Dẫn chứng việc hàng loạt công nghệ đang được thử nghiệm, các lãnh đạo công nghệ và hàng không dự đoán diện mạo tương lai của các sân bay sắp thay đổi mạnh mẽ.

Công nghệ sẽ đóng vai trò chủ đạo trong nhiều hoạt động của phi trường. Ảnh: Getty Images

Đơn cử, Sherry Stein - người đứng đầu mảng công nghệ tại SITA (hãng chuyên về công nghệ dành cho ngành công nghiệp vận chuyển hàng không) - cho rằng: “Công nghệ sẽ đóng vai trò lớn hơn tại sân bay so với trước và sẽ là động lực chính tạo ra mọi khía cạnh của một hành trình di chuyển liền mạch”. Bà Nina Brooks, quan chức cấp cao tại Hội đồng Sân bay Quốc tế (ACI), nhận định rằng ứng dụng công nghệ mới giúp nhiều bộ phận trong và ngoài sân bay hoạt động hiệu quả và ổn định hơn. Theo ACI, lưu lượng hành khách trên toàn cầu đạt 8,8 tỉ lượt trong năm 2018 và con số này dự kiến sẽ tăng lên 19,7 tỉ vào năm 2040.

Mạnh dạn thử nghiệm cái mới

SITA dự đoán, chúng ta đang hướng đến một kỷ nguyên mà các cổng điện tử và nhận diện khuôn mặt sẽ tham gia vào sân bay “thông minh”, nơi sử dụng sinh trắc học (công nghệ xác minh danh tính thông qua dấu vân tay hoặc đặc điểm gương mặt) và Trí tuệ nhân tạo (AI) để mang lại khả năng “suy nghĩ” cho cơ sở hạ tầng này.

Tuy chỉ vài trăm sân bay trên thế giới đang thử nghiệm nhận dạng sinh trắc học, nhưng bà Brooks cho rằng công nghệ này sẽ tăng theo cấp số nhân và sẽ có thêm nhiều sân bay và hãng hàng không sắp hợp tác thử nghiệm sinh trắc học lần đầu tiên hoặc mở rộng chương trình sẵn có. Đơn cử, nhà ga số 4 tại Sân bay Changi của Singapore đã bắt đầu thử nghiệm việc cho phép người dân đi qua bộ phận kiểm soát nhập cảnh mà không cần xuất trình hộ chiếu hoặc quét ngón cái. Thay vào đó, họ được nhận diện bằng cách quét mống mắt hoặc chụp ảnh mặt. Về phía hãng hàng không, British Airways (Anh) vừa lắp đặt thẻ lên máy bay sinh trắc học cho tất cả chuyến bay nội địa cất cánh từ Nhà ga Heathrow 5. Sinh trắc học cũng là một trọng tâm của American Airlines (Mỹ) trong thập kỷ này và họ dự định mở rộng việc thử nghiệm nó sang nhiều khâu thủ tục ở thập kỷ tới.

So với sinh trắc học, AI là công nghệ còn “non trẻ” tại sân bay, nhưng điều này sẽ sớm thay đổi. Bởi khi phi trường bận rộn hơn, giới chức sân bay, hãng hàng không và lực lượng an ninh sẽ ngày càng dựa vào AI để bảo đảm an ninh, hiệu quả và tính chủ động. Như từ đầu năm nay, British Airways thử nghiệm AI trên các robot tự động tại Nhà ga Heathrow 5. Chúng có khả năng tương tác với hành khách bằng nhiều ngôn ngữ và trả lời hàng ngàn câu hỏi, kể cả những câu liên quan đến thông tin bay thực tế. Trong khi đó, Delta Air Lines (Mỹ)  đang phát triển một cỗ máy dựa trên AI để phân tích hàng triệu điểm dữ liệu hoạt động, từ vị trí máy bay cho đến điều kiện sân bay.

Ở góc độ hoạt động, một loạt đổi mới công nghệ sẽ thành hiện thực tại sân bay trong 10 năm tới. Theo hai chuyên gia Stein và Brooks, sẽ có thêm nhiều thiết bị phục vụ mặt đất được tự động hóa - bao gồm thang lên máy bay, cầu nối lên máy bay và xe tải chở hàng hóa và hành lý tự động. Tương tự, từ những trạm kiểm tra tự động cho đến các hành lang gắn cảm biển, việc thông qua khâu kiểm tra an ninh cũng sẽ sớm là trải nghiệm không phiền toái và không cần giấy tờ. Mọi thứ ở sân bay - từ con người, hàng hóa đến thú cưng - sẽ được theo dõi và liên tục lập bản đồ, chủ yếu nhờ dùng mạng di động 5G siêu tốc. 

Xuất hiện thêm nhiều tiện ích

Tuy ứng dụng di động (app) dùng cho sân bay và hàng không không còn lạ lẫm, nhưng trong giai đoạn 2020-2030, chúng sẽ tinh vi hơn. Trong đó sẽ có app dùng riêng cho phi công và app dùng cho mọi nhân viên sân bay. Ví dụ, app dùng cho sân bay sẽ có thông tin về thời tiết, giao thông hàng không, thông tin cổng, bãi đậu xe... Một số app sẽ được trang bị hệ thống thông tin địa lý (GIS), phục vụ nhu cầu tìm kiếm địa điểm thuộc sân bay.

Trong tương lai, phi trường sẽ trở thành trung tâm đỗ và bay khổng lồ với thêm nhiều lựa chọn di chuyển. Trong đó, taxi trên không được dự báo xuất hiện vào năm 2030, cung cấp một phương tiện vận chuyển hiệu quả hơn để đến và rời khỏi sân bay.

Hiện có 8 hãng hàng không đang cung cấp dịch vụ wifi miễn phí trên toàn cầu. Song ông Adam Ewart - CEO  dịch vụ vận chuyển hành lý Send My Bag - nhận định con số này sẽ tăng lên trong vài năm tới, tiếp nối dịch vụ truy cập wifi trả phí. Trường Kinh tế Luân Đôn dự báo, thị trường cung cấp wifi trên máy bay sẽ đạt giá trị 130 tỉ USD vào năm 2035 và đóng góp thêm 30 tỉ USD vào doanh thu hàng không. 

NG. CÁT (Theo CNN, SCMP)