Cùng với những nhà thơ nữ xuất hiện gần đây như Huỳnh Thúy Kiều ở Cà Mau, Vũ Thiên Kiều ở Kiên Giang, Vũ Thanh Hoa ở Vũng Tàu, Huỳnh Thị Quỳnh Nga ở Tiền Giang, Bảo Bình ở Cần Thơ, Hoàng Thị Trúc Ly ở An Giang, Lê Đỗ Lan Anh ở Vĩnh Long… Trần Nhã My từ Tây Ninh đã góp thêm tiếng nói đáng quý cho sáng tạo thi ca Nam Bộ. Đầu xuân Giáp Thìn 2024, chị vừa ra mắt tập thơ “Hoa rong mùa bấc”, NXB Hội Nhà văn ấn hành. 

Nhà thơ Trần Nhã My hiện là hội viên duy nhất của Hội Nhà văn Việt Nam sống ở Tây Ninh. Chị tên thật Trần Thị Thanh Nhã, tốt nghiệp đại học sư phạm, hiện là cô giáo dạy tiếng Anh ở quê nhà Gò Dầu và là đại biểu HĐND tỉnh Tây Ninh. “Hoa rong mùa bấc” là tập thơ thứ 5 của chị sau các tập: “Dỗi”, “Mảnh vỡ không lời”, “Huyễn hoặc ngày em”, “Lặng”. Đây là tập thơ mà chị viết hoàn toàn bằng thể thơ 1-2-3, với giọng điệu riêng và nguồn cảm hứng của một trí thức trẻ gắn bó vùng biên giới Tây Nam đầy nắng gió.

“Mắt gió bừng sáng mặt sông

Vàm Cỏ Đông gió ru ngày thổn thức

Gió lướt nhẹ cánh đồng hoa hoàng đầu ấn hướng về tây

Qua cửa khẩu Mộc Bài thăm những người lính căng mình chống dịch

Cô gái Gò Dầu nghe kể chuyện cổ tích

Gió thầm thĩ điều gì mà mắt sáng mặt sông”.

Giữa thời gian đại dịch COVID-19 tôi được đọc những bài thơ 1-2-3 đầy xúc động trên của Trần Nhã My. “Mắt gió bừng sáng mặt sông” cũng là “mắt thơ” đang chiếu rọi, tái hiện những ngày chống dịch gian nan mà nhân văn từ vùng biên cương thượng nguồn dòng Vàm Cỏ Đông.

“Người ơi có thấy

Quê tôi lạ lắm những ngày bất thường

hiên nhà trồi lên trứng gà trứng vịt.

 Cây mận góc đường nở những bị gạo, túi khoai

tay nắm cổng nhà bí nụ, bầu tươi kết trái

lạ lắm người ơi, mùa Covid quê tôi càng thắm nghĩa tình”.

Những hình ảnh giản dị thân thương “bầu ơi thương lấy bí cùng” giữa lúc khó khăn “càng thắm nghĩa tình” đồng bào đi vào thơ Trần Nhã My một cách tinh tế. Và cả tình yêu quê hương nồng thắm nữa.

“Quê em đáng yêu từ cọng cỏ mềm

Vàm Cỏ yểu điệu chở phù sa cho mùa màng tươi tốt

Hồ Dầu Tiếng mát ngọt quanh năm

Khoảng trời xanh in dáng núi cao vời có Phật Bà che chở

Ai đi xa rồi cũng sẽ nhớ

Sẽ trở về mà hít thở vị quê”.

Từ núi sông hoành tráng, thơ Trần Nhã Mỹ còn “thu nhỏ” với hình ảnh xóm làng thân thuộc, nhưng lại hiện lên cả một bức tranh sống động kỳ vĩ. Thơ ngỡ như họa. Đẹp dịu dàng. Đẹp đến nao lòng trên từng con chữ.

Chuyện ở Xóm Lò ngày xưa ấy

Ánh trăng xuyên qua những câu thơ vằng vặc

Cánh đồng chữ vàng màu mật ngọt

Gió thổi mềm trang sách nhàu nhĩ lời ru

Nhánh lúa trên đồng cong vòng eo con gái

Giữa mênh mông trăng rằm tan loãng tiếng ầu ơ…”

Tình yêu cũng là sợi chỉ xanh xuyên suốt tập thơ 1-2-3 “Hoa rong mùa bấc” của Trần Nhã My. Trong thơ Trần Nhã My luôn tràn ngập hình ảnh thiên nhiên vừa quen vừa lạ, vừa thanh nhã vừa nặng tình. Có lúc thiên nhiên với con người hòa làm một. Hết sông hồ, đồi núi, cánh đồng, chim muông, đến ánh trăng, cỏ cây, nắng mưa, nhất là gió:

“Anh đừng rủ em làm lá làm hoa

Hoa lá rung rinh vui vài giây phút

Anh là ngọn gió thoảng qua rồi đi mất

Suốt bốn mùa cây lẳng lặng ôm trọn nhớ thương

Mặc mưa nắng trêu hoa ghẹo lá

Đợi chờ đến héo tàn rồi lại sợ cơn gió cũ vụt qua”.

Không gian thẩm mỹ thơ 1-2-3 của Trần Nhã My còn mở ra nhiều ô cửa khác nhau, với những góc nhìn đằm thắm về cha mẹ, chồng con, người thân, bạn bè, trường lớp, kỷ vật… và những con người giàu đức hy sinh, những số phận bé nhỏ và những kỷ niệm đẹp khó quên. Mỗi bài thơ thêm lần xác lập gương mặt thơ nữ tài hoa của vùng biên giới Tây Nam.

Tuy vậy, nhà thơ Trần Nhã My luôn khiêm nhường và tự ví mình như “Hoa rong mùa bấc” chẳng tỏa hương, mê mải lặng im dâng hiến. Một sự khiêm nhường cần có của một tâm hồn rộng mở, một trái tim nhiệt huyết, một tình yêu dấn thân vì vẻ đẹp sáng tạo thi ca.

Hoa rong mùa bấc

Không dám hồng lên cùng màu sen sương sớm

trắng, không. Tím như hoa súng dưới đầm ban mai, không

Mải mê một sắc vàng lặng im mùa gió lạnh

chẳng tỏa hương, nào có ong bướm vờn quanh

cứ vươn mình dâng trọn những bé xíu níu mùa đông thầm lặng.

PHAN HOÀNG