Bài, ảnh: THU SƯƠNG

Cùng với danh hiệu Bệnh viện (BV) thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc, BV Quốc tế Phương Châu vận hành Ngân hàng sữa mẹ vệ tinh từ BV Từ Dũ, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, chăm sóc trẻ sơ sinh, non tháng tại BV. Ðồng thời, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào nuôi con bằng sữa mẹ.

BS CKI Nguyễn Thị Thúy Hồng, Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh BV Quốc tế Phương Châu tư vấn cho sản phụ lợi ích của việc duy trì nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn.

Chị N.T.N.G (34 tuổi, ở tỉnh Hậu Giang) sinh con lần 2 tại BV Quốc tế Phương Châu. Em bé sinh non tháng, ở tuổi thai 36 tuần 4 ngày, bị hạ đường huyết, suy hô hấp không thể tự bú mẹ. Bé được các bác sĩ khoa Nhi  - Sơ sinh theo dõi điều trị, chăm sóc đặc biệt, được ăn sữa mẹ thanh trùng từ ngân hàng sữa mẹ của BV nên nhanh chóng cải thiện sức khỏe. Ngày thứ 3 sau sinh, bé đã được ở trong vòng tay mẹ, bú dòng sữa ngọt của mẹ. Chị G và gia đình rất vui mừng, cảm ơn các y bác sĩ BV Quốc tế Phương Châu đã tận tình chăm sóc mẹ con chị những ngày vượt cạn.

Theo BS CKI Nguyễn Thị Thúy Hồng, Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh BV Quốc tế Phương Châu, trẻ bú sữa mẹ thanh trùng, không phải dùng sữa công thức hoặc nuôi ăn qua đường tĩnh mạch, tránh được các nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe non nớt của trẻ. Trẻ sơ sinh bú sữa bột sớm quá gây nhiều rối loạn cho hệ thống niêm mạc của con. Quá trình sản phụ nằm viện, các bác sĩ, điều dưỡng thường xuyên tư vấn, hướng dẫn bà mẹ cách cho trẻ bú để về nhà tiếp tục duy trì nguồn sữa mẹ dồi dào, nuôi nấng trẻ khỏe mạnh.

Tổ chức Y tế Thế giới ước tính, sữa mẹ có thể phòng ngừa hơn 800.000 ca tử vong mỗi năm ở trẻ em dưới 5 tuổi. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trẻ kém may mắn không được tiếp cận với sữa của mẹ đẻ, khiến trẻ dễ bị tổn thương, đặc biệt, khi trẻ sinh non hoặc nhẹ cân, mồ côi hay suy dinh dưỡng nặng. Có nhiều nghiên cứu chứng minh lợi ích của sữa mẹ hiến tặng thanh trùng đối với trẻ sơ sinh dễ bị tổn thương, như giảm nguy cơ nhiễm trùng huyết và viêm ruột hoại tử, tăng khả năng dung nạp và tiêu hóa, giảm số ngày phải nằm trong các đơn vị chăm sóc tích cực sơ sinh và tiết kiệm đáng kể chi phí, nguồn lực cho hệ thống y tế. Vì những lợi ích đã được chứng minh của sữa mẹ thanh trùng đối với trẻ sơ sinh, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo lựa chọn nuôi dưỡng trẻ sơ sinh tốt nhất khi không có sữa mẹ là sử dụng sữa mẹ thanh trùng từ ngân hàng sữa mẹ ở những nơi có sẵn.

