, chúng tôi giảm bớt khó khăn trong cuộc sống, luôn xem công đoàn là chỗ dựa tin cậy và luôn làm đoàn viên của tổ chức công đoàn”.

 Ông Phạm Trường Dũng, Chủ tịch CĐCS công ty cho biết thêm, với vai trò, trách nhiệm của mình, thời gian qua, Ban Chấp hành CĐCS trích quỹ công đoàn tặng quà NLĐ và con em NLĐ; mỗi năm đề nghị công đoàn cấp trên xét hỗ trợ xây 3 “Mái ấm công đoàn” tặng công đoàn viên gặp khó khăn về nhà ở. Anh Vũ Bá Tòng, công nhân bốc xếp bộ phận kho lông vũ, phấn khởi nói: “Vừa qua, được công đoàn hỗ trợ 40 triệu đồng, gia đình xoay xở thêm 40 triệu đồng nữa để xây “Mái ấm công đoàn”. Bây giờ có nhà tường kín mưa, kín gió nên tôi rất an tâm làm việc, gắn bó lâu dài với công ty và công đoàn”.

Ở Công ty TNHH Biti’s Chi nhánh Cần Thơ, để “giữ chân” NLĐ với tổ chức công đoàn nếu có tổ chức mới của NLĐ được thành lập, CĐCS chi nhánh công ty chủ động thực hiện tốt vai trò chăm lo đời sống, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho NLĐ. Theo bà Vũ Thị Vang, Chủ tịch CĐCS, chi nhánh thực hiện sản xuất giày, hiện có 1.634 NLĐ. Nhằm giúp NLĐ an tâm làm việc và gắn bó lâu dài, Ban Chấp hành CĐCS phối hợp với lãnh đạo chi nhánh thực hiện tốt việc thưởng nhân dịp lễ, Tết, trong đó, mỗi dịp lễ tặng quà trị giá 400.000 đồng, mỗi dịp Tết thưởng lương tháng 13. Những NLĐ có hiếu, hỷ CĐCS đều thăm hỏi, tặng quà 500.000 đồng; những trường hợp đau ốm, bệnh tật nặng phải điều trị tại bệnh viện, CĐCS vận động NLĐ trong công ty quyên góp để hỗ trợ mỗi trường hợp gần 20 triệu đồng. Hằng năm, CĐCS phối hợp với lãnh đạo chi nhánh chi gần 2 tỉ đồng tổ chức cho NLĐ đi du lịch 1 lần tại Đà Lạt, Vũng Tàu, Nha Trang… Các chế độ về bảo hiểm, bảo hộ lao động, khám sức khỏe định kỳ được thực hiện đầy đủ, đúng quy định. CĐCS cũng đề nghị công ty hỗ trợ tiền ăn giữa ca cho NLĐ 16.000 đồng/ ngày, hỗ trợ tiền xăng xe cho NLĐ 250.000 đồng/tháng, đồng thời đề nghị công ty xây dựng nhà ở tập thể, đáp ứng chỗ ở miễn phí cho 100 NLĐ ở xa… “Nhờ thực hiện tốt công tác chăm lo đời sống, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của CĐCS, nhiều năm qua, NLĐ chi nhánh công ty tin tưởng, phấn khởi, an tâm làm việc, không xảy ra đình công hay ngừng việc tập thể”- bà Vũ Thị Vang khẳng định.

Thời gian qua, các cấp công đoàn TP Cần Thơ đã thực hiện tốt vai trò đại diện chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ, tạo niềm tin của NLĐ trong thời kỳ hội nhập và phát triển, nhất là để “giữ chân” NLĐ nếu có tổ chức đại diện NLĐ khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực. Theo bà Phạm Thị Thanh Hiền, Ủy viên Thường vụ, Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ TP Cần Thơ, 3 năm qua, bình quân mỗi năm LĐLĐ thành phố phối hợp với các ngành chức năng thành phố kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động hơn 100 DN; LĐLĐ các quận, huyện phối hợp với các ngành chức năng cùng cấp kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động hơn 200 DN. Qua kiểm tra đã phát hiện, đề nghị chủ DN khắc phục những hạn chế, khuyết điểm như: xây dựng và ký kết thỏa ước lao động tập thể, quy định những điều khoản có lợi hơn cho NLĐ; cải thiện môi trường làm việc thông thoáng, sạch sẽ; thực hiện việc ký hợp đồng lao động, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm tai nạn lao động cho NLĐ;…

Với nỗ lực của các cấp công đoàn thành phố, thời gian qua, 74,33% DN có tổ chức công đoàn thực hiện ký kết thỏa ước lao động tập thể (trong đó có 62,16% thỏa ước lao động tập thể quy định những điều khoản có lợi hơn cho người lao động so với quy định của Bộ luật Lao động); hầu hết NLĐ trong các DN được ký hợp đồng lao động; trên 70% NLĐ trong DN được đóng các loại bảo hiểm theo quy định. NLĐ trong các DN được thưởng lễ, Tết; được thăm hỏi, tặng quà khi có hiếu hỷ, ốm đau, bệnh tật; được đi du lịch; được hỗ trợ tiền ăn giữa ca, nhà trọ, xăng xe. Mỗi năm có trên 50 NLĐ được hỗ trợ xây dựng “Mái ấm công đoàn”… Từ đó, NLĐ trong các DN ngày càng an tâm, tin tưởng hơn vào tổ chức công đoàn.

Tuy nhiên, vẫn còn một số CĐCS trong DN khu vực ngoài nhà nước hoạt động cầm chừng, chưa thực hiện tốt chức năng chăm lo đời sống, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng cho NLĐ. Từ đó, dẫn đến có 754 DN nợ hơn 84 tỉ đồng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, đời sống NLĐ trong một số DN gặp khó khăn. Bà Phạm Thị Thanh Hiền, Trưởng Ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ thành phố, cho biết: Khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực là cơ hội cũng là thách thức đối với tổ chức công đoàn. Để “giữ chân” NLĐ với tổ chức công đoàn, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố chỉ đạo các CĐCS trong các DN tập trung nâng cao chất lượng hoạt động, nhất là thực hiện tốt vai trò chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho NLĐ, nhất là thực hiện tốt chế độ lương, thưởng, hỗ trợ tiền ăn giữa ca, nhà trọ, xăng xe, chế độ nghỉ ngơi, bảo hiểm… cho NLĐ. Ban Thường vụ LĐLĐ tiếp tục đề nghị thành phố và Tổng LĐLĐ Việt Nam triển khai thực hiện Dự án xây dựng nhà ở cho NLĐ có thu nhập thấp, các thiết chế văn hóa tại các khu chế xuất và công nghiệp... Đồng thời, đẩy mạnh vận động thành lập tổ chức công đoàn, phát triển đoàn viên nhằm xây dựng tổ chức công đoàn trong DN ngày càng lớn mạnh.

Bài, ảnh: ANH DŨNG