Hôm 27-9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đề xuất kế hoạch cải tổ thuế lớn nhất nước này trong vòng 3 thập niên qua.

Với đề xuất về một loạt cắt giảm thuế cho các cá nhân và doanh nghiệp, chủ nhân Nhà Trắng đã bắt đầu nỗ lực tham vọng giảm thuế và “cứu vớt” những gì còn lại của chương trình lập pháp chật vật của ông tại Quốc hội trong năm nay. Tổng thống Trump xem kế hoạch cải tổ này là nhu cầu cấp bách về kinh tế và thực hiện lời hứa với những người ủng hộ ông thuộc tầng lớp lao động là mang đến những lợi ích dưới hình thức thuế thấp, việc làm tốt hơn và lương cao hơn. Do vậy mà trong bài phát biểu cùng ngày tại thành phố Indianapolis thuộc bang Indiana, ông Trump gọi đề xuất này là “sự thay đổi mang tính cách mạng và người chiến thắng lớn nhất sẽ là người lao động Mỹ”.

Ông Trump nói người lao động Mỹ sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ cải tổ thuế.

Theo đó, kế hoạch dài 9 trang của ông Trump sẽ hạ thấp thuế suất thu nhập doanh nghiệp, giảm thuế cho các doanh nghiệp nhỏ, hạ mức thuế suất thu nhập cá nhân tối đa cho những công dân Mỹ thu nhập cao và xóa bỏ một số chính sách miễn giảm thuế được áp dụng rộng rãi. Phần thu nhập chịu thuế của các gia đình trung lưu Mỹ sẽ giảm. Cụ thể, phần thu nhập 12.000 USD của cá nhân và 24.000 USD của cặp vợ chồng sẽ được miễn trừ. Ngoài ra, thuế suất thu nhập cá nhân tối đa sẽ giảm từ 39,6% hiện nay xuống còn 35%, trong khi đề xuất cũng kêu gọi giảm thuế suất thu nhập doanh nghiệp về mức 20% so với 35% hiện thời.

Tuy nhiên, kế hoạch của ông Trump sau nhiều tháng bí mật thảo luận với các nghị sĩ đảng Cộng hòa đang đặt ra nhiều nghi vấn. Không cung cấp thêm chi tiết, nên khó chứng minh các gia đình có thu nhập trung bình sẽ hưởng những lợi ích lớn nhất từ kế hoạch cải tổ thuế nói trên, hoặc liệu nó sẽ ưu ái cho dân giàu nhất của nước Mỹ, trong đó có gia đình ông Trump. Các nhân vật theo đường lối bảo thủ hoan nghênh kế hoạch của ông Trump là bước đi dũng cảm và được chờ đợi lâu nay để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng các thủ lĩnh phe Dân chủ lên án đây là “mối lợi vô trách nhiệm cho giới nhà giàu”. Phe chỉ trích cho rằng cuộc cải tổ thuế chỉ có lợi cho doanh nghiệp và người giàu và có thể làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang hàng ngàn tỉ USD.

Phía Nhà Trắng không đưa ra ước tính chi phí của kế hoạch cải tổ thuế hoặc mức thâm hụt ngân sách mà nó gây ra. Tuy nhiên, các thành viên thuộc Ủy ban Ngân sách Thượng viện đã nhất trí về giải pháp ngân sách, trong đó cho phép cắt giảm thuế 1.500 tỉ USD trong 10 năm. Nghiên cứu về các kế hoạch tương tự do ông Trump và các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện thực hiện cho thấy chi phí là 3.000- 7.000 tỉ USD trong một thập niên.

Kế hoạch của ông Trump dự báo sẽ đối mặt với cuộc chiến khó khăn tại Quốc hội trong bối cảnh ngay cả nội bộ đảng Cộng hòa chia rẽ sâu sắc và sự phản đối từ đảng Dân chủ. Giới phân tích thì không chắc Đồi Capitol có thể phê chuẩn một dự luật thuế trong năm nay.

THANH BÌNH (Theo NYT, Reuters)