TRÍ VĂN

Một dự án khí đốt thiên nhiên hóa lỏng (LNG) mới được triển khai ngoài khơi bờ biển phía Tây châu Phi hiện chỉ hoàn thành 80% nhưng triển vọng về nguồn cung ứng năng lượng mới đã khiến các lãnh đạo châu Âu lần lượt tới thăm khu vực này.

Thủ tướng Pháp Élisabeth Borne (phải) và người đồng cấp Algeria Aimene Benabderrahmane trong chuyến thăm Algiers hôm 9-10. Ảnh: AP

Ký kết nhiều thỏa thuận

Theo Ðài al-Jazeera, mỏ khí đốt gần bờ biển Senegal và Mauritania nói trên được dự báo có trữ lượng khoảng 425 tỉ mét khối, gấp 5 lần so với lượng khí đốt mà Ðức tiêu thụ trong năm 2019. Song, hoạt động khai thác tại mỏ này sớm nhất cũng phải đến cuối năm sau mới bắt đầu, khiến dự án không thể ngay lập tức giúp giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng do “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga tại Ukraine gây ra.

Tuy nhiên, Gordon Birrell, Giám đốc điều hành công ty dầu khí BP (Anh), nhà đồng phát triển dự án, cho rằng dự án được triển khai “không thể đúng lúc hơn” trong bối cảnh nhiều nước châu Âu tìm cách giảm phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt tự nhiên của Nga để cung cấp năng lượng cho các nhà máy, sản xuất điện và sưởi ấm. Al-Jazeera cho hay, các nhà lãnh đạo châu Âu gần đây đã đổ xô đến các nước như Na Uy, Qatar, Azerbaijan và đặc biệt là các nước ở Bắc Phi, nơi Algeria có đường ống dẫn đến Ý và một đường ống khác đến Tây Ban Nha. Hồi tháng 7 vừa qua, Ý đã ký hợp đồng khí đốt trị giá 4 tỉ USD với Algeria, tức một tháng sau khi Ai Cập đạt được thỏa thuận với Liên minh châu Âu (EU) và Israel để thúc đẩy việc bán LNG.

Riêng công ty Ý Eni đang có kế hoạch thúc đẩy kế hoạch bơm và hóa lỏng một số mỏ khí đốt được phát hiện ở Mozambique hồi năm 2011 và 2014. Ðể tránh xa tình trạng bạo lực ở tỉnh Cabo Delgado, Eni đã thiết lập cơ sở LNG ở vùng biển sâu ngoài khơi châu Phi với công suất hóa lỏng 3,4 triệu tấn khí/năm. Theo tờ Africa Energy, cơ sở này lần đầu hóa lỏng khí đốt vào ngày 2-10 và chuyến hàng đầu tiên đã được khởi hành đến châu Âu.

Thử thách xuất khẩu

Horatius Egua, phát ngôn viên của Bộ trưởng Dầu khí Nigeria, cho biết nước này có trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn nhất châu Phi. Mặc dù vậy, Abuja hiện chỉ chiếm 14% tổng lượng LNG nhập khẩu của EU. Những kế hoạch tham vọng tại Nigeria vẫn chưa thể mang lại kết quả thực tế dù đã được lên kế hoạch trong nhiều năm. Năm 2021, quốc gia này chỉ mới xuất khẩu chưa đến 1% nguồn dự trữ khí đốt tự nhiên.

Một số dự án khác thì đối diện với nguy cơ mất cắp năng lượng, chi phí cao. Những quốc gia có triển vọng như Mozambique, nước đã phát hiện trữ lượng lớn khí đốt, rơi vào tình cảnh dự án bị trì trệ do xung đột bạo lực đến từ các nhóm vũ trang. Mozambique dự kiến sẽ trở thành nhà xuất khẩu LNG lớn sau khi nhiều mỏ khai thác quan trọng được tìm thấy dọc theo bờ biển Ấn Ðộ Dương vào năm 2010. Tập đoàn dầu khí đa quốc gia Pháp Total S.A đã đầu tư 20 tỉ USD vào đây. Tuy nhiên, tình trạng bạo lực đã buộc Total S.A phải hủy bỏ dự án vô thời hạn vào năm ngoái.

Về phần mình, Algeria là một nhà cung cấp khí đốt lớn. Tuy nhiên, tuyến đường ống đề xuất dài 4.400km vận chuyển khí đốt từ Nga tới Algeria qua Niger bị trì hoãn từ năm 2009, chủ yếu là do mức chi phí cao, lên tới 13 tỉ USD. Nhiều người lo ngại rằng ngay cả khi hoàn thành, đường ống dẫn khí đốt xuyên Sahara này sẽ phải đối mặt với các rủi ro an ninh như các đường ống dẫn dầu của Nigeria, vốn thường xuyên bị lực lượng cực đoan tấn công.

Ðược biết, Ai Cập cùng với Algeria chiếm khoảng 60% sản lượng khí đốt khai thác tại châu Phi trong năm 2020. Song, Mahfoud Kaoubi, giáo sư kinh tế và chuyên gia về các vấn đề năng lượng tại Ðại học Algiers, lo ngại rằng Algiers cũng không thể bù đắp lượng khí đốt của Nga cấp cho châu Âu ở giai đoạn hiện tại. “Sản lượng hàng năm của Nga là 270 tỉ mét khối, trong khi mức sản lượng đó với Algeria là 120 tỉ mét khối và 70,5% trong số này là để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước” - giáo sư Kaoubi cho hay.l