Ngân hàng sữa mẹ đầu tiên trên thế giới thành lập năm 1909 tại Áo. Hiện nay, thế giới có trên 600 Ngân hàng sữa mẹ ở 37 quốc gia, góp phần bảo vệ trẻ nhỏ khỏi bệnh tật và tử vong. Ở Việt Nam, Ngân hàng sữa mẹ đầu tiên được thành lập ở BV Sản - Nhi Ðà Nẵng vào năm 2017. Năm 2019, BV Từ Dũ TP Hồ Chí Minh triển khai Ngân hàng sữa mẹ. BV Phương Châu thiết lập Ngân hàng sữa mẹ vệ tinh, kết nối với Ngân hàng sữa mẹ của BV Từ Dũ, theo quy trình vận động, thu nhận, vận chuyển sữa mẹ được hiến tặng và nhận lại sữa mẹ thanh trùng đạt chuẩn để phân phối và sử dụng. Theo BS Thúy Hồng, Ngân hàng sữa mẹ vệ tinh mong muốn tất cả các trẻ sinh tại BV Quốc tế Phương Châu đều được dùng sữa mẹ hoàn toàn. Ngân hàng cố gắng chuyên chở trọn vẹn mọi tinh túy của sữa mẹ đến những mầm sống đang cần được săn sóc, nâng niu. Tuy nhiên, quá trình triển khai, xây dựng ngân hàng đòi hỏi nhiều nỗ lực của đội ngũ nhân viên y tế. BV liên hệ BV Từ Dũ và dự án Alive and Thrive, nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ các đơn vị, bắt tay thực hiện, từ việc viết đề án gởi về Vụ sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) và Sở Y tế thành phố. Ban Giám đốc quyết tâm chỉ đạo, đầu tư trang thiết bị, chi phí vận hành rất lớn. Ðội ngũ hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ tham gia các lớp đào tạo của BV Từ Dũ.

Nhân viên y tế kiểm tra nguồn sữa thô được các bà mẹ hiến tặng trước khi mang lên BV Từ Dũ và nhận sữa thanh trùng về dùng cho các bé có chỉ định.

Hiện tại, Ngân hàng sữa mẹ vệ tinh chủ yếu hoạt động nội viện, do tỷ lệ trẻ cần dùng đến sữa thanh trùng không quá nhiều, nhờ vào việc cung cấp kiến thức cho bà mẹ về lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ thông qua các lớp học tiền sản, tư vấn kiến thức khi khám thai, cũng như thực hiện đúng các quy trình của BV thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc. BS Hồng cho biết, đối tượng hưởng lợi chủ yếu là các bé có mẹ mắc bệnh lý nặng phải điều trị, cách ly với con, lý do sức khỏe của mẹ không tốt ảnh hưởng đến lượng sữa mẹ cung cấp cho con. Vì bản chất sữa non có rất nhiều dinh dưỡng, kháng thể, năng lượng cao nhưng lượng ít, mẹ lại có bệnh lý không được gần con, không được cho con bú mẹ nên dẫn đến trẻ cần sữa thanh trùng trong giai đoạn sức khỏe của mẹ chưa ổn định, hoặc mẹ phải dùng thuốc điều trị có qua sữa mẹ và chống chỉ định dùng cho trẻ thì tạm ngưng trong thời gian mẹ dùng thuốc đó. Tỷ lệ trẻ sinh non tại BV Quốc tế Phương Châu khoảng 10%, tuy nhiên không phải trẻ sinh non nào cũng cần đến sữa thanh trùng, vì phần lớn sữa của mẹ bé đã đủ cho con. Chỉ những bé mẹ có bệnh lý nặng, hoặc những bé con bà mẹ đái tháo đường, lớn cân và hạ đường huyết thì cần thêm lượng sữa thanh trùng song hành với sữa mẹ mà thôi.

Tại BV, những trẻ sinh non từ 27 tuần tuổi thai trở lên sẽ được tư vấn gia đình về phương pháp điều trị, tỷ lệ tử vong, các nguy cơ, lợi ích khi điều trị tại BV. Với sự đồng thuận và đồng hành của gia đình và BV, cùng nhau thực hiện chăm sóc bà mẹ kangaroo, đặc biệt kangaroo sớm, hỗ trợ hô hấp tại bàn sinh, bàn mổ, cho bé dùng sữa mẹ, massage bé, điều trị các bệnh lý kèm theo để có thể giảm tối thiểu những thủ thuật, những nguy cơ cho bé.

Theo BS Hồng, không những trẻ sinh non mà tất cả các trẻ được sinh tại BV đều hưởng được những lợi ích từ sữa mẹ nhờ việc thực hành quy trình, quy định của một BV thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc mang lại. Hy vọng ngân hàng sẽ nhận được sự đồng hành của các bà mẹ để hoạt động ngày càng hiệu quả, góp phần giảm tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong và nâng cao chất lượng dân số.