Những cuốn sách hay, nổi tiếng được chuyển thể thành phim là điều rất quen thuộc trong ngành công nghiệp điện ảnh. Tuy nhiên có một hiện tượng ngược chiều, đó là kịch bản phim được in thành sách và bán rất chạy. Dòng sách này không chỉ thu hút những người yêu thích kịch bản phim mà đối tượng độc giả cũng được mở rộng.

Kịch bản “Oppenheimer” bán được trên 19.000 bản, trở thành sách bán chạy trên Amazon.

Từ những năm 1990, nhà xuất bản Faber & Faber (Anh) đã phát hiện tiềm năng của thị trường sách từ phim và in sách các kịch bản của Whit Stillman, Hal Hartley… Walter Donohue, biên tập viên cao cấp của Faber & Faber, nhận định: “Cứ ra sách kịch bản là sẽ bán được”. Tuy nhiên, thị trường lúc đó chưa có gì nổi bật. Mãi cho đến năm 1994, kịch bản “Pulp Fiction” của Quentin Tarantino được in thành sách, bán được hơn 120.000 bản, cao hơn hàng chục lần so với các kịch bản bán chạy thông thường thời điểm đó là 5.000 bản. Từ đó, dòng sách này từng bước tạo được thị trường ngách.

Có một nghịch lý là sách từ kịch bản bán chạy hơn so với sách được chuyển thể thành phim. Cụ thể, khi phim “Oppenheimer” (2023) của Christopher Nolan thành công ngoài rạp, nhiều người đã tìm mua kịch bản “Oppenheimer”, thay vì mua cuốn tiểu sử “American Prometheus” (do Kai Bird và Martin Sherwin viết). Ðây là cuốn sách mà Christopher Nolan dựa vào để chuyển thể thành phim “Oppenheimer”. Kịch bản “Oppenheimer” đã bán trên 19.000 bản, nằm trong danh sách bán chạy trên Amazon trong vài tháng đầu ra mắt. Tương tự, khi “Barbie” thành công ngoài rạp, Faber & Faber tiếp tục cho in kịch bản phim, do đạo diễn Greta Gerwig và Noah Baumbach viết. Cuốn sách kịch bản này cũng nhanh chóng lọt vào danh sách bán chạy nhất trên Amazon chỉ trong vòng chưa đầy một tháng. Giá của cuốn sách là 19,95 USD.

Cho tới nay, ngoài NXB Faber & Faber, nhiều hãng phim cũng đã lấn sân khai thác thị trường in sách từ kịch bản. A24 được xem là một trong những hãng mạnh dạn theo đuổi thị trường này. Kể từ năm 2019, A24 đã bắt đầu xuất bản sách kịch bản từ các phim thành công của hãng. Một loạt sản phẩm như “Moonlight”, “Ex Machina”, “The Witch”, “Everything Everywhere All at Once”, “Civil War”… đều bán chạy. Từ đó tới nay, A24 đã in thêm 8 kịch bản nữa, bán chạy nhất là kịch bản “Lady Bird”. Các quyển sách của A24 không chỉ có kịch bản phim mà còn đính kèm những bài tiểu luận phê bình, tài liệu hậu trường và ảnh chụp tại phim trường. Trong khi Faber & Faber lựa chọn xuất bản sách cùng lúc với thời điểm phim công chiếu, A24 sẽ đợi khoảng một năm sau khi phim ra rạp mới quyết định có xuất bản kịch bản của tác phẩm đó hay không.

Lý giải về sức hút của sách từ kịch bản phim, các nhà phân tích thị trường cho rằng nhiều người mua kịch bản vì họ không muốn bỏ lỡ chi tiết nào trong phim. Ngoài ra, sách kịch bản còn được tiêu thụ bởi độc giả truyền thống của dòng sách này là những nhà làm phim, nhà biên kịch muốn tìm cảm hứng. Thực tế, dòng sách thành công một phần nhờ chính từ những nhà làm phim xuất sắc: Martin Scorsese, Quentin Tarantino hay Christopher Nolan… Họ được công nhận là những bậc thầy kể chuyện (kịch bản phim thường do chính họ viết) và khán giả tò mò về điều đó, về cách họ làm phim như thế nào. Ðó cũng là những gì A24 từng khẳng định việc in dòng sách này nhằm mang đến “góc nhìn độc đáo và phong cách nghệ thuật không giới hạn của các đạo diễn tác giả nổi tiếng, giới thiệu cách họ thực hiện bộ phim của mình từ kịch bản đến màn ảnh”.

BẢO LAM (Tổng hợp từ Inverse, Goodreads, Variety, Hollywood Reporter)