Nhân kỷ niệm 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, 94 năm Ngày thành lập Ðảng Cộng sản Việt Nam và Ngày Quốc tế Phụ nữ 8-3, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp NXB Chính trị Quốc gia Sự thật ra mắt cuốn sách “Phụ nữ Việt Nam có một thời như thế”.

Bức thư của chị Võ Thị Tần (ảnh trên) và phần mộ 10 cô gái Thanh niên xung phong ở Di tích Ngã Ba Ðồng Lộc.

“Mẹ! Mới về thăm mẹ đó mà sao con thấy nhớ mẹ quá! Con mong mẹ giữ gìn sức khỏe và đừng lo cho con nhiều”. Ðây là những dòng thư của nữ Thanh niên xung phong Võ Thị Tần viết gửi mẹ vào ngày 19-7-1968. Sau đó 5 ngày, ngày 24-7-1968, chị Tần cùng 9 cô gái Thanh niên xung phong của Tiểu đội 4, Ðại đội 552 Thanh niên xung phong Hà Tĩnh đã anh dũng hy sinh ở Ngã Ba Ðồng Lộc. Ngã Ba Ðồng Lộc trở thành huyền thoại. 10 cô gái Thanh niên xung phong hy sinh khi mới 18, đôi mươi trở thành huyền thoại. Và bức thư của chị Tần cũng góp phần làm nên huyền thoại, huyền thoại của những người phụ nữ Việt Nam anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.

Toàn bộ bức thư chỉ vỏn vẹn 421 chữ, nhưng chất chứa tinh thần yêu nước, khát vọng cống hiến và khát khao của bình của một cô gái trẻ thời chiến. Chị kể với mẹ rằng: “Mẹ ơi! Chiều nay, chúng con lại thắng thằng Mỹ một keo nữa. Con kể để mẹ mừng nhé!... Trời sẩm tối những chiếc xe mang nặng tình hậu phương lại bon bánh trên đường ra tiền tuyến. Chúng con vui sướng vẫy chào những chiến sỹ lái xe anh dũng”. Chị cũng không quên dành những tình cảm thiết tha nhất cho những người thân yêu: “Thìn em! Tình hình học tập của em ra sao, có tốt không? Chị nhắc em phải tranh thủ thay chị giúp mẹ đừng để mẹ làm nhiều mà tội. Các chị em trong đơn vị gửi lời hỏi thăm sức khỏe mẹ đó. Mẹ cho con gửi lời hỏi thăm sức khỏe cậu, mự cùng các cháu và bà con xung quanh”.

Bức thư ấy được trang trọng khắc bia đá ở Di tích quốc gia đặc biệt Ngã Ba Ðồng Lộc. Chúng tôi đã được dịp viếng phần mộ của 10 cô gái Thanh niên xung phong và chiêm ngắm từng dòng thư trên bia đá. Và nay, một lần nữa đọc được những dòng thư ấy trong quyển “Phụ nữ Việt Nam có một thời như thế”, lòng lại dâng trào niềm xúc động xen lẫn tự hào.

Qua gần 400 trang, sách giới thiệu những lá thư thời chiến được tuyển chọn từ hàng nghìn lá thư được Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam lưu giữ. Ngoài thư gửi mẹ của chị Võ Thị Tần, đó còn là lá thư của nữ tướng Nguyễn Thị Ðịnh gửi con trai. Là những lá thư của bà Nguyễn Thị Thập - người phụ nữ đầu tiên được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, gửi cháu. Là lá thư của chị Võ Thị Thắng - người con gái kiên gan với “Nụ cười chiến thắng”, gửi cho gia đình từ địa ngục trần gian Côn Ðảo… Những bức thư khắc họa hình ảnh của người mẹ, người chị, người em, người con… thời chiến, anh hùng, dũng cảm mà cũng rất tình cảm, bao dung, khát khao yêu thương, khát khao hạnh phúc. Những người phụ nữ Việt Nam một thời như thế đã cùng cả dân tộc bảo vệ non sông, giữ gìn Tổ quốc và viết khúc khải hoàn ca cho đất Việt mến yêu.

Song song với bản sách giấy truyền thống, độc giả có thể đọc bản điện tử cuốn sách trên trang https://sachquocgia.vn.