Căng thẳng leo thang tại miền Đông Ukraina từ cuối tuần rồi khi quân đội chính phủ mở chiến dịch phản công qui mô lớn hòng đánh bật các chiến binh ly khai thân Nga.

Ngày 18-1, phát biểu trước hàng ngàn người ủng hộ tại buổi tuần hành cầu nguyện cho 13 nạn nhân vụ xe buýt bị trúng tên lửa hôm 13-1 ở thành phố Volnovakha thuộc tỉnh Donetsk, Tổng thống Petro Poroshenko khẳng định Ukraina sẽ lấy lại vùng Donbass và không từ bỏ một tấc đất nào cho phe nổi dậy. Trong khi đó, người phát ngôn Hội đồng An ninh-Quốc phòng Andriy Lysenko cho biết quân đội đã tái chiếm phần lớn khu vực sân bay chính ở thành phố Donetsk vốn "thuộc lãnh thổ của các lực lượng Ukraina sau khi được đánh dấu bằng ranh giới quân sự".

Theo tin từ CH nhân dân tự xưng Donetsk, trong ngày 18-1, quân đội đã dùng hỏa lực tấn công thành phố 50 lần. Nguồn tin này cũng cho biết trong vài ngày qua, không quân của quân đội Ukraina đã tổ chức 6 đợt tấn công nhằm giành lại sân bay Donetsk, song không thành công. Theo nhiều nguồn tin, số binh sĩ thương vong có thể lên tới 14 người ở cả hai phía, ngoài ra có khoảng 30 dân thường thiệt mạng chỉ trong ngày 18-1.

Trước tình trạng xung đột leo thang đáng báo động, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Ban Ki-moon đã lên tiếng kêu gọi các bên ngay lập tức chấm dứt chiến sự. Ông Ban còn khẳng định LHQ sẵn sàng hỗ trợ những nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng. Trong một tuyên bố hôm 18-1, Bộ Ngoại giao Nga cũng kêu gọi ngừng bắn khẩn cấp trong khi phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Mát-xcơ-"rất quan ngại" trước những động thái "leo thang" mà theo ông là không đóng góp cho nỗ lực hòa bình. Ông Peskov còn cho biết ông Poroshenko đã bác bỏ kế hoạch hòa bình của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Cụ thể, ông Putin đề xuất quân đội Ukraina cũng như lực lượng có vũ trang tại hai CH nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk phải đồng thời ngừng bắn, rút ngay các vũ khí hỏa lực trên 100 mm ra khỏi vùng phi quân sự có bán kính 15km từ đường ranh giới giữa hai lực lượng. Về phần mình, Mát-xcơ-va sẵn sàng cùng với Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) thực hiện việc kiểm soát các bước đi trên.

Bạo lực leo thang tại miền Đông Ukraina diễn ra trong bối cảnh các cuộc thương lượng hướng tới đàm phán hòa bình của nhóm liên lạc gồm đại diện Nga, chính phủ Ukraina, phe ly khai và OSCE đang bị đình trệ. Trong khi đó, cuộc họp 4 bên giữa Nga, Ukraina, Đức, Pháp tại Kazakhstan cũng đang bị đóng băng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hơn 4.800 người đã thiệt mạng kể từ khi cuộc xung đột giữa hai phe ở miền Đông Ukraina nổ ra vào tháng 4 năm ngoái.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, Guardian, AP, BBC)