Lo ngại trước tình trạng thực phẩm nhiễm kim loại nặng độc hại, hãng tin CNN dẫn lời các chuyên gia sức khỏe đưa ra một số hướng dẫn giảm nguy cơ phơi nhiễm kim loại từ bữa ăn hàng ngày, đặc biệt đối với trẻ nhỏ.

Có tới 95% thực phẩm dành cho trẻ em chứa một hoặc nhiều kim loại nặng độc hại, bao gồm 3 loại được coi là nguy hiểm nhất với cơ thể là chì, cadmium và thủy ngân. Đây là kết luận trong báo cáo gần đây của hiệp hội sức khỏe trẻ em Healthy Babies Bright Futures (HBBF) sau khi phân tích 168 loại thực phẩm dành cho trẻ nhỏ từ 61 nhà sản xuất.

Đa dạng hóa khẩu phần ăn là cách đơn giản giảm nguy cơ phơi nhiễm kim loại nặng.

Xét nghiệm cho thấy 95% thực phẩm chứa chì, 73% chứa asen, 75% chứa cadmium và 32% chứa thủy ngân. Đáng lo là 1/4 thực phẩm chứa cả bốn kim loại kể trên. Theo Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Mỹ (FDA), kim loại nặng tồn tại dù chỉ lượng nhỏ trong thực phẩm cũng đặc biệt nguy hại với trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh. Chúng không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các nội tạng như gan, thận mà còn làm giảm chỉ số thông minh (IQ), gây ra các vấn đề về phát triển và hành vi.

Đa dạng hóa thực phẩm

Theo Tiến sĩ Tanya Altmann, ngoài tránh mật ong, sữa động vật và những thực phẩm gây nghẹn, phụ huynh nên sớm cho trẻ ăn nhiều thực phẩm lành mạnh khác nhau, kể cả những loại gây dị ứng phổ biến (sữa, trứng, đậu phộng...). Theo nghiên cứu của Viện Dị ứng và các bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ, nguy cơ dị ứng đậu phộng có thể giảm hơn 80% nếu trẻ được tập ăn từ 4-6 tháng tuổi.

Khuyến cáo dinh dưỡng cũng khuyên phụ huynh chỉ nên cho trẻ uống sữa tươi sau 1 tuổi, bổ sung thêm khoai tây nghiền cùng các thực phẩm dinh dưỡng khác. Ngoài giảm nguy cơ dị ứng và phơi nhiễm kim loại độc hại, đa dạng khẩu phần ăn từ sớm còn giúp trẻ khỏi "kén ăn" khi lớn lên.

Tránh nguồn chứa kim loại nặng

Đứng đầu danh sách là gạo, với nồng độ asen vô cơ cao gấp 6 lần so với các ngũ cốc như yến mạch, lúa mì. Asen là nguyên tố tự nhiên có trong đất, nước và không khí. Vì trồng ở ruộng ngập nước, cây lúa đặc biệt hấp thụ dạng độc hại nhất là asen vô cơ nhiều hơn những ngũ cốc khác. Tuy vậy, gạo trắng sau quá trình xay xát chứa ít asen hơn gạo lứt và gạo từ cây lúa hoang. Đối với bữa ăn có cơm là món chính, một mẹo nhỏ giảm 60% nồng độ asen đó là thêm nước khi đang nấu, sau đó chắt hết nước.

Chọn đồ ăn dặm dinh dưỡng

Thay vì thức ăn từ gạo, Tiến sĩ Altmann khuyên cho trẻ ăn dặm với bột yến mạch hoặc những loại ngũ cốc nguyên hạt khác như hạt kê, bo bo (lúa miến), các loại đậu... Ngoài ra, các mẹ có thể xay nhuyễn trái bơ với nhiều loại rau, đậu, cá hồi, thịt gà để tăng chất lượng bữa ăn. Khi đến tuổi mọc răng, để giúp bé giảm đau/ngứa nướu, cha mẹ nên cho bé ăn chuối đông đặc, táo, nho, dưa hấu để lạnh hay dưa leo gọt vỏ (xắt nhỏ hoặc đựng trong túi ăn dặm để tránh mắc nghẹn). Đây là cách làm giảm lượng asen, chì hoặc cadmium tồn dư trong thực phẩm.

Hạn chế nước ép trái cây

Nước ép đóng chai cũng là nguồn phơi nhiễm kim loại nặng đáng kể. Thay thế nước ép trái cây bằng nước lọc có thể giảm 68% mức độ tiếp xúc của trẻ với kim loại độc hại, theo Giám đốc HBBF Jane Houlihan. Cùng với nước ép sẵn trên thị trường, Học viện Nhi khoa Mỹ cho biết nước ép trái cây 100% cũng không có lợi cho trẻ nhỏ bởi thành phần đường tự nhiên có thể gây sâu răng.

Tốt nhất, bé dưới 6 tháng chỉ nên uống sữa mẹ và sữa công thức. Trẻ lên 2 ngoài nước lọc có thể uống thêm sữa nguyên chất và một ít nước trái cây.

Lựa chọn rau củ cẩn thận

Cà rốt, khoai lang vốn là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất quan trọng nhưng cũng nằm trong danh sách thực phẩm bị ô nhiễm nhất. Lời khuyên là nên gọt vỏ cẩn thận, hạn chế cho trẻ ăn thường xuyên hai thực phẩm này. Nên thay thế bằng nhiều loại rau, vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa giảm 73% nguy cơ nhiễm kim loại nặng.

Hiện nay, nhiều người tin rằng tiêu thụ thực phẩm hữu cơ là cách hiệu quả giảm nguy cơ phơi nhiễm hóa chất. Quan điểm này đúng với dư lượng thuốc trừ sâu nhưng không phải với kim loại nặng. Để kiểm soát tốt bữa ăn của trẻ nhỏ, Tiến sĩ Altmann lần nữa nhắc lại nên xay thực phẩm với khẩu phần đa dạng. Nếu trữ lạnh, chú ý để nguội và dùng hũ thủy tinh thay vì đồ nhựa.

Trên đây là lời khuyên dành cho những ai muốn chủ động phòng ngừa phơi nhiễm các chất độc hại từ trên bàn ăn, cho trẻ nhỏ và cho cả gia đình. Dù vậy, bà Houlihan vẫn cho rằng các nhà chức trách cần có chính sách kiểm soát nguy cơ nhiễm độc ngay từ khâu sản xuất thực phẩm.

ĐƯỜNG THẤT