Bài, ảnh: H.HOA

Theo thống kê của cơ quan chuyên môn, cứ 1.000 trẻ em được sinh ra thì có khoảng 8 trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh. Với những trường hợp này, nếu không được phát hiện, điều trị sớm, có thể có nhiều biến chứng, ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng của trẻ.

Bác sĩ siêu âm tim cho trẻ có triệu chứng nghi ngờ bệnh tim bẩm sinh. 

BS CKI Nguyễn Phương Trang, Phó Trưởng Khoa Nội tim mạch, Bệnh viện (BV) Nhi đồng TP Cần Thơ, cho biết bệnh tim bẩm sinh có những nhóm bệnh rất nặng và nhóm bệnh nhẹ hơn, không có chỉ định cấp cứu. Ở nhóm bệnh nặng, trẻ cần được phát hiện sớm trong giai đoạn sơ sinh, điều trị kịp thời, nếu không có khả năng dẫn đến tử vong trong giai đoạn sơ sinh. Ở nhóm bệnh không nặng lắm, cần phát hiện sớm, được bác sĩ theo dõi. Nếu phát hiện trễ, bệnh tim bẩm sinh có thể làm cho trẻ chậm phát triển, suy dinh dưỡng; có trường hợp quá trễ, quá chỉ định phẫu thuật, có nguy cơ tử vong sớm.

Theo BS Nguyễn Phương Trang, nguyên nhân liên quan gây bệnh tim bẩm sinh do tiền căn của mẹ trong quá trình mang thai, người mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ, bị lupus ban đỏ hệ thống, nghiện thuốc lá, nghiện rượu, nhiễm virus (Herpes, Rubella…), sử dụng thuốc chống động kinh, thuốc gây nghiện... Bản thân bé sinh ra quá nhẹ cân, quá nặng cân cũng có nguy cơ bị bệnh tim bẩm sinh. Hoặc trong gia đình có người thân bị bệnh tim bẩm sinh thì trẻ cũng có nguy cơ bị tim bẩm sinh.

Mới đây, Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP Cần Thơ phối hợp BV Nhi đồng TP Cần Thơ, BV Ðại học Y Dược TP Hồ Chí Minh tổ chức khám sàng lọc, siêu âm tim miễn phí cho trẻ bị bệnh lý tim bẩm sinh. Bà Phạm Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo TP Cần Thơ, cho biết: Khi các bé có biểu hiện mắc bệnh tim bẩm sinh đến Hội, nếu gần đợt khám thì Hội thông báo gia đình đưa cháu đến khám tập trung. Nếu thấy bé biểu hiện nặng, Hội giới thiệu cháu đến khoa phẫu thuật tim của BV Ðại học Y Dược TP Hồ Chí Minh khám ngay. Nếu bác sĩ chỉ định mổ thì Hội sẽ hướng dẫn gia đình làm hồ sơ xin tài trợ để mổ tim cho các cháu.

Ths BS Ngô Quốc Tuấn Huy, Khoa Phẫu thuật tim trẻ em, BV Ðại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, cho biết thêm: "BV Ðại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cử đoàn bác sĩ, với sự hỗ trợ của Quỹ VinaCapial Foundation thường xuyên tổ chức những đợt khám sàng lọc, phát hiện sớm các bé bị bệnh tim ở các tỉnh, thành ÐBSCL cần can thiệp, phẫu thuật. Từ đó, kêu gọi các nhà hảo tâm, tổ chức, quỹ hỗ trợ chi phí để các bé điều trị sớm. Ða số các bé có hoàn cảnh khó khăn, không có khả năng chi trả chi phí phẫu thuật".

Thực tế khám bệnh bệnh tim bẩm sinh ở khu vực ÐBSCL, theo BS Ngô Quốc Tuấn Huy, trẻ ở đô thị, số lượng trẻ bị bệnh ít hơn, bệnh nhẹ hơn do bà mẹ, trẻ nhỏ có điều kiện theo dõi, thăm khám y tế trong thời kỳ mang thai và sau sinh nên trẻ được can thiệp sớm hơn. Những trẻ ở vùng nông thôn, vùng xa đô thị, bệnh nặng hơn. Những bé này cần được can thiệp sớm, giảm ảnh hưởng đến sự phát triển, sức khỏe, tính mạng của bé. Thông qua các trường hợp khám bệnh, trẻ bị bệnh tim bẩm sinh, ở nhóm bệnh tim thường gặp gồm: thông liên nhĩ, thông liên thất, tứ chứng Fallot; một số rất ít cháu có bệnh lý tương đối phức tạp.

Bệnh tim bẩm sinh có 2 dạng: Tim bẩm sinh tím và tim bẩm sinh không tím. Bệnh tim bẩm sinh tím, trẻ sinh ra, trong những tháng, năm đầu đời, thường có màu da tái, tím hơn. Trẻ có biểu hiện này, có khả năng bị bệnh lý tim bẩm sinh. Bệnh tim bẩm sinh không tím, cha mẹ chú ý sự phát triển của bé: bé ăn, bú ít, chậm hay thậm chí không tăng cân, hay thường bị viêm phổi tái đi tái lại nhiều lần. Ðó là những dấu hiệu nghi ngờ bé bị bệnh lý tim bẩm sinh. Từ đó, đưa bé đi khám phát hiện sớm. Theo các bác sĩ chuyên khoa, về mặt chuyên môn, trong thời kỳ mang thai, bà mẹ cần được khám thai đầy đủ, ít nhất có 1 lần siêu âm tim thai. Nếu có phát hiện bất thường tim, sau sinh, bác sĩ tư vấn theo dõi, chăm sóc bé sau sinh. 

Tại BV Nhi đồng TP Cần Thơ, theo BS Nguyễn Phương Trang, hằng năm, BV tiếp nhận 300 trường hợp bệnh tim bẩm sinh. BV có phòng khám theo dõi bệnh lý này. Trước đây, những trường hợp cần chỉ định can thiệp, BV Nhi đồng TP Cần Thơ phải chuyển viện lên TP Hồ Chí Minh để can thiệp. Trong tháng 9-2022, bệnh viện chính thức triển khai can thiệp tim mạch (thông tim) điều trị bệnh lý tim bẩm sinh cho trẻ, theo dõi, tái khám gần nhà, đỡ chi phí đi lại.