Các quan chức Nhật trong lần viếng đền Yasukuni nhân lễ hội mùa xuân hồi tháng 4 năm nay. Ảnh: Press TV

Trung Quốc và Hàn Quốc từ lâu đã chỉ trích hoạt động viếng thăm ngôi đền Yasukuni – nơi thờ 2,5 triệu binh sĩ Nhật tử trận trong đó có 14 tội phạm chiến tranh loại A. Vấn đề càng nổi cộm trong ngày kỷ niệm 68 năm quân đội nước này hạ vũ khí trong Thế chiến thứ hai năm nay do căng thẳng trong khu vực vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Do đó, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe khi nhiều lần được hỏi về kế hoạch ngày 15-8 cho biết bản chất câu hỏi đã là một vấn đề chính trị và ngoại giao nên ông sẽ không bình luận về việc có đến hay không.

Nhưng theo hãng tin Nhật Kyodo News hôm 14-8, ông Abe đã quyết định không đến thăm đền Yasukuni vào ngày 15-8. Thay vào đó, ông Abe sẽ gởi cúng một nhánh cây thiêng liêng với tư cách là người lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền mà không phải trên danh nghĩa Thủ tướng Nhật. Ông cũng nói thêm rằng ông không chỉ đạo, can thiệp việc các bộ trưởng đến đây với tư cách cá nhân. Nhưng được biết, không ai trong số các quan chức hàng đầu của Chính phủ Nhật có ý định sẽ viếng thăm đền Yasukuni, đặc biệt Bộ trưởng Kinh tế Akira Amari và Bộ trưởng Quốc phòng Itsunori Onodera công khai nói rằng cả hai sẽ không đến.

Quyết định trên phần nào giải tỏa mối quan ngại rằng chuyến thăm của ông Abe có thể làm trầm trọng thêm mối quan hệ vốn căng thẳng giữa Nhật Bản với hai quốc gia láng giềng là Trung Quốc và Hàn Quốc thời gian gần đây, Kyodo News dẫn lời các quan chức Nhật cho biết.

Trước đó hôm 13-8, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Cho Tai-yong kêu gọi các quan chức hàng đầu của Nhật Bản không nên tới đền Yasukuni sau khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo việc viếng thăm của giới lãnh đạo chính trị Nhật là “không thể chấp nhận dưới mọi hình thức”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh còn nói rằng việc đến viếng đền Yasukuni cho thấy Tokyo đang cố gắng phủ nhận lịch sử chủ nghĩa quân phiệt và xâm lược các quốc gia khác.

Mối quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc, ngoài lịch sử chiến tranh, ngày càng rạn nứt trong những tháng gần đây liên quan tranh chấp nhóm đảo Senkaku do Tokyo kiểm soát mà Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Tuần trước, Nhật Bản đã cho triệu tập phái viên của Đại sứ quán Trung Quốc để phản đối việc 4 tàu Cảnh sát biển Trung Quốc đi vào vùng biển xung quanh quần đảo tranh chấp và lưu lại trong hơn 28 giờ. Theo giới chức Nhật Bản, đây là lần hiện diện lâu nhất của tàu Trung Quốc kể từ khi tranh chấp hải đảo giữa hai nước bùng phát hồi năm ngoái. Trong khi đó, một số nhà phân tích Trung Quốc chỉ trích tham vọng quân sự tiềm năng của Tokyo khi Nhật cho công bố tàu chiến lớn nhất kể từ Thế chiến thứ hai.

Do đó, ngoài hạ nhiệt căng thẳng, Tokyo cũng hy vọng động thái của ông Abe có thể tạo nền tảng hỗ trợ cho lời kêu gọi gần đây của Nhật Bản về việc tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với Trung Quốc.

VI VI (Tổng hợp)