Công viên Lưu Hữu Phước là một trong những công viên lớn nhất TP Cần Thơ, rộng khoảng 2 ha, nằm ngay trung tâm quận Ninh Kiều, có vị trí vô cùng quan trọng về mặt cảnh quan. Công viên là nơi diễn ra nhiều sự kiện, hoạt động văn hóa, thu hút người dân đến sinh hoạt cộng đồng, tập thể dục, thể thao... Ban Quản lý Dự án Nâng cấp đô thị TP Cần Thơ làm chủ đầu tư dự án cải tạo Công viên Lưu Hữu Phước theo phương án cải tạo xây dựng nhằm tạo thêm bộ mặt khang trang cho trung tâm thành phố, tránh lãng phí không gian công cộng, trở thành công viên khang trang, hiện đại hơn. Chúng tôi trích giới thiệu những điểm cơ bản về phương án cải tạo Công viên Lưu Hữu Phước đã được duyệt, do Trung tâm Kiểm định và Quy hoạch xây dựng Cần Thơ (thuộc Sở Xây dựng TP Cần Thơ) tư vấn, thiết kế.

* Mục tiêu - yêu cầu cải tạo

Cải tạo Công viên Lưu Hữu Phước nhằm đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, vui chơi giải trí để phục vụ lợi ích công cộng, đồng thời tạo không gian quảng trường rộng thoáng cho các hoạt động văn hóa và tổ chức sự kiện. Cải tạo lại không gian Công viên Lưu Hữu Phước với các thành phần: quảng trường, công trình công cộng, cây xanh...; gia tăng diện tích mảng xanh, giữ gìn hệ thống cây xanh lớn hiện hữu có giá trị, hạn chế tối đa việc phá bỏ cây xanh. Bố trí không gian nghỉ ngơi, vui chơi phục vụ cộng đồng, lắp đặt các thiết bị thể dục ngoài trời...

Công viên Lưu Hữu Phước nằm trên đại lộ Hòa Bình, thuộc quận Ninh Kiều, quy mô khu đất khoảng 19.996 m2. Bên ngoài công viên được bao bọc bằng hàng cây sao cao 8m – 10m, là hàng cây có giá trị lớn đối với công viên. Bên trong, cây xanh được trồng rải rác, một số mảng cỏ, đa phần là cây điệp và cây bàng, một số ít các cây thân cao khác được trồng đơn lẻ như cây bã đậu, cây sao, cây me tây….

* Phương án cải tạo

Hệ thống sân đường: nâng cao độ nền công viên lên 2,2m đến 2,5m, tùy từng khu chức năng cụ thể. Mỗi khu vực cụ thể được thiết kế các loại gạch lát khác nhau để phù hợp với chức năng sử dụng và đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ. Khu vực quảng trường lát đá granite; khu vực công viên lát gạch tự chèn; khu vực vỉa hè lát gạch terrazzo; bố trí các âu đỗ xe thuận tiện cho việc tiếp cận: 1 âu xe phía đường Lý Tự Trọng và 3 âu xe phía đường Phan Văn Trị; bố trí ram dốc dành cho người khuyết tật tại vị trí các vạch qua đường hiện hữu.

Phần quảng trường: Đây là khu vực dành để tổ chức các sự kiện, chương trình lễ hội do đó cần không gian thoáng đãng, xuyên suốt. Ngày bình thường không gian này vẫn có thể sử dụng cho người dân tự sinh hoạt, vui chơi giải trí. Diện tích nền lát đá granite băm mặt, các vị trí tạo hình nghệ thuật sử dụng nhiều màu sắc đá khác nhau để làm nổi bật đường nét. Lớp nền quảng trường được cấu tạo chắc (lớp bê tông đá 1x2 dày 1,5cm) nhằm đảm bảo tránh hư hại đá lát nền khi xe ra vào trong các dịp tổ chức sự kiện, lễ hội. Một phần cuối quảng trường (khoảng 1.000m2) được gia cố nền vững chắc (bê tông cốt thép) để thuận tiện cho xe đài truyền hình, xe tải trọng lượng lớn vận chuyển thiết bị và ghi hình trực tiếp. 2 vị trí âu xe gần phần nền gia cố được tạo dốc 30% để xe dễ dàng tiếp cận khi có tổ chức sự kiện.

