Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam vừa tổ chức công bố chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI) năm 2023. Báo cáo ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực của chính quyền các tỉnh, thành phố trong nỗ lực tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp (DN). Song cũng đặt ra nhiều thách thức, trở ngại chủ quan lẫn khách quan đòi hỏi chính quyền các tỉnh, thành và DN phải nỗ lực, quyết tâm mạnh mẽ hơn nữa để vượt qua.

Lãnh đạo TP Cần Thơ thăm, tìm hiểu hoạt động sản xuất tại Công ty TNHH MTV Chế biến lương thực Thiện Phát, huyện Cờ Đỏ.

Báo cáo PCI và PGI năm 2023 ghi dấu hành trình 19 năm VCCI và USAID phối hợp xây dựng và công bố Chỉ số PCI và năm thứ 2 công bố Chỉ số PGI. Báo cáo tập hợp tiếng nói của của 10.676 DN, trong đó có 9.127 DN tư nhân trong nước và 1.549 DN có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. Qua đó, phản ánh mức độ cải cách trên từng lĩnh vực điều hành, chất lượng giải quyết thủ tục hành chính, chất lượng nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng tại Việt Nam thông qua 10 chỉ số thành phần: gia nhập thị trường, tiếp cận đất đai, tính minh bạch, chi phí thời gian, chi phí không chính thức, cạnh tranh bình đẳng…

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI, đánh giá: Báo cáo năm nay ghi nhận chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh tiếp tục xu hướng cải thiện, với điểm số chỉ số PCI tổng hợp tại tỉnh trung vị của cả nước đạt 66,66 điểm năm 2023, tăng gần 1,44 điểm so với năm 2022. Nhiều tỉnh tiếp tục duy trì và có sáng kiến mới trong cải thiện môi trường kinh doanh. Ðặc biệt, các tỉnh nhóm cuối đang vươn lên mạnh mẽ nhờ tích cực học hỏi, áp dụng những bài học thành công từ nhóm tỉnh có chất lượng điều hành cao hơn.

Theo kết quả công bố, Quảng Ninh giữ vị trí đầu bảng ở cả 2 chỉ số này và là năm thứ 7 liên tiếp dẫn đầu chỉ số PCI với 71,25 điểm. Trong bảng xếp hạng PCI 2023, tỉnh Long An giữ vị trí thứ hai (70,94 điểm), TP Hải Phòng xếp thứ 3 (70,34 điểm), Bắc Giang xếp thứ tư (69,75 điểm) và xếp thứ năm là Ðồng Tháp (69,66 điểm). Trong tốp 10 PCI 2023 còn có 2 địa phương của ÐBSCL là Bến Tre (xếp thứ bảy, với 69,2 điểm) và Hậu Giang (xếp thứ chín, với 69,17 điểm). TP Cần Thơ vẫn nằm trong top 30 tỉnh, thành phố có chất lượng điều hành tốt nhất năm 2023. Từ hạng 19 trong năm 2022, Cần Thơ đã vươn lên 5 bậc, xếp vị trí thứ 14 trong PCI năm 2023 với 68,88 điểm. Nếu xét theo 5 thành phố trực thuộc Trung ương, Cần Thơ ở vị trí thứ 2 sau Hải Phòng; còn xét theo vùng thì Cần Thơ giữ vị trí thứ 5 sau Long An, Ðồng Tháp, Bến Tre và Hậu Giang.

