18/02/2017 - 16:29

Phát hiện gien giúp ích cho cuộc chiến chống béo phì

* Vì sao ăn ít làm chậm lão hóa?

Các nhà khoa học Úc và Đan Mạch vừa khám phá ra một gien gọi là ETS-5 có khả năng làm giảm cảm giác thèm ăn, mở ra tiềm năng phát triển một loại thuốc giúp kiểm soát bệnh béo phì bằng cách kiềm chế thói quen ăn uống vô độ.

Gien ETS-5 – phụ trách truyền tín hiệu giữa não và ruột – được phát hiện ở giun tròn, nhưng các nhà khoa học cho biết gien tương tự cũng hiện diện ở người. Trong nghiên cứu chung giữa Đại học Monash và Đại học Copenhagen, các chuyên gia đã quan sát hành vi của giun tròn để theo dõi phản ứng của chúng khi đủ hoặc thiếu thức ăn.

Họ cho biết sở dĩ giun tròn được chọn làm đối tượng nghiên cứu là vì hệ gien của loài vật ký sinh này và con người giống nhau tới 80%, với gần một nửa số gien đã được khám phá có liên quan đến các bệnh lý ở người. "Bởi vì giun tròn có quá nhiều gien giống với người, nên chúng là hình mẫu tuyệt vời để điều nghiên và có được sự hiểu biết tốt hơn về các quá trình sinh học như trao đổi chất và bệnh tật ở người" - Giáo sư Roger Pocock, tác giả nghiên cứu, giải thích thêm.

Kết quả phân tích sau cùng cho thấy, gien ETS-5 có vai trò quan trọng quyết định nhu cầu ngủ của giun tròn sau khi ăn no, chỉ xảy ra khi cơ thể chúng dự trữ đủ chất béo. "Khi bị đói, giun tìm kiếm thức ăn bằng cách lục lọi trong môi trường sống. Khi được cho ăn, chúng không cần tìm kiếm thức ăn và khi no căng, chúng chuyển sang trạng thái giống như ngủ" – Giáo sư Pocock cho biết.

Theo nhóm nghiên cứu, hệ gien ETS cũng hiện diện ở người và từng được phát hiện có liên quan với việc kiểm soát chứng béo phì. Vì vậy, họ tin tưởng việc khám phá ra vai trò của gien ETS-5 đối với quá trình kiểm soát lượng thức ăn tiêu thụ (thông qua hệ thống phản hồi giữa ruột với não) sẽ giúp ích cho nỗ lực điều chế loại thuốc hiệu quả để chống lại căn bệnh béo phì đang ngày một gia tăng.

* Lâu nay, ăn ít được cho có liên quan đến việc kéo dài vòng đời ở giun, ruồi, chuột và khỉ, nhưng đến nay, các nhà khoa học Mỹ mới lý giải được vì sao như vậy.

Nghiên cứu dẫn đầu bởi giáo sư sinh hóa John Price tại Đại học Youth Brigham đã chứng minh cắt giảm calorie đồng thời duy trì chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng giúp làm chậm quá trình lão hóa của chuột, ở cấp độ tế bào. Trong nghiên cứu, một nhóm chuột được cho ăn với chế độ chứa lượng calorie ít hơn 35% so với những con khác, nhưng chúng vẫn nhận được đầy đủ những dưỡng chất cần thiết để sống khỏe mạnh. Kết quả cho thấy nhóm chuột bị hạn chế calorie có sinh lực dồi dào hơn và ít bị bệnh hơn. "Chúng không chỉ sống lâu hơn mà còn trẻ lâu hơn nhờ khả năng duy trì sức khỏe cơ thể" – Giáo sư Price cho biết thêm.

Theo nhóm nghiên cứu, yếu tố chủ chốt trong mối quan hệ trên nằm ở các ribosome – bộ máy thực hiện quá trình sinh tổng hợp prôtêin của tế bào. Họ giải thích rằng cắt giảm lượng calorie trong chế độ ăn của chuột đã làm chậm hoạt động ribosome. Điều này cho phép các ribosome phục hồi và bảo đảm tạo ra các prôtêin chất lượng cao, giúp tế bào duy trì chức năng lâu hơn, nhờ đó cũng làm chậm quá trình lão hóa.

AN NHIÊN-HẠNH NGUYÊN (Theo Daily Mail, Independent, Huffington Post)

Chia sẻ bài viết