Phương án cải tạo Công viên Lưu Hữu Phước - mặt bằng tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan.

Phối cảnh bên trong Công viên Lưu Hữu Phước.

Phần công viên: Hình thành trục chính xuyên suốt làm yếu tố chủ đạo, kết nối từ cổng chính, quảng trường cho đến cổng phụ phía đường Lý Tự Trọng, đồng thời tạo các lối đi phụ uốn lượn mềm mại gần gũi thiên nhiên và hạn chế sự tác động đến hệ thống cây lớn hiện hữu. Trục chính công viên được lát đá granite rộng 6m, các trục phụ uốn lượn rộng 3m sử dụng gạch tự chèn để thuận tiện cho việc thi công.

Các khu chức năng: Bố trí các khu vực lắp đặt thiết bị tập thể dục để người dân có thể sử dụng. Bố trí khu vực dành cho trẻ em vui đùa với các dụng cụ thể thao ngoài trời.

Hệ thống cây xanh: Xem xét vị trí các cây xanh hiện hữu, không phá bỏ, từ đó phân bố và sắp xếp thêm hệ thống cây xanh mới tạo thành một tổng thể hợp lý. Trồng bổ sung 2 hàng cây xanh cao và tán rộng ở phần quảng trường nhằm mục đích lấy bóng mát cho quảng trường, tăng diện tích phủ xanh nhưng không gây cản trở lớn về tầm nhìn. Trồng hoa trang trí ở những khu vực tiếp cận để tăng vẻ mỹ quan. Đối với cây bóng mát trong công viên, sử dụng cây thân cao, tán rộng, dễ phát triển và phù hợp với đặc tính địa phương chúng ta. Cây đề xuất trồng: cây lim xẹt, bằng lăng tím, sứ ngọc lan… Đối với cây hoa trang trí, sử dụng các loại cây hoa dễ trồng, ra hoa quanh năm và phát triển tốt. Các cây đề xuất: quỳnh anh, trang leo, đồng tiền, dâm bụt, bạch tạng, ngâu…

Các hạng mục phụ: Phần hàng rào sắt hiện hữu được tháo dỡ, thay vào đó là hàng rào cây xanh kết hợp ghế ngồi. Tăng sự sinh động và cuốn hút cho công viên với hàng rào cây xanh trồng hoa, cây cảnh, nhằm giảm tính nặng nề cho không gian, đảm bảo sự thông thoáng và giải phóng tầm nhìn từ trong và ngoài công viên. Người dân có thể nghỉ chân ở các ghế ngồi và nhìn ngắm đường phố. Vỉa hè được cải tạo một phần phía ngoài được trồng cỏ, nhằm gia tăng diện tích mảng xanh, giảm bớt bê tông hóa cho công viên. Bố trí lát gạch dành cho người khiếm thị trên vỉa hè.

Cổng công viên hiện hữu: Giữ nguyên hình dáng kiến trúc, đối với cổng chính phía đại lộ Hòa Bình nâng cao độ lên thêm 1,4m so với mặt bằng hiện hữu (cao hơn mặt nền mới 1m). Sau khi xây trụ cột chịu lực, xây gạch thẻ xung, với mỗi 1m cao xây giằng bê tông cốt thép 100x100mm, bê tông mác 200. Sau khi hoàn thiện, ốp đá granite trang trí 2 bên trụ cổng. Đối với cổng sau phía đường Lý Tự Trọng, nâng cao độ lên thêm, tháo dỡ và đúc lại giàn lam phía trên.

Ghế ngồi - giàn hoa leo: Bố trí ghế ngồi cố định khắp công viên, được thiết kế ốp đá granite để đảm bảo thẩm mỹ, bền đẹp, hiện đại và dễ bảo dưỡng. Các thiết bị, tiện ích công cộng như thùng rác… cũng được thiết kế, sử dụng đồng bộ và bố trí cố định để tránh những hư hại do dịch chuyển.

