Bài, ảnh: MINH HUYỀN

Chuyển trọng tâm từ ngoại giao phục vụ phòng, chống dịch bệnh sang phục vụ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp (DN) làm trung tâm phục vụ là những điểm sáng nổi bật trong thực hiện công tác ngoại giao kinh tế của Việt Nam trong năm 2022. Từ những kết quả này, hoạt động ngoại giao kinh tế trong năm 2023 đề ra phương châm phải quyết liệt hành động, linh hoạt, hiệu quả, sáng tạo, đột phá, khai thác và tranh thủ mọi cơ hội cho phát triển đất nước.

Lãnh đạo TP Cần Thơ trao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án Khu công nghiệp Vĩnh Thạnh giai đoạn 1 cho đại diện Tập đoàn Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP Group).

Chủ động hợp tác, hội nhập

Tại hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến triển khai chương trình hành động của Chính phủ về ngoại giao kinh tế năm 2023, Bộ Ngoại giao đánh giá công tác ngoại giao kinh tế năm 2022 được triển khai quyết liệt, bài bản, hiệu quả. Công tác ngoại giao kinh tế bám sát chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và nhu cầu thực tiễn trong nước, kịp thời hỗ trợ các ngành, lĩnh vực kinh tế trọng điểm, triển khai quyết liệt và cụ thể hóa nhiệm vụ “lấy người dân, địa phương và DN làm trung tâm phục vụ”. Việt Nam tiếp tục tham gia chủ động, tích cực, trách nhiệm, hiệu quả tại các cơ chế kinh tế đa phương, nhất là các diễn đàn đa phương về kinh tế, bảo đảm ứng xử cân bằng, hài hòa với các đối tác lớn và phù hợp với lợi ích của ta, bắt kịp các xu thế mới, sáng kiến mới nhằm huy động tối đa các nguồn lực phục vụ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao vị thế, uy tín đất nước…

Chia sẻ về những bài học rút ra từ thực tiễn triển khai công tác ngoại giao kinh tế, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định: Công tác ngoại giao kinh tế góp phần đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ðảng và Nhà nước, bám sát đường lối, chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu thực tiễn của đất nước. Ðồng thời, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, nhạy bén, kịp thời, càng khó khăn, phức tạp càng bản lĩnh, bình tĩnh, kiên trì tìm kiếm các giải pháp phù hợp để “biến nguy thành cơ”. Tranh thủ các hoạt động đối ngoại cấp cao để thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác kinh tế thực chất, tạo đột phá trong quan hệ với các đối tác. Ðảm bảo nâng cao hiệu quả phối hợp trong triển khai ngoại giao kinh tế, kết hợp chặt chẽ 3 trụ cột đối ngoại Ðảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân; phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, các địa phương, DN trong triển khai công tác ngoại giao về kinh tế...

Năm 2023, trong bối cảnh cơ hội và thách thức đan xen, theo chương trình hành động của Chính phủ giai đoạn 2022-2026 thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TW của Ban Bí thư về công tác ngoại giao kinh tế đặt ra phương châm: “Quyết liệt hành động, linh hoạt, hiệu quả, sáng tạo, đột phá, khai thác và tranh thủ mọi cơ hội cho phát triển đất nước”. Trong đó tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm như tiếp tục đẩy mạnh triển khai, cụ thể hóa chương trình hành động của Chính phủ, nâng cao nhận thức về ngoại giao kinh tế. Triển khai tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao và các cấp, xác định hợp tác kinh tế là trung tâm, tranh thủ mọi nguồn lực bên ngoài, kết hợp với trong nước để phục vụ cho sự phát triển đất nước. Chủ động hội nhập và liên kết kinh tế quốc tế, nghiên cứu dự báo tình hình thế giới để có đường lối đối ngoại phù hợp nhằm đảm bảo lợi ích quốc gia, dân tộc, cân bằng hài hòa trong ứng xử quốc tế để nâng cao vị thế của đất nước. Ðổi mới mạnh mẽ, tạo chuyển biến thực chất trong triển khai ngoại giao kinh tế…

