Hơn 45 năm trôi qua, dù chiến tranh đã lùi xa, nhưng nhờ sự nâng niu gìn giữ của chủ nhân - Trung tướng Nguyễn Xuân Xinh (thường gọi với cái tên thân mật là chú Năm Xinh), Anh hùng Lực lượng vũ trang (LLVT) nhân dân, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục V, Bộ Công an - mà đến nay khẩu súng K54 vẫn còn mới và sử dụng tốt.

Khẩu súng là kỷ vật vô giá về tinh thần chiến đấu ngoan cường, về tình bạn, tình đồng đội đã đi theo đồng chí Năm Xinh trong suốt những năm tháng kháng chiến chống Mỹ giành độc lập và chống bọn phản cách mạng sau này.

Nhà truyền thống Công an Cần Thơ - nơi lưu giữ nhiều kỷ vật thời kháng chiến chống Mỹ.

Chú Năm Xinh nhớ lại: “Năm 1969, lực lượng vũ trang Long Mỹ được Ban An  ninh Cần Thơ cấp cho khẩu súng K54. Thời kỳ đó mà có khẩu súng như thế thì vô cùng quý nên tôi đã gìn giữ khẩu súng cẩn thận. Những lúc lội qua sông, qua kênh dù ngập đầu, uống nước nhưng tôi không để khẩu súng ướt”.

Những năm 1969-1970, đồng chí Năm Xinh khi đó là một thanh niên còn rất trẻ nhưng đầy lòng nhiệt huyết, tinh thần chiến đấu quả cảm, trực tiếp phụ trách và cùng với lực lượng vũ trang Long Mỹ đánh thắng nhiều trận, tiêu diệt được nhiều tên ác ôn, nợ máu với nhân dân. Từ đó, đồng chí đã được cấp trên tín nhiệm giao giữ cương vị Phó Ban An ninh huyện Long Mỹ.

“Ở chiến trường Long Mỹ lúc bấy giờ địch có cả 2 sư đoàn, ngoài ra còn có các tiểu đoàn biệt động quân, bảo an quân của Tiểu khu Chương Thiện, của tỉnh Phong Dinh… Còn ta chỉ có duy nhất Trung đoàn I chủ lực - Trung đoàn của Quân khu 9. Sau đó tăng cường thêm Sư đoàn 10, quân số của địch trên 1 vạn, còn ta trên dưới 3 ngàn… Vũ khí của địch thì trên trời có máy bay, dưới sông có tàu chiến, trên bờ có xe tăng thiết giáp, bom cày, đạn xới…”- đồng chí Năm Xinh nhớ lại.

 Tương quan lực lượng là vậy, nhưng với tinh thần chiến đấu ngoan cường, “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, lực lượng vũ trang Long Mỹ đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trận đánh đồn Trại dài, đồng chí Năm Xinh đã sử dụng khẩu K54 cùng đồng đội tiêu diệt địch.

“Chủ trương của trên là phải tiêu diệt cho bằng được đồn Trại dài, nằm trên tuyến giao bưu, ngăn cách hành lang chỉ đạo của Khu ủy… Đồn cách xã khoảng 1,5km, có đến  7, 8 tên thám báo của Chi khu Long Mỹ điều xuống nắm tình hình. Tháng 11-1972, được lệnh đánh đồn Trại dài. Lúc đó,  tôi sử dụng khẩu súng K54 cùng với anh Ba Chơi, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 1,  đánh đồn vào ban ngày. Lúc này, về lực lượng, địch có lợi thế hơn ta vì nằm trong công sự  kiên cố, ta thì từ ngoài đồng trống tấn công vào. Trận đánh diễn ra khá ác liệt, sau 5 phút nổ súng, ta tràn lên tấn công, mặc cho địch điên cuồng bắn xối xả ra, nhưng ta không hề nao núng, dần dần nắm lấy thế trận, tiếp cận vào trong đồn. Tôi lúc đó cũng vào được đồn và dùng khẩu súng K54 này khống chế, bắt sống được nhiều tên địch, cùng với anh em chiếm đồn, thu thêm nhiều chiến lợi phẩm trong đó có 1 khẩu rulo”- chú Năm Xinh kể. 

Một năm sau đó, cũng với khẩu súng K54 này, đồng chí Năm Xinh cùng với đồng đội tổ chức trận đánh tiêu diệt tên Tào Quan- một tên Trưởng ấp ác ôn nhiều nợ máu với nhân dân. Sau một thoáng trầm ngâm, chú Năm cho biết: “Khẩu súng này đối với tôi như chiếc bùa hộ mệnh, có nó bên mình thấy an tâm hơn. Chính khẩu súng này đã gợi nhớ biết bao kỷ niệm, những đồng chí, đồng đội đã anh dũng hy sinh khi chưa kịp chứng kiến niềm vui ngày độc lập, thống nhất đất nước. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ,  Ban An ninh huyện Long Mỹ có 37 đồng chí hy sinh, trong đó có 3 đồng chí trực tiếp sử dụng khẩu súng K54 này”.

Sau ngày giải phóng miền Nam 1975, với những cương vị mới, khẩu súng lại đồng hành và luôn bên mình chú Năm Xinh trong những trận đánh truy quét tiêu diệt bọn tàn quân, phản cách mạng. Chú Năm bày tỏ ý nguyện: “Đây là kỷ vật quý, giờ tôi đã nghỉ hưu nên muốn đưa vào phòng Truyền thống Công an thành phố để lưu giữ lâu dài, nhằm giáo dục các thế hệ Công an thành phố sau này học tập những tấm gương dũng cảm của các anh, các chú trong thời kỳ kháng chiến”.

PHAN TẠI