Hàng tỉ chai nhựa phế thải sẽ không còn “vô dụng” như thế này.

Ước tính hằng năm thế giới vứt bỏ hàng tỉ chai nhựa đựng nước uống (hay còn gọi là chai PET) nhưng rất ít trong số này được xử lý, tái chế. Đây là vấn đề làm đau đầu các nhà quản lý môi trường, bởi rác nhựa là một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm môi sinh. Tuy nhiên, “thảm họa” rác nhựa có cơ may được đẩy lùi sau khi các nhà khoa học Ireland khám phá ra vi khuẩn có thể biến nhựa PET phế thải thành nhựa có giá trị sử dụng và kinh tế cao.

Đó là vi khuẩn thuộc chủng Pseudomonas có thể biến nhựa PET chất lượng thấp (dùng để sản xuất chai nhựa đựng thức uống) thành nhựa PHA tự hủy và có giá trị kinh tế cao. Nhựa PHA đã được dùng trong y học như chế tạo ống nong động mạch, băng vết thương. Sở dĩ cho đến nay, nhựa PHA chưa được sử dụng rộng rãi là do chúng ta thiếu công nghệ chế tạo với quy mô lớn.

Quy trình xử lý nhựa bằng khuẩn Pseudomonas của Đại học Dublin có thể giải quyết vấn đề trên, đồng thời giúp nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường của quá trình tái chế chai nhựa PET. Chẳng hạn tại Mỹ, năm 2006 chỉ 23,5% số chai PET phế liệu được tái chế. Nguyên nhân, theo Kevin O’Connor của Đại học Dublin là do trước nay, việc tái chế chỉ đơn giản là biến chai PET có giá trị sử dụng thấp thành nhựa PET có giá trị cao hơn một chút về mặt kinh tế, chứ không phải về mặt bảo vệ môi trường. “Chúng tôi muốn biến nhựa PET phế thải thành cái gì đó có giá trị cao hơn theo cách thân thiện môi trường”, O’Connor cho biết.

O’Connor và các đồng sự biết rằng khi bị nung chảy trong điều kiện thiếu ôxy, nhựa PET sẽ phân hủy thành axít terephthalic cùng một lượng nhỏ dầu và khí. Họ cũng biết rằng có một loại vi khuẩn có thể phát triển trên axít terephthalic và một loại khác tạo ra nhựa PHA chất lượng cao khi bị tác động. Thế thì có loại vi khuẩn nào vừa có thể sống bằng axít terephthalic vừa biến nó thành nhựa PHA? Từ suy nghĩ này, nhóm của O’Connor nghiên cứu tất cả chủng vi khuẩn trên thế giới sống trong axít terephthalic nhưng không tìm ra loại nào sản sinh ra PHA. Họ chuyển hướng sang tìm những loại vi khuẩn mới trong môi trường có chứa axít terephthalic tự nhiên, và khám phá trong đất ở một nhà máy xử lý chai PET một loại khuẩn giống như Pseudomonas, có thể sống trong môi trường thí nghiệm sử dụng axít terephthalic là nguồn năng lượng duy nhất nuôi sống chúng. Sau 48 giờ được nuôi bằng axít terephthalic, vi khuẩn đã tạo ra một lượng kha khá nhựa PHA.

“Bước kế tiếp là cải thiện hiệu suất của qui trình. Chúng tôi muốn nâng hiệu suất sản xuất nhựa PHA của vi khuẩn lên 50-60%, so với mức 25-33% hiện nay”, O’Connor nói. Qui trình tái chế nhựa PET thành nhựa PHA của nhóm O’Connor được giới chuyên môn đánh giá cao.

TUYẾT HỒNG (Theo ABC)