Trong những năm gần đây, phim hoạt hình Mỹ mang về doanh thu lớn với nhiều phim góp mặt trong danh sách tỉ USD. Thành công phòng vé nhưng nghịch lý là ngành công nghiệp hoạt hình Mỹ đang phải đối mặt nhiều biến động.

Theo cơ sở dữ liệu của The Numbers, phim hoạt hình chiếm 23,8% thị phần Bắc Mỹ năm 2024 (tính đến đầu tháng 12). Thời điểm trước dịch COVID-19, thị phần cao nhất của hoạt hình là 20,1% vào năm 2016. Những năm gần đây có nhiều phim hoạt hình đạt doanh thu rất cao. Cụ thể năm 2024, “Inside Out 2” (ảnh) đứng đầu bảng với doanh thu 1,7 tỉ USD, kế tiếp là “Despicable Me 4”, “Kung Fu Panda 4”… Tuy nhiên phía sau thành công phòng vé, ngành công nghiệp hoạt hình Hollywood cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Sau dịch COVID-19 và ảnh hưởng từ những cuộc đình công của diễn viên và biên kịch năm 2023, nhân sự trong ngành công nghiệp hoạt hình thay đổi mạnh. Một số hãng sản xuất lớn như DreamWorks Animation, Netflix đều cắt giảm lượng lớn lao động trong ngành, trong khi Pixar giảm 14% lực lượng lao động. Việc cắt giảm nhân sự được lý giải do sự thay đổi về chiến lược nội dung, các kênh phát và thắt chặt chi phí sản xuất.

Thực tế, việc sản xuất phim hoạt hình không nằm trong danh mục được hưởng ưu đãi thuế tại Hollywood. Các hãng phải thuê nhân công từ nơi khác như Canada, Úc, châu Âu, Nhật… để gia công từng công đoạn nhằm giảm thiểu chi phí sản xuất. Quá trình sản xuất cồng kềnh, tốn thời gian và nếu tính toán không hợp lý, chi phí là vấn đề lớn. Trong khi đó, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) lại tạo ra những thay đổi trong quá trình sản xuất, giúp tiết kiệm về nhân lực, chi phí và thời gian. Việc sử dụng AI trong sản xuất phim hoạt hình đang được các hãng tận dụng.

Sử dụng AI hiện là vấn đề quan trọng trong các cuộc đàm phán hợp đồng của nghiệp đoàn giải trí, nhất là những người làm việc trong ngành hoạt hình ở Mỹ. Dự báo năm 2025 sẽ có 21% công việc trong lĩnh vực phim ảnh, truyền hình và hoạt hình ở Mỹ được hợp nhất, thay thế hoặc loại bỏ bằng AI. Ông Jeffrey Katzenberg, cựu Giám đốc hãng phim Disney và đồng sáng lập DreamWorks nhận định rằng ở thời của ông, một phim hoạt hình lớn cần 500 họa sĩ thực hiện trong 5 năm, nhưng ở hiện tại hay trong 3 năm tới thì sẽ chỉ cần 10% số lượng họa sĩ đó. Có nhiều công việc đang dần bị AI thay thế, kể cả những công việc quan trọng như biên kịch, sáng tạo nhân vật. Thậm chí, có một số phim được sản xuất chỉ bằng AI.

AI mang lại nhiều thuận lợi cho sản xuất nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đe dọa đến sự phát triển của ngành công nghiệp hoạt hình. Theo Tom Sito, Giáo sư nghiên cứu về ngành công nghiệp hoạt hình tại Hollywood, khả năng sáng tạo sẽ bị hạn chế khi các hãng quá lệ thuộc vào AI. Trong ngắn hạn, các hãng phim hoạt hình hàng đầu dường như chỉ dựa vào sức hấp dẫn của các phần tiếp theo và phim chuỗi tại các phòng vé trên toàn thế giới. Có thể kể các phim hoạt hình phát hành năm 2025, như “The Bad Guys 2”, “Zootopia 2”, “Spider-Man: Beyond The Spider-Verse”, duy nhất “Elio” của Pixar là phim nguyên tác. Do đó, các hãng cần cân nhắc kỹ khi lựa chọn sử dụng nhân sự và AI hợp lý.

BẢO LAM
(Tổng hợp từ Screen Daily, NYtimes)