Sáng 27-5, Quốc hội làm việc tại Hội trường, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho ý kiến vào Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2009, tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2010 trong những tháng đầu năm.
Đa số đại biểu đồng tình với Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2009, tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2010. Các đại biểu nhận định: Năm 2009 là năm có nhiều biến động và thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam. Lạm phát cao trong năm 2008 cùng với cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu từ cuối năm 2008 đã tác động tiêu cực, sâu rộng đến nền kinh tế nước ta, gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh và đời sống của nhiều tầng lớp dân cư trong xã hội. Tuy nhiên, bằng việc ban hành kịp thời, đồng bộ các chính sách kinh tế và xã hội cùng với sự chỉ đạo quyết liệt, sự đồng thuận cao trong tổ chức thực hiện, kinh tế nước ta đã sớm vượt qua được thời điểm khó khăn nhất, hoàn thành cơ bản các mục tiêu đề ra. Các đại biểu tập trung đánh giá về công tác chỉ đạo điều hành, hoạch định chính sách, các biện pháp nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém của nền kinh tế như các cân đối vĩ mô chưa vững chắc, vẫn tiềm ẩn những yếu tố bất ổn, chỉ số giá tiêu dùng những tháng đầu năm tăng cao, lượng tăng trưởng kinh tế vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện...
Các đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Yên Bái), Ngô Văn Minh (Quảng Nam) và một số đại biểu khác nhận định: chất lượng công tác dự báo và thống kê chưa tốt đã dẫn đến chỉ trong vòng hơn 2 tháng tính từ thời điểm báo cáo Quốc hội đến hết năm tài chính, chênh lệch giữa số liệu ước thực hiện và số liệu thực hiện của một số chỉ tiêu quan trọng quá lớn. Đặc biệt là thu ngân sách nhà nước cao hơn số ước thực hiện đã báo cáo Quốc hội tới 51.690 tỉ đồng, tương đương 3% GDP, gần bằng một nửa số bội chi ngân sách của năm 2009. Mức thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể năm 2009 là 8,8 tỉ USD, trong khi báo cáo tại Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội là 1,9 tỉ USD. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc quyết định xử lý bù đắp bội chi và thực hiện các nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến công tác lập kế hoạch cho năm sau và ảnh hưởng đến các cân đối tổng hợp khác như Dự toán thu NSNN 2010 bằng 118,14% so với ước thu NSNN 2009 báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6, nhưng chỉ bằng 104,3% số thực hiện năm 2009. Nếu dự báo được sát mức thu ngân sách năm 2009 thì có thể giảm được mức bội chi ngân sách năm 2009 và năm 2010.
Đại biểu Ngô Văn Minh cho rằng, công tác dự báo đã được nhắc đến từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa được chú trọng đúng mức, cần tăng cường nhân lực và các điều kiện phương tiện khác để công tác dự báo phát huy hiệu quả. Đại biểu khẳng định nếu công tác dự báo được làm tốt thì chắc chắn Chính phủ không trình Quốc hội mức bội chi ngân sách cao như vậy và Quốc hội cũng không quyết định mức bội chi ngân sách ở mức cao hơn như hiện nay. Đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm, xử lý vấn đề này một cách triệt để, hiệu quả, nếu cần thiết có thể điều chỉnh mức bội chi ngân sách và phân tích kỹ nguyên nhân để rút kinh nghiệm... Đại biểu Nguyễn Văn Tuyết đề nghị làm rõ ngoài nguyên nhân dự báo, thống kê không tốt, còn có nguyên nhân nào khác không?
Các đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hóa), Phương Thị Thanh (Bắc Kạn), Huỳnh Văn Tí (Bình Thuận), Vi Trọng Lễ (Phú Thọ), Hoàng Thị Bình (Cao Bằng) đều cho rằng chuẩn nghèo được áp dụng từ năm 2006 đến nay đã không còn phù hợp do chỉ số giá tiêu dùng ngày càng tăng cao làm ảnh hưởng đến đời sống người dân, chênh lệch giữa nhóm giàu nhất và nghèo nhất có xu hướng ngày càng tăng, ranh giới giữa hộ nghèo và cận nghèo còn gần nhau... Các đại biểu kiến nghị Chính phủ có biện pháp kiểm soát giá cả; sớm ban hành chuẩn nghèo mới cho giai đoạn tiếp theo; tăng cường lồng ghép, phối hợp các chương trình giảm nghèo, loại bỏ sự chồng chéo giữa các chương trình và đề án giảm nghèo.
* Chiều cùng ngày, Quốc hội họp toàn thể tại hội trường, thảo luận về Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ KT-XH và ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2009; tình hình triển khai kế hoạch phát triển KT-XH và NSNN trong những tháng đầu năm 2010.
Đại biểu Bùi Thị Hòa (Đắc Nông) cho rằng, vấn đề quan trọng chính là nhân tố con người. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ công chức càng phải được quan tâm, trong khi nước ta đang xây dựng nhà nước pháp quyền; triệt để phân cấp, phân quyền đi cùng kiểm tra đôn đốc thường xuyên; phát huy vai trò hiệu lực của chính quyền cơ sở.
