18/11/2025 - 07:11

Thiếu hụt vitamin D dễ dẫn đến trầm cảm 

Nghiên cứu mới phát hiện khi nồng độ vitamin D giảm xuống ngưỡng đủ thấp, chứng trầm cảm sẽ trở nên phổ biến hơn.

Mỗi muỗng canh hạt tiểu hồi chỉ chứa 23 calo. Ảnh: Getty Images

Trầm cảm ảnh hưởng đến khoảng 5% người trưởng thành trên toàn cầu và dự báo ​​sẽ trở thành nguyên nhân dẫn tới gánh nặng bệnh tật hàng đầu vào năm 2030. Thuốc điều trị trầm cảm tiêu chuẩn có tác dụng với nhiều người nhưng nhìn chung chỉ mang lại hiệu quả ở mức “thấp đến trung bình”. Điều này khiến giới khoa học tiếp tục chú ý nhiều đến các yếu tố an toàn và có thể điều chỉnh như vitamin D.

Xét về mặt sinh học, mối liên hệ giữa nồng độ vitamin D và bệnh trầm cảm hoàn toàn có cơ sở. Các thụ thể vitamin D hiện diện nhiều ở các vùng não liên quan đến tâm trạng, bao gồm vùng dưới đồi và cầu não. Được biết, sau khi hấp thụ vitamin D từ ánh nắng hoặc thực phẩm, cơ thể chuyển hóa vitamin D thành 25(OH)D ở gan, sau đó chất này tiếp tục được chuyển hóa thành 1,25(OH)2D ở thận. Đây là dạng hoạt động sinh học mạnh nhất của vitamin D, hỗ trợ truyền tín hiệu não khỏe mạnh, xoa dịu tình trạng viêm thần kinh (tức mô trong não hoặc tủy sống bị viêm), hạn chế căng thẳng ôxy hóa và giúp duy trì cân bằng ion canxi (Ca2+) - tất cả những dấu hiệu từ lâu được cho có liên quan đến trầm cảm. 

Một đánh giá trên quy mô lớn của các nhà nghiên cứu Romania, đăng trên tạp chí Biomolecules và Biomedicine, cho thấy người trưởng thành có nồng độ vitamin D thấp dễ bị trầm cảm hơn, đặc biệt khi nồng độ 25(OH)D trong máu giảm xuống 30 (nanomole mỗi lít) nmol/L hoặc thấp hơn.

Nhóm khoa học đã phân tích 66 nghiên cứu quan sát của 31 quốc gia. Trong 46 nghiên cứu, họ phát hiện nồng độ 25(OH)D thấp hơn tương quan với điểm số triệu chứng trầm cảm cao hơn hoặc chẩn đoán mắc chứng trầm cảm. Nồng độ 25(OH)D bằng hoặc thấp hơn 30 nmol/L thường phù hợp với tỷ lệ trầm cảm cao hơn. Các nghiên cứu chỉ ra những người mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng hiện tại hoặc đã thuyên giảm nhiều khả năng bị thiếu hụt vitamin D hơn so với nhóm đối chứng khỏe mạnh, đồng thời, nồng độ vitamin D thấp hơn thường đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Mối liên quan này chủ yếu xuất hiện ở phụ nữ, cho thấy có thể có những tác động đặc trưng theo giới tính.

Hạt tiểu hồi có thể đẩy lùi trầm cảm

Không chỉ là gia vị giúp các món nướng và tráng miệng thơm ngon, hạt tiểu hồi còn mang lại những lợi ích sức khỏe, trong đó có tác dụng chống trầm cảm.

Hai nghiên cứu của các nhà khoa học Iran cho thấy uống hạt tiểu hồi dạng bột hoặc viên nang 3 lần/ngày (mỗi lần 3 gram bột hoặc 1 viên nang chứa 200mg dầu tiểu hồi) giúp cải thiện các triệu chứng của trầm cảm sau sinh và trầm cảm ở mức độ nhẹ đến trung bình.

Hầu hết mọi người đều có thể tiêu thụ hạt tiểu hồi mà không phải lo ngại về tác dụng phụ. Theo các chuyên gia sức khỏe, phần lớn các món ăn chỉ cần nêm 1-2 muỗng cà phê hạt tiểu hồi là đủ và người lớn khỏe mạnh vẫn an toàn khi tiêu thụ tối đa 20gr bột thảo dược này mỗi ngày. Tuy vậy, người dùng cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ trầm cảm cao nhất được ghi nhận ở các khu vực như Đông Nam Á (40%), trong khi thấp nhất là châu Phi (24%). Các triệu chứng của bệnh này bao gồm buồn bã, dễ cáu gắt, khó ngủ, ăn nhiều hoặc ít hơn bình thường, mất hứng thú và có ý định tự làm hại bản thân hoặc tự tử.

MINH DŨNG (Theo Scitech Daily, Independent)

Chia sẻ bài viết