Hôm 18-6, Tổng thống Mỹ Barack Obama và người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã có cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G-20) tại thành phố Los Cabos, Mexico. Trong cuộc gặp song phương lần đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Putin quay lại Điện Kremlin, Tổng thống Obama và Tổng thống Putin đã thống nhất cần đưa ra hành động ngay lập tức để chấm dứt xung đột kéo dài 15 tháng qua tại Syrie.

Động thái mới cho thấy Tổng thống Putin (trái) và Obama nhất trí cần có hành động kịp thời nhằm chấm dứt bạo lực tại Syrie. Ảnh: Reuters

Lời kêu gọi của hai vị tổng thống được đưa ra trong bối cảnh có những báo cáo cho rằng Nga đang gửi hai tàu chiến đến cảng Tartus, căn cứ hải quân chiến lược của Nga tại Syrie, cũng như việc các quan sát viên của Liên Hiệp Quốc (LHQ) đã phải ngưng sứ mệnh quan sát do bạo lực đang leo thang tại quốc gia Trung Đông này. “Để ngăn chặn tình trạng xung đột đẫm máu tại Syrie, chúng ta kêu gọi cần có hành động chấm dứt bạo lực ngay lập tức. Chúng ta đoàn kết với niềm tin rằng người dân Syrie phải có cơ hội lựa chọn tương lai cho riêng họ theo con đường độc lập và dân chủ”- lãnh đạo hai nước nhấn mạnh trong một tuyên bố chung.

Tổng thống Putin còn cho biết cuộc gặp giữa ông và ông chủ Nhà Trắng đã tìm được “nhiều điểm chung” xung quanh những xung đột chính trị tại Syrie. Bên cạnh đó, Tổng thống Obama cũng cho rằng giữa hai người đã đạt được sự thống nhất về việc cần thiết phải có “một tiến trình chính trị” để ngăn chặn những xung đột tại Syrie, đồng thời lãnh đạo hai nước cũng cam kết sẽ làm việc với Đặc phái viên chung của LHQ và Liên đoàn A-rập (AL) Kofi Annan để giải quyết tình hình bất ổn tại quốc gia này. Tuy nhiên, Tổng thống Putin và Tổng thống Obama vẫn chưa đưa ra giải pháp cũng như biện pháp trừng phạt nào cứng rắn hơn nhằm chấm dứt bạo lực mà theo báo cáo của các quan sát viên LHQ thì đã có hơn 14.400 người thiệt mạng qua hơn một năm biến động tại Syrie.

Theo hãng tin Mỹ AP, trong nhiều tháng qua, quan hệ Mỹ và Nga đã xuất hiện những bất đồng về việc Mát-xcơ-va ngăn cản LHQ đưa ra những biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với Syrie cũng như để cho Tổng thống Bashar al-Assad sử dụng bạo lực tàn phá các thành phố do phe nổi dậy chiếm giữ. Tuy nhiên, dù theo cách nào, quan điểm của Mát-xcơ-va vẫn là thuận tiện cho Washington và các đồng minh, vốn có những lý do riêng của họ, trong việc tránh phải can thiệp quân sự trực tiếp vào một quốc gia A-rập bất ổn. “Sự thật là Nga không lay chuyển Syrie nhằm giúp Washington trong những nỗ lực biện minh cho những lúc không hành động của họ”- Bilal Saab, chuyên gia nghiên cứu về tình hình Syrie thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế Montery của Mỹ nhận định.

Tình cảnh chính trị bên trong nước Mỹ cũng là một yếu tố liên quan. Tổng thống Barack Obama đang đối mặt với cuộc đua tái tranh cử tổng thống đầy cam go cũng như việc người dân xứ cờ hoa đang phải chống chọi với nền kinh tế khó khăn. Nhiều người đã lên tiếng kêu gọi Mỹ rút chân ra khỏi vũng lầy Afghanistan sau khi những lính Mỹ cuối cùng rời khỏi chiến trường Iraq, đồng thời cũng phản đối Mỹ có hành động can thiệp quân sự vào bất cứ quốc gia nào khác. Theo hãng tin AP, Mỹ dường như đang muốn đổ lỗi ngăn chặn xung đột đẫm máu tại Syrie sang cho đối thủ Chiến tranh Lạnh một thời của họ. Tháng rồi, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã cảnh báo việc Nga tiếp tục ủng hộ Tổng thống al-Assad “sẽ gây ra cuộc nội chiến” tại quốc gia này. Căng thẳng xung quanh Syrie còn lan ra thành cuộc đối đầu giữa Washington và Mát-xcơ-va. Tuần qua, giới chức hai nước này đã cáo buộc lẫn nhau về việc trang bị vũ khí cho các phe trong cuộc xung đột tại Syrie.

THANH BÌNH (Theo AFP, AP, Telegraph)