Nhật báo Phố Wall của Mỹ hôm 21-5 cho biết, giới chức trách nước này đã khởi tố hình sự 3 nhà nghiên cứu gốc Trung Quốc làm việc tại Đại học New York (NYU) liên quan đến cáo buộc tiết lộ bí mật thương mại dự án nghiên cứu trị giá 4 triệu USD do chính phủ Mỹ tài trợ cho một công ty cạnh tranh ở Trung Quốc để đổi lấy học phí, tiền thuê nhà và các chi phí khác.

Yudong Zhu rời khỏi tòa hôm 20-5. Ảnh: NYPost

Theo các công tố viên Tòa án quận Manhattan và Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), nhóm người bị bắt là Phó Giáo sư công nghệ cộng hưởng từ của Trung tâm Y tế Langone Đại học New York (NYULMC) Yudong Zhu, 44 tuổi cùng 2 nhà nghiên cứu khác là Xin Yang và Ye Li. Được biết, ông Zhu là một giáo sư về X quang tại Đại học New York khi được mời về đây hồi năm 2008 để giảng dạy những tiến bộ trong kỹ thuật chụp cắt lớp cộng hưởng từ (MRI). Đến năm 2010, ông Zhu nhận được khoản trợ cấp từ Viện Nghiên cứu Y tế quốc gia Mỹ (NIH). Sau khi bắt đầu nghiên cứu, các công tố viên cho biết ông Zhu đã sắp xếp để thuyên chuyển Yang và Li từ Trung Quốc đến New York làm việc. Ngoài tham gia nghiên cứu tại NYU, ông Zhu còn bị cáo buộc đóng vai trò "giám đốc điều hành" của United Imaging Healthcare - doanh nghiệp liên doanh Mỹ - Trung chuyên tập trung vào hình ảnh cộng hưởng từ, siêu âm màu trong một dự án nghiên cứu MRI tương tự nhưng do chính phủ Trung Quốc tài trợ.

Đơn thư tố cáo cho biết cả 3 đã bí mật nhận lợi ích tài chính từ United Imaging Healthcare và Viện Công nghệ Tiên tiến Thâm Quyến (SAIT) do chính phủ Trung Quốc tài trợ để chi trả học phí cho Yang và tiền lương cho Li bằng cách trao đổi chi tiết dự án nghiên cứu của NYU.

Được biết, vụ việc bị phơi bày sau một cuộc điều tra nội bộ NYU, bao gồm việc cài đặt camera giám sát trong khu vực làm việc, xem xét email và tịch thu máy tính xách tay của cả 3. Trong đó, chứng cứ từ camera quan sát cho thấy ông Zhu đã lấy các bức ảnh về thiết bị do các nhóm nghiên cứu khác thiết kế. Các công tố viên còn nói rằng, cả hai bị cáo Zhu và Yang đã liên tục trao đổi thư từ qua tài khoản email cá nhân, cũng như việc ông Zhu trao đổi về nguyên mẫu thiết bị MRI, quá trình thử nghiệm và cập nhật dự án từ email có nguồn gốc United Imaging Healthcare với những người có cùng địa chỉ trong giai đoạn tháng 8-2011 đầu năm 2013.

Sau khi đối mặt với những cáo buộc từ ban lãnh đạo trường đại học, ông Zhu cho biết bản thân tham gia nhóm nghiên cứu United Imaging Healthcare là để phát triển đổi mới kỹ thuật MRI và hỗ trợ nghiên cứu. Ngoài những cáo buộc trên, ông Zhu còn bị buộc tội làm giả hồ sơ để nhận khoản trợ cấp hàng triệu đô la từ NIH cho nghiên cứu MRI của mình. Hiện tại, cả hai người Zhu và Yang đã được tại ngoại và giam giữ tại nhà sau khi đóng phí bảo lãnh, trong khi người còn lại được cho đã bay tới Hồng Công 10 ngày trước. Nếu tội danh thành lập, cả 3 sẽ phải đối mặt với án phạt 5 năm tù giam. Riêng ông Zhu có thể nhận mức án 20 năm.

Vụ điều tra trên là kết quả mới nhất trong nỗ lực của chính phủ Mỹ nhằm ngăn chặn tình trạng công nghệ bị tuồn ra nước ngoài trong bối cảnh mối lo ngại bí mật thương mại Mỹ bị Trung Quốc đánh cắp (chủ yếu thông qua các cuộc tấn công mạng) ngày càng gia tăng dù Bắc Kinh luôn phủ nhận điều này. Người phát ngôn NYU Kathy Lewis trong một tuyên bố nói rằng: "NYULMC thật sự rất thất vọng trước những tin tức về những hành vi bị cáo buộc do các nhân viên của mình gây ra". Riêng Chưởng lý Mỹ Preet Bharara mô tả đây là trường hợp "nuôi ong tay áo" và khẳng định hành vi trộm cắp là "một tội ác nghiêm trọng, sẽ không được dung thứ". Tuy nhiên, Đại sứ quán Trung Quốc hiện tại từ chối bình luận về vấn đề này trong khi phía SAIT và United Imaging Healthcare vẫn chưa có phản hồi.

VI VI (Tổng hợp)