Mỗi tối thứ sáu và Chủ nhật hằng tuần, Nhà tròn ở khu vực công viên Bến Ninh Kiều lại ngân vang tiếng đờn ca từ Lớp truyền nghề đờn ca tài tử tại cộng đồng. Không chỉ có người dân địa phương mà nhiều du khách, cả khách nước ngoài cũng hòa nhịp vào không gian lớp học, cảm nhận vẻ đẹp của di sản đất phương Nam.

Các nghệ nhân trình diễn đờn ca tài tử tại Lớp truyền nghề đờn ca tài tử tại cộng đồng. Ảnh: DUY KHÔI

“Hò xự hò, xang xự xang…”, những tiếng đồng thanh xướng âm lòng bản đờn ca tài tử cất lên giữa bến Ninh Kiều đông vui, người người tấp nập. Mỗi người cầm mảnh giấy ký âm ngũ cung và lời bài ca để tập hát cùng nghệ nhân. Nhiều du khách hiếu kỳ cũng dừng chân, nhận tài liệu và hòa giọng. Mỗi lúc mỗi đông, giai điệu ngày càng mượt mà, lớp truyền nghề trở nên sôi động hơn. Cô Nguyễn Thị Vỗ, một tác giả cổ nhạc ở Cần Thơ, dù rất am hiểu về đờn ca tài tử nhưng cũng có mặt từ rất sớm để tham gia lớp truyền nghề, xướng âm lòng bản, tập ca cùng mọi người. Cô nói: “Không chỉ là “văn ôn võ luyện” mà cô đến với lớp để được sống cùng không khí đờn ca tài tử tại cộng đồng”.

Điều lý thú là trong số đông học viên, có nhiều người là du khách đến từ miền Trung, miền Bắc, cũng rất chăm chú và “ham học”. Chú Nguyễn Triều, du khách đến từ tỉnh Bắc Ninh, nói: “Đờn ca tài tử rất hay, tôi mải mê nghe nghệ nhân biểu diễn, mượt mà lắm. Cũng như nét đẹp Quan họ quê tôi, đờn ca tài tử thật độc đáo và hấp dẫn”. Chúng tôi quan sát còn có nhiều du khách nước ngoài chăm chú theo dõi, quay phim, chụp ảnh lớp học, cho thấy sức hút và lan tỏa của mô hình này.

Theo nghệ nhân ưu tú (NNƯT) Nguyễn Thị Kiều Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Nghệ thuật TP Cần Thơ, đây là năm thứ 2 Lớp truyền nghề đờn ca tài tử tại cộng đồng được tổ chức, với những tuần đầu mở màn khá thành công. Mỗi đêm diễn ra, lớp đều có hàng chục học viên, trong đó có nhiều du khách. Ngoài ra, nhiều nghệ nhân đến từ các câu lạc bộ, đội, nhóm đờn ca tài tử ở TP Cần Thơ cũng tham gia đều đặn, với mong muốn nâng cao tay nghề.

Mỗi buổi truyền dạy, NNƯT Nguyễn Thị Kiều Nga sẽ trình bày sơ lược về lịch sử, quá trình phát triển của nghệ thuật đờn ca tài tử rồi đi vào dạy ca, từ xướng âm lòng bản đến các bài bản tài tử có lời. Học viên được giảng viên hướng dẫn tìm hiểu về nhịp phách, trường canh, cách phát âm, nhả chữ, lấy hơi, hướng dẫn kỹ thuật trong cách ca các điệu lý, bài bản, từ cơ bản đến nâng cao.

Hấp dẫn nhất có lẽ là phần giao lưu với nghệ nhân. Sự góp giọng của nghệ nhân nhân dân Trường Út, NNƯT Ái Hằng, NNƯT Thanh Tùng… giúp không khí sôi động, bên cạnh phần giao lưu tuy chưa thật chỉn chu nhưng đầy thú vị và say sưa của học viên và du khách. NNƯT Ái Hằng chia sẻ: “Tôi cảm nhận điều quan trọng ở lớp truyền nghề này là quảng bá được nét đẹp di sản và lan tỏa tình yêu đờn ca tài tử đến với mọi người”.

NNƯT Nguyễn Thị Kiều Nga cho biết thêm, Lớp truyền nghề đờn ca tài tử tại cộng đồng năm 2025 được tổ chức thành 2 lớp. Lớp thứ nhất diễn ra lúc 19 giờ mỗi tối thứ sáu và chủ nhật hằng tuần, từ ngày 19-9 đến ngày 19-10. Lớp thứ 2 cũng vào 19 giờ mỗi tối thứ sáu và chủ nhật hằng tuần, từ ngày 24-10 đến ngày 23-11. Mỗi lớp có tổng cộng 10 buổi.

Theo lãnh đạo Trung tâm Văn hóa, Nghệ thuật TP Cần Thơ, những năm qua phong trào văn hóa văn nghệ của thành phố có sự phát triển, xuất hiện nhiều loại hình nghệ thuật mới. Đặc biệt, phong trào đờn ca tài tử phát triển rộng khắp từ thành phố đến tận xã, phường thông qua các buổi sinh hoạt của các câu lạc bộ, đội, nhóm; các lớp truyền dạy, lớp tập huấn; các cuộc liên hoan, hội thi đờn ca tài tử. Nhờ đó, phong trào đờn ca tài tử phát triển mạnh, đi sâu vào cuộc sống bằng nhiều hình thức phong phú, gắn kết với hoạt động của gia đình, trường học, cộng đồng dân cư và lĩnh vực dịch vụ - du lịch.

Lớp truyền nghề đờn ca tài tử tại cộng đồng là mô hình hay, thiết thực triển khai thực hiện Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể TP Cần Thơ, giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030” của TP Cần Thơ. Lớp truyền nghề cũng có ý nghĩa giúp nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong bảo vệ và phát huy nghệ thuật đờn ca tài tử, gắn với xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng của thành phố. 

ĐĂNG HUỲNH