Bộ Thương mại Trung Quốc vừa thông báo bắt đầu tiến hành điều tra chống phá giá đối với thịt heo và các sản phẩm có liên quan nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), động thái được cho là nhằm đáp trả kế hoạch tăng thuế của EU đối với xe điện Trung Quốc.

Thịt heo bày bán tại một siêu thị ở Bắc Kinh. Ảnh: AFP

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết cuộc điều tra bắt đầu từ ngày 17-6, xuất phát từ đơn khiếu nại của Hiệp hội Chăn nuôi Trung Quốc.

Giá trị nhỏ, tác động lớn

Trung Quốc là thị trường tiêu thụ thịt heo lớn nhất thế giới. Bởi thịt heo là loại thịt phổ biến nhất ở Trung Quốc và là món ăn chủ yếu trong chế độ ăn uống của quốc gia đông dân thứ hai thế giới. Số liệu thống kê cho thấy Trung Quốc tiêu thụ tổng cộng 57,94 triệu tấn thịt heo và các sản phẩm có liên quan năm 2023.

Tuy nhiên, Trung Quốc chỉ nhập khẩu 1,55 triệu tấn thịt heo hồi năm ngoái, giảm mạnh so với 4,39 triệu tấn năm 2020. Ðáng chú ý là EU chiếm hơn một nửa lượng thịt heo trị giá khoảng 6 tỉ USD mà Trung Quốc nhập khẩu, chủ yếu là từ các nước Tây Ban Nha, Hà Lan và Ðan Mạch.

Số liệu trên cho thấy EU chỉ chiếm lượng nhỏ lượng thịt heo tiêu thụ tại Trung Quốc và do đó nếu thiếu nguồn cung từ châu Âu sẽ không tác động đáng kể đến giá heo tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Nếu cần thiết, Trung Quốc cũng dễ dàng tăng nhập khẩu thịt theo từ Brazil và Nga.

Ngược lại, các trang trại nuôi heo lớn tại lục địa già có thể chịu thiệt hại nặng, do họ khó có thể tìm kiếm khách hàng mới tiêu thụ nội tạng và các phụ phẩm khác vốn không được sử dụng phổ biến trong EU. Hiện tại, thuế nhập khẩu thịt nói chung tử EU vào Trung Quốc là 12%.

Brussels lại nhượng bộ Bắc Kinh?

Phản ứng trước động thái trên của Bắc Kinh, Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố sẽ phối hợp với ngành chăn nuôi EU và các quốc gia thành viên theo sát quá trình điều tra của Trung Quốc. Người phát ngôn EC Olof Gill nhấn mạnh ủy ban này sẽ can thiệp vào thời điểm thích hợp nhằm đảm bảo rằng cuộc điều tra của Trung Quốc tuân thủ đầy đủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Tuy nhiên, hành động trên có thể là lời cảnh báo của Bắc Kinh trước Brussels sau khi EC ra thông báo sẽ áp thuế chống trợ cấp lên tới 38,1% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc từ tháng 7. Hiện thuế nhập khẩu tất cả xe điện Trung Quốc của EU là 10%.

EU là thị trường nhập khẩu xe điện chính của Trung Quốc. Theo công ty nghiên cứu Rhodium Group, giá trị nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc của EU năm 2023 đạt 11,5 tỉ USD, tăng mạnh so với con số 1,6 tỉ USD năm 2020.

Theo các nhà nghiên cứu thị trường, nhờ nhận được sự hỗ trợ của chính phủ mà một số hãng xe điện Trung Quốc vẫn có thể duy trì lợi nhuận tại châu Âu ngay cả khi họ đóng thuế 30%.

Dẫu vậy, Trung Quốc đã đe dọa tăng thuế nhập khẩu xe hơi từ châu Âu tư mức 15% hiện nay lên 25%. Ðây là lý do khiến các nhà sản xuất xe hơi Ðức phản đối kế hoạch của EU tăng thuế xe điện nhập khẩu của Trung Quốc. Rhodium Group dự báo Bắc Kinh cũng có thể đánh thuế mạnh vào các xa xỉ phẩm khác từ EU, khi nước này đã tiến hành điều tra chống phá giá rượu mạnh của châu Âu từ đầu năm nay.

Năm 2013, EU từng có kế hoạch đánh thuế 11,8% đối với tấm pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc và nước này dọa tăng thuế rượu vang từ châu Âu. Cuối cùng, các chính phủ châu Âu phải lùi bước. Ngành công nghiệp tấm pin năng lượng mặt trời của EU vì thế đã suy yếu và lần này Brussels lại đối diện với thách thức tương tự từ xe điện Trung Quốc.

ÐỨC TRUNG (Tổng hợp)