Phát huy thế và lực

Ðể thúc đẩy ngoại giao kinh tế, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng: Cần đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các cam kết quốc tế, bao gồm các cam kết trong khuôn khổ các FTA Việt Nam đã tham gia, bảo đảm sự bền vững; thực thi các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP… Thúc đẩy quan hệ kinh tế đối ngoại theo chiều sâu, nhất là quan hệ kinh tế với các đối tác lớn, tiềm năng, tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế, thương mại trong nước. Ðồng thời, tiếp tục triển khai đàm phán, ký kết các FTA thế hệ mới, ký kết hợp tác song phương và đa phương với các nước, các khu vực còn tiềm năng gắn với lợi ích quốc gia, dân tộc. Nâng cao vai trò cơ quan thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong nắm bắt thông tin, phản ánh kịp thời những biến động của kinh tế thế giới, chủ trương chính sách mới của các nước sở tại. Qua đó giúp các cơ quan nhà nước có phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả, giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược, kế hoạch kinh doanh phù hợp với tiêu chí, tiêu chuẩn, điều kiện của các thị trường ngoài nước, mở rộng đa dạng hóa thị trường, phát triển chuỗi cung ứng và thị trường xuất khẩu. Kết nối thu hút đầu tư nước ngoài nhất là đầu tư các ngành công nghệ cao, công nghệ lõi…

Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được Chính phủ xác định là một trong các đột phá chiến lược, là động lực thúc đẩy tốc độ và chất lượng tăng trưởng, đạt được mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030, nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045. Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Ðạt, thời gian tới, Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan để triển khai hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để thực hiện thành công chương trình hành động của Chính phủ về ngoại giao kinh tế. Ðẩy mạnh hợp tác với các đối tác chiến lược, các quốc gia tiên tiến về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thông qua các kế hoạch hợp tác dài hạn tầm quốc gia. Khuyến khích các viện nghiên cứu, trường đại học hình thành quan hệ đối tác chiến lược trong nghiên cứu và phát triển với các đối tác nước ngoài. Tăng cường triển khai nghiên cứu quốc tế với các nghiên cứu tiên tiến hướng vào giải quyết những vấn đề thực tiễn của Việt Nam; thúc đẩy liên kết đào tạo nhân lực khoa học công nghệ. Thúc đẩy xúc tiến các thị trường khoa học công nghệ, thu hút các tập đoàn đa quốc gia, thành lập các cơ sở nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ tiên tiến…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: Cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, các nhà ngoại giao với cơ quan, DN, địa phương, giữa các cơ quan trong nước và ngoài nước. Các bộ ngành, địa phương vận dụng sáng tạo công tác ngoại giao kinh tế trong từng năm, từng giai đoạn, bám sát các nhiệm vụ trọng tâm. Hài hòa lợi ích giữa người dân, DN, nhà nước, đảm bảo lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, đoàn kết thống nhất, biến nguy thành cơ. Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, nền kinh tế độc lập tự chủ... Trọng tâm của công tác ngoại giao kinh tế thời gian tới là tranh thủ phát huy cao nhất thế và lực của đất nước, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Tiếp tục thắt chặt quan hệ giữa các nhà ngoại giao, địa phương, DN, tận dụng các FTA, mở rộng ra các khu vực, các thị trường tiềm năng, đa dạng hóa thị trường, đàm phán kết nối các hiệp định, thương mại đầu tư với các thị trường lớn trên tinh thần hợp tác cùng có lợi.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Cần tranh thủ mọi cơ hội để thu hút nguồn lực bên ngoài nhất là hợp tác công tư, đi vào xu thế chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn. Các đại sứ ở các nước nắm bắt đường lối đối ngoại, phát triển kinh tế của đất nước, đẩy mạnh ba đột phá chiến lược, xây dựng thể chế, cải cách hành chính, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng hạ tầng để góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thể chế thông thoáng, thủ tục hành chính được cắt giảm, đáp ứng nhu cầu nhân lực, logistics, nỗ lực giảm chi phí đầu vào cho nhà đầu tư; lấy người dân, DN làm trung tâm, chủ thể là động lực cho sự phát triển.