James Collins, một nhà sinh vật học tại Đại học Boston (Mỹ), cho biết ông có thể in các thành phần dành để xét nghiệm ADN đơn giản trên giấy, sấy đông khô chúng và sử dụng lâu dài về sau. Nghiên cứu do Collins và các đồng nghiệp tại Đại học Harvard thực hiện có thể tạo ra băng dán đổi màu giúp nhận biết bệnh nhiễm trùng, cảm biến môi trường gắn trên quần áo hoặc dụng cụ chẩn đoán giá rẻ các vi-rút gây bệnh, kể cả Ebola.

Ý tưởng về giấy xét nghiệm bệnh rẻ tiền không phải là mới. Nhưng các kiểu xét nghiệm hiện hành chủ yếu dựa vào đặc tính hóa học, chẳng hạn như que thử thai. Trong khi đó, nghiên cứu của chuyên gia Collins nhắm tới các phản ứng di truyền chính xác. Đầu tiên, nhóm của ông ép hệ thống tổng hợp prôtêin phi tế bào (cell free system) lên giấy xốp. Sau đó, họ thêm vào một số enzyme cần thiết cũng như các gien được thiết kế đặc biệt để tạo ra các prôtêin, khi chúng được kích hoạt bởi một chủng ADN hoặc ARN (các vật liệu di truyền) thích hợp.

Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Cell, Collins đã chứng minh hệ thống này có thể phát hiện vi-rút Ebola, phân biệt được giữa hai chủng ở Sudan và CHDC Congo. Khi nhóm nghiên cứu thêm mẫu ARN của Ebola lên giấy thử, vật liệu di truyền đã tạo thành một “mạch” cho phép nó sản xuất prôtêin làm đổi màu giấy, từ vàng sang tím, trong khoảng nửa giờ. Chuyên gia Collins ước tính chi phí chế tạo một miếng giấy thử từ 4-65 cent (850-13.800 đồng) và có thể sản xuất với số lượng lớn trong một ngày. Ngoài giá cả, giấy thử còn có một ưu điểm khác là mạch đông khô của nó ổn định ở nhiệt độ phòng, nên thích hợp với khu vực ở xa lưới điện và không có tủ lạnh để bảo quản.

HOÀNG ĐIỂU (Theo CNBC, BBC)