Ở Nhà Văn hóa thiếu nhi quận Ninh Kiều (TP Cần Thơ), có một Lớp dạy đờn ca tài tử dành cho thiếu nhi hoàn toàn miễn phí. Giáo viên là những nghệ sĩ, nghệ nhân gạo cội. Học trò là những em thiếu nhi 9-10 tuổi, thậm chí có em mới vào lớp 1, đọc chữ còn chưa rành. Vậy nhưng, họ được gắn kết bởi tình yêu với di sản đờn ca tài tử.

Lớp dạy đờn ca tài tử dành cho thiếu nhi ở Nhà Văn hóa thiếu nhi quận Ninh Kiều.

Lớp dạy đờn ca tài tử dành cho thiếu nhi được khai giảng và duy trì hơn 6 tháng qua. Cứ mỗi tối thứ ba và thứ năm hằng tuần, các em lại quay quần bên căn phòng nhỏ, cùng nghe giáo viên đờn ca rồi bắt nhịp ca theo. Những gương mặt hồn nhiên, trong trẻo cất vang giai điệu “hò, xự, xang, xê, cống”.

Giáo viên đứng lớp là Nghệ sĩ Ưu tú Trúc Linh và Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Lưỡng. Các em được trao truyền những kiến thức căn bản của đờn ca tài tử, từ cách xướng âm lòng bản đến ca lời ca. Đây là cách dạy hướng đến nền tảng, sự vững chắc cho mỗi người khi tiếp cận đờn ca tài tử, giúp học biết nhịp nhàng, chữ đờn, điệu thức của đờn ca tài tử chứ không phải “hớt bọt” mấy câu vọng cổ. Nghệ sĩ Ưu tú Trúc Linh, giáo viên của lớp, cho biết: Hồi xưa cô bắt đầu học đờn ca cũng bằng tuổi của các cháu bây giờ. Lúc đó, cô được thầy dạy sao thì bây giờ cô cũng rút ruột trao truyền đúng như vậy. Bắt đầu với bài “Long Hổ Hội”, sau nâng lên từ từ như 3 bài Nam, bài bản lớn… “Điều đáng mừng là dù các em còn nhỏ nhưng khả năng nắm bắt rất nhanh, mau hiểu, giữ nhịp giỏi”, Nghệ sĩ Ưu tú Trúc Linh cho biết.

Trong lớp học này, có em mới lớp 7, lớp 8, thậm chí có bé mới học lớp 1 như bé Thái Hồng Ngọc, ngụ phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều. Hồng Ngọc chững chạc kể rằng, trước đây em tham gia ca múa ở Nhà Văn hóa thiếu nhi quận Ninh Kiều, khi biết có dạy đờn ca tài tử em xin ba mẹ cho theo học. Cô bé nhỏ nhất lớp nhưng giọng hát chẳng hề kém cạnh anh chị, vẫn xướng âm lòng bản rất chuẩn nhịp. Hay em Bùi Quốc Dương, đang học lớp 6, nhà ở Mỹ Khánh, Phong Điền, nhưng vẫn tham gia lớp học đều đặn. Trước đây, Quốc Dương đã từng tham gia chương trình “Sân khấu học đường” do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ tổ chức. Giờ biết có lớp dạy đờn ca, em lại xin ba mẹ chở đi học. Quốc Dương nói: “Con muốn tập luyện hoài để vững nhịp, biết bài ca mới. Con muốn đờn ca thật hay”.

Thuở đầu đến với lớp học đờn ca tài tử này, các em như tờ giấy trắng, chỉ mang theo hành trang là niềm đam mê âm nhạc dân tộc. Vậy nhưng, qua những buổi học lý thú, các em đã rành rẽ hơn về di sản đờn ca tài tử. Tổ chức và duy trì lớp học đờn ca này, Ban Tổ chức và giáo viên không ai đặt nặng vấn đề các em sẽ ca hay, diễn giỏi để thành nghệ sĩ. Điều quan trọng là khơi dậy nơi các em tình yêu nghệ thuật dân tộc, để các em thêm hiểu và trân trọng hơn di sản của quê hương. Đó cũng là điều ông Võ Anh Tuấn, Giám đốc Nhà Văn hóa thiếu nhi quận Ninh Kiều, chia sẻ khi nói về mục đích mở lớp học này. Vậy nên ông Tuấn cho biết: Lớp học này sẽ duy trì mãi, chừng nào còn người học, chừng nào còn giáo viên dạy. Các em được miễn phí tiền học, chỉ cần trang bị tình yêu di sản để đến lớp.

Mong muốn khơi dậy niềm đam mê di sản đờn ca ở lớp học này đang từng ngày được hiện thực hóa. Bằng chứng là mỗi buổi học, sỉ số lớp luôn được duy trì gần như 100%. Chị Trần Thị Tuyết Hồng, phụ huynh học viên của lớp, cho biết: “Con gái tôi từ khi học đờn ca tài tử về vui vẻ, hoạt bát hơn nhiều, thích ca hát cho ba mẹ nghe. Cứ tối thứ ba và thứ năm là bé chuẩn bị sẵn, nhắc ba mẹ chở đi học thật sớm”. Còn với Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Lưỡng, dù đã tham gia nhiều hoạt động truyền nghề đờn ca tài tử cho các em nhỏ nhưng ông vẫn rất ấn tượng với lớp học này. Các em rất đam mê và tham gia học rất nghiêm túc.

Đờn ca tài tử Nam bộ - loại hình nghệ thuật dân tộc đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Niềm tự hào ấy kèm theo trách nhiệm bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Những lớp học như ở Nhà Văn hóa thiếu nhi quận Ninh Kiều là cách làm hay. Những giai điệu tài tử nhờ vậy mà lưu truyền qua những gương mặt măng non.

Bài, ảnh: Đăng Huỳnh