Giải trình thêm một số nội dung về bội chi ngân sách, quản lý nợ quốc gia, nợ chính phủ, dự báo liên quan đến thu ngân sách và bội chi năm 2009, đại biểu Vũ Văn Ninh (Nam Định), Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết thu ngân sách có tăng nhưng không nhanh, trong khi đó còn phải thực hiện giảm động viên để nuôi dưỡng nguồn thu, khuyến khích phát triển sản xuất. Trước băn khoăn của nhiều đại biểu về nợ công, Bộ trưởng cho biết, vay trung hạn và dài hạn là chủ yếu, chiếm 86,5%. Vay ODA chủ yếu cho các công trình quan trọng quốc gia. Cơ cấu nợ khá bền vững, nằm trong tầm kiểm soát, không nằm trong nhóm các nước có gánh nặng về nợ. Điều quan trọng là ta đã trả đầy đủ các khoản nợ ngắn hạn, không có nợ xấu, cũng không có khoản nào đến hạn mà không trả được nợ. Nếu dư nợ thấp nhưng không trả được nợ thì cũng là nguy cơ lớn. Dư nợ ở mức vừa phải, vẫn đảm bảo được mức độ phát triển đầu tư hạ tầng kinh tế xã hội và trả được nợ thì cũng có những mặt tích cực. Bộ trưởng Vũ Văn Ninh thừa nhận công tác dự báo chưa tốt, chưa sát thực tế nhưng cũng do những đặc thù về bối cảnh năm 2008-2009.
Giải thích về nguyên nhân của việc chưa đạt một số chỉ tiêu an sinh xã hội trong năm 2009, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Nguyễn Thị Kim Ngân (Đoàn Hải Dương) cho rằng, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu, sản xuất bị thu hẹp cả trên thế giới, khu vực và trong nước nên nhiều chỉ tiêu cũng bị tác động dây chuyền. Thảo luận thêm với QH về công tác tái cấu trúc nền kinh tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc (Đoàn Thanh Hóa) cho rằng, trong quá trình này, khâu đột phá là nguồn nhân lực. Phải xây dựng nguồn nhân lực với hàm lượng tri thức khoa học được đào tạo cao mới đảm bảo thực hiện thành công tái cấu trúc nền kinh tế, Bộ trưởng nói.
Đại biểu Cầm Chí Kiên (Sơn La) thì đề nghị Chính phủ xây dựng chương trình giảm nghèo mang tính tổng thể hơn, trong đó lồng ghép nội dung của các Chương trình 135, 134 trước đây đồng thời tăng vốn và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư cho 62 huyện nghèo.
Các đại biểu Danh Út (Kiên Giang), Bùi Thị Hòa (Đắc Nông) và nhiều đại biểu khác đều nhấn mạnh tới yêu cầu một hệ thống chính sách đồng bộ cho nông dân - bộ phận còn chịu nhiều thiệt thòi, được hưởng ít nhất những thành quả phát triển của đất nước. Đại biểu Danh Út (Kiên Giang) phản ánh: Nông dân chưa thực sự hài lòng với cách quản lý điều hành để đảm bảo đầu ra cho nông sản khi mà điệp khúc “trúng mùa rớt giá” thường xuyên diễn ra. Nông dân đang phải đối mặt với áp lực sụt giá mạnh các mặt hàng nông sản... Đại biểu kiến nghị cần có một cơ chế bảo đảm đầu ra cho nông sản, bảo đảm quyền lợi của nông dân; tránh tình trạng bị ép giá, được mùa rớt giá. Nông dân làm chủ ruộng đồng, sản xuất ra nông sản hàng hóa nhưng lại không làm chủ được giá bán, luôn thắc thỏm lo âu mỗi khi được mùa.
Cùng quan điểm về những tồn tại trong việc thực hiện chính sách đối với nông nghiệp, nông thôn, nông dân, Đại biểu Lê Văn Tâm (Cần Thơ) nêu vấn đề: Nhiều nông dân phản ánh tình trạng buông lỏng trong quản lý vật tư, phân bón diễn ra ở nhiều nơi. Trên thị trường hiện có nhiều phân bón, thuốc trừ sâu giả, trong khi đó, cơ quan chức năng, bộ chuyên ngành chưa có giải pháp triệt để. Ông Tâm cũng đề nghị Chính phủ thực hiện nghiêm thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, hạn chế bớt đầu tư “làm đẹp” hè phố, cảnh quan, tổ chức lễ hội để tập trung cho đầu tư xây dựng công trình nông thôn, nhằm cân đối đầu tư giữa đô thị, thành thị và nông thôn.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh, về tình hình kinh tế xã hội, ngân sách Nhà nước 2009 và những tháng đầu năm 2010, QH đánh giá cao kết quả đã đạt được và cho rằng nguyên nhân cốt lõi của thành quả này là việc Chính phủ đã nắm sát tình hình quốc tế và trong nước, bám sát mục tiêu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn của đất nước để kịp thời chuyển hướng lãnh đạo, chỉ đạo, hoạch định chính sách phù hợp với tình hình. Tuy nhiên các Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ cần có cơ chế chính sách đủ tầm cho vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân, nhất là công trình giao thông, đào tạo nghề cho lao động, chuyển đổi mục đích sử dụng đất... Cần có chương trình trung và dài hạn, không bó hẹp trong địa giới hành chính địa phương khi xây dựng cơ cấu kinh tế. Kiên trì xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự điều hành quản lý của Nhà nước; chú ý quan tâm nhiều hơn đến chất lượng công tác y tế, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa. Việc kết hợp tài khóa với tiền tệ cần tích cực kiềm chế lạm phát, chú ý tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp vừa và nhỏ, nông dân...
NHÓM PV TTXVN