Nhà bảo vệ, trú mưa và vệ sinh công cộng: Nhà thể dục thẩm mỹ nằm trong Công viên Lưu Hữu Phước được cải tạo làm nhà vệ sinh và nhà bảo vệ và nơi trú mưa. Tháo dỡ toàn bộ tường và phần mái tole, giữ nguyên hệ cột - đà - mái bê tông cốt thép, nền hành lang giữ cao độ +2,2m theo cao độ hiện trạng, lát gạch ceramic nhám 600x600mm. Nâng nền khu trú mưa, phòng bảo vệ, kho, vệ sinh cao hơn hành lang 50mm, lát gạch mới. Mái nhà giữ nguyên hệ đà, mái, chống thấm cho mái, thêm lan can thép bảo vệ trên sân thượng; ốp cột 200x200mm thành cột 400x400mm từ trục 1,2,3 theo bản vẽ kiến trúc cải tạo. Giữ lại cầu thang, sơn màu xám trắng, thêm tay vịn thép.

* Hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Cao độ thiết kế xây dựng hoàn thiện mặt nền tính toán của khu vực là +2,2m (cao độ hiện trạng trung bình của khu vực là +1,9m). Chiều cao san lấp trung bình cho toàn khu là Hsl = 0,3m. Độ dốc địa hình đối với mặt phủ tự nhiên: ip 0,1%.

Ông Lê Văn Tiển, Giám đốc Ban Quản lý dự án Nâng cấp đô thị TP Cần Thơ, cho biết: Công trình cải tạo Công viên Lưu Hữu Phước (tổng vốn đầu tư khoảng 20 tỉ đồng) bắt đầu thi công ngày 15-9-2014, đến nay đã thi công đạt 40% khối lượng. Theo kế hoạch, công trình sẽ hoàn thành phần cơ sở hạ tầng kỹ thuật vào 31-12-2014, gồm đường, vỉa hè, quảng trường, cổng công viên, điện chiếu sáng, cấp thoát nước... Các hạng thi công lắp đặt tượng Giáo sư - Viện sĩ, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước hạng mục lắp đặt trò chơi, dụng cụ thể dục... trong khuôn viên công viên sẽ vận động từ nguồn kinh phí xã hội hóa để tiếp tục đầu tư (giai đoạn sau khi hoàn thành cơ sở hạ tầng kỹ thuật)

Cấp nước: Nước phục vụ giao thông nội bộ công viên; nước phục vụ giao thông vỉa hè công viên; nước tưới thảm cỏ, bồn hoa 4 lít/m2 (tưới mỗi ngày 2 lần), đúng Quy chuẩn xây dựng và tiêu chuẩn quy phạm hiện hành. Nguồn nước lấy từ ống hiện hữu cấp nước đường Lý Tự Trọng của Nhà máy nước Cần Thơ. Trên mạng cấp nước có bố trí các trụ cứu hỏa khoảng cách 150m/trụ. Thoát nước: Hệ thống thoát nước chủ yếu là nước mưa, được thu vào hệ thống tuyến ống thoát qua các cửa hố ga và được xả thẳng ra hệ thống cống trên đường Hòa Bình, Phan Văn Trị và Lý Tự Trọng. Riêng nước thải từ các khu vệ sinh công cộng (xí, tiểu) được thu gom lại sau đó đưa xuống hầm tự hoại rồi vào mạng lưới thoát nước chung. Nước sàn và lavabo từ các khu vệ sinh được thu gom bằng các ống nhánh thoát nước UPVC D60 nằm dưới nền sau đó đấu vào hố ga…

Cấp điện: Phần qui hoạch hệ thống cấp điện dựa trên sơ đồ qui hoạch khu Công viên Lưu Hữu Phước, bản đồ qui hoạch kiến trúc cảnh quan. Nguồn điện được cấp từ lưới điện đường Hai Bà Trưng TP Cần Thơ. Tuyến đèn chiếu sáng được xây mới bằng đèn trang trí có công suất từ 30W-500W với nhiều kiểu dáng, hoa văn như các loại đèn pháo hoa, bách tán, nữ hoàng... Trụ sử dụng trụ bát giác STK hình côn, trụ bằng gang đúc, inox tùy theo từng vi trí mà bố trí cho phù hợp, hệ thống đèn chiếu sáng đóng cắt tự động ở 2 chế độ (có thể điều chỉnh theo mùa). Thiết bị điện, đèn, trụ sử dụng loại 1, đảm bảo yêu cầu chất lượng…

THIỆN KHIÊM

(*) (Tựa bài viết do phóng viên đặt; nguồn Trung tâm Kiểm định và Quy hoạch xây dựng Cần Thơ)