Những năm gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những lợi ích của thực phẩm lên men (sữa chua, kim chi, nấm sữa kefir, tương nén tempeh…) đối với sức khỏe ruột. Mới đây, một đánh giá công bố trên Tạp chí Neuroscience and Behavioral Reviews đã chỉ rõ những ảnh hưởng của các loại thực phẩm lên men, cũng như các kỹ thuật lên men khác nhau đến trục kết nối vi khuẩn ruột - ruột - não.

Cụ thể, các chuyên gia nhận thấy rằng thực phẩm lên men tác động trực tiếp đến hệ nội tiết ruột, bộ phận ảnh hưởng đến các hoóc-môn như ghrelin, neuropeptide-Y, peptide giống glucagon 1 (GLP-1) và serotonin - chất dẫn truyền thần kinh tại cảm giác hạnh phúc. Thực phẩm lên men chứa nhiều lợi khuẩn probiotic và chất xơ hòa tan prebiotic, vốn là thức ăn của chúng.

Thực phẩm lên men còn chứa các hoạt chất sinh học từ nguyên liệu gốc (như polyphenol, chất xơ), lợi khuẩn probiotic cùng các chất chuyển hóa do lợi khuẩn tạo ra (post-biotics). Những thành phần này thúc đẩy hoạt động của hệ vi sinh vật đường ruột theo hướng khỏe mạnh và tác động đến trục kết nối ruột - não.

Theo giải thích từ Tiến sĩ William Li - bác sĩ và là tác giả cuốn sách bán chạy nhất của New York Times “Chế độ ăn giúp đánh bại bệnh tật”, bộ não và ruột của chúng ta được kết nối bằng nhiều con đường liên quan đến dây thần kinh và tuần hoàn. Các chất do vi khuẩn tạo ra trong ruột có thể di chuyển hoặc gửi tín hiệu đến các dây thần kinh lớn, chẳng hạn như dây thần kinh phế vị và trực tiếp đến não, từ đó kích hoạt các hoạt động khác nhau của não có thể làm thay đổi tâm trạng, hành vi, trí nhớ và nhận thức.

Và mặc dù nghiên cứu về tác động qua lại giữa vi khuẩn với não vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, nhưng giới khoa học từ lâu đã tìm thấy mối liên hệ giữa ruột - não với nhiều chức năng não khác nhau như trí nhớ, nhận thức, lo lắng, trầm cảm và sức khỏe tâm thần nói chung.

Rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột cũng được phát hiện có liên quan đến trầm cảm, lo lắng, mất trí nhớ, bệnh Parkinson và các rối loạn thoái hóa thần kinh khác.

HUY MINH (Theo Medical News Today)