Ði sâu phân tích các chỉ số thành phần, ông Ðậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế VCCI, Giám đốc Dự án Sáng kiến PGI, cho biết: Báo cáo PCI năm 2023 ghi nhận các xu hướng đáng chú ý về chất lượng điều hành cấp tỉnh. Ðơn cử như, công tác hỗ trợ DN có chuyển biến tích cực. Ðiểm số chỉ số thành phần hỗ trợ DN năm 2023 có sự cải thiện mạnh nhất so với kết quả năm 2022. Hầu hết các chỉ tiêu đánh giá về công tác triển khai các chính sách hỗ trợ DN của năm 2023 đều có sự cải thiện so với năm 2022 dẫn đến điểm số trung bình của chỉ số thành phần này tăng 0,6 điểm, đạt 6,39 điểm. Một điểm nhấn nữa về PCI năm 2023 là chi phí không chính thức tiếp tục chiều hướng giảm. Năm 2023, chỉ số thành phần này đạt 7,08 điểm, tăng từ 7,01 điểm vào năm 2022 và 6,99 điểm vào năm 2021, đánh dấu chuỗi tăng điểm liên tục kể từ năm 2015. Xu hướng cải cách thủ tục hành chính đạt nhiều kết quả tích cực. Ðó là cán bộ công chức giải quyết công việc hiệu quả và thân thiện (lần lượt là 87,9% và 87,2%), doanh nghiệp không cần phải đi lại nhiều lần để hoàn tất thủ tục (82,5%) và thời gian thực hiện thủ tục hành chính được rút ngắn hơn so với quy định (86,8%)…

Về chỉ số PGI, bộ chỉ số cung cấp thông tin đầu vào từ thực tiễn kinh doanh để hỗ trợ chính quyền các tỉnh, thành phố trong công tác quản trị môi trường, cân bằng giữa các mục tiêu tăng trưởng kinh tế và bền vững môi trường. Báo cáo PCI và PGI năm 2023 cho thấy, điểm số PGI cao tương ứng với chất lượng môi trường và khả năng ứng phó, chống chịu thiên tai, biến đổi khí hậu tốt hơn tại các địa phương. 3 tỉnh đứng đầu chỉ số PGI năm 2023 là Quảng Ninh, Ðà Nẵng và Ðồng Nai.

Bên cạnh những điểm sáng, Báo cáo PCI và PGI năm 2023 cũng cho thấy môi trường kinh doanh có một số điểm cần quan tâm. Ðó là trở ngại trong tiếp cận đất đai có dấu hiệu gia tăng, môi trường kinh doanh chưa thực sự bình đẳng với các DN nhỏ và vừa, tính năng động, tiên phong của cán bộ chính quyền địa phương có dấu hiệu chững lại. Năm vấn đề khó khăn lớn nhất mà các DN gặp phải bao gồm: tiếp cận vốn (57,1%), tìm kiếm khách hàng (49%), biến động thị trường (34,5%), khó khăn từ tác động của dịch bệnh COVID-19 (25,5%) và tìm kiếm đối tác kinh doanh (17,1%). Các DN cũng đang phải đối mặt với tình hình thiên tai, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng. Những yếu tố từ bên ngoài làm gia tăng khó khăn với hoạt động kinh doanh như căng thẳng địa chính trị tiếp tục diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, lạm phát vẫn ở mức cao ở nhiều quốc gia, thương mại, tiêu dùng và đầu tư toàn cầu suy giảm…

Ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh: “Tình hình kinh tế khó khăn, DN rất cần sự hỗ trợ, tinh thần năng động, tiên phong của chính quyền các tỉnh, thành phố. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10-10-2023 về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới. Chính phủ ban hành Nghị quyết 02/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2024, với mục tiêu “cải thiện mạnh mẽ chất lượng môi trường kinh doanh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh; giảm chi phí đầu vào và chi phí tuân thủ pháp luật trong hoạt động đầu tư, kinh doanh; giảm rủi ro chính sách; củng cố niềm tin, tạo điểm tựa phục hồi và nâng cao sức chống chịu của DN”. Cộng đồng DN kỳ vọng những quyết sách quan trọng này sẽ được chính quyền các địa phương thực hiện kịp thời, hiệu quả. Qua đó, góp phần quan trọng, thậm chí là quyết định tới việc thực hiện các nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong năm 2024 và những năm tiếp theo”.

Bài, ảnh: MỸ THANH