Tấm OLED phát sáng cỡ nhỏ do GE chế tạo. Ảnh: AP

Bên trong nhà máy nằm dọc bờ sông Mohawk ở New York (Mỹ), các kỹ sư Tập đoàn công nghệ General Electric (GE) vừa chế tạo chiếc máy có khả năng sản xuất ra loại đèn thắp sáng cho toàn bộ ngôi nhà mà không cần dùng đến thiết bị chiếu sáng truyền thống. Nó được gọi là “máy in ánh sáng OLED”.

Chiếc máy này phủ hóa chất lên tấm nhựa rộng chừng 20 cm rồi bọc nó lại bằng lớp kim loại mỏng. Khi đấu nối với dòng điện, tấm nhựa - kim loại này phát ra ánh sáng xanh trắng. Bạn có thể dán nó lên tường, bao bọc cột nhà, thậm chí dùng loại tỏa ánh sáng mờ để trang trí cửa sổ. Khác với mọi nguồn sáng khác, tấm màng này không cần dùng đèn hay đuôi đèn mà chỉ cần ổ cắm điện. Thực ra, ánh sáng của nó bắt nguồn từ hợp chất đi-ốt phát sáng hữu cơ (OLED) - công nghệ ứng dụng trong sản xuất màn hình ti vi và điện thoại di động.

Sự ra đời của bóng đèn dây tóc đã định hình khuôn mẫu chiếu sáng cho nhà ở, đó là nguồn ánh sáng tập trung trong phạm vi nhỏ và rất chói mắt nên phải dùng chụp đèn và kính mờ để khuếch tán ánh sáng cũng như hạn chế bớt độ sáng. Với nguồn sáng lan tỏa, OLED khắc phục được những hạn chế trên nhờ nó phát ra khắp căn phòng ánh sáng dịu và ấm áp.

“Chúng tôi có nhiều ý tưởng để ứng dụng nó (công nghệ OLED)”, nhà thiết kế ánh sáng người Đức Ingo Maurer cho biết. Công ty của ông đã tạo ra bóng đèn OLED thương mại đầu tiên. So với các loại đèn thường, đèn OLED cho ánh sáng mờ, độ sáng sẽ giảm dần theo thời gian và chỉ còn một nửa sau 2.000 giờ sử dụng. Các tấm OLED của đèn chỉ rộng vài cm và được làm bằng thủy tinh thay vì chất dẻo. Loại tấm OLED này được Osram Opto Semiconductor, công ty con của Siemens AG (Đức), chế tạo bằng công nghệ hút chân không vốn rất tốn kém và mất thời gian. Ưu điểm của phương pháp này là có thể kết hợp với công nghệ sản xuất màn hình tinh thể lỏng (LCD) để tạo ra tivi màu OLED. Trước đây, tivi màu OLED 11 inch của Sony có giá 2.500 USD (41,5 triệu đồng). Nhưng nay, tivi OLED có kích cỡ lớn hơn và rẻ hơn nhiều, nên giá thành đèn OLED chắc chắn sẽ phù hợp với túi tiền người tiêu dùng. Đây cũng là mục tiêu GE hướng tới. Ngoài ra,việc bỏ qua công đoạn hút chân không làm cho qui trình “in” tấm màng ánh sáng không phức tạp hơn in báo giấy là mấy. GE đang dự định chế tạo máy “in” tấm OLED cỡ lớn để có thể cho ra những tấm phát ánh sáng rộng vài mét. Sản phẩm này dự kiến sẽ có mặt trên thị trường, chậm nhất là năm 2012.

Vài năm nữa, chi phí sản xuất tấm OLED có thể giảm thấp hơn giá vật liệu mà nó được in lên, theo Janice Mahon, phó chủ tịch bộ phận thương mại công nghệ thuộc Tập đoàn màn hình Universal, công ty đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu OLED có trụ sở tại bang New Jersey (Mỹ). Và nếu được in lên nền kim loại, chi phí tấm OLED có thể chỉ còn dưới 1 USD/foot vuông (0,093m2), đưa OLED trở thành một trong những công nghệ tiềm năng trong ngành chiếu sáng tương lai, bao gồm đèn LED vô cơ (nhỏ cỡ đầu đinh dùng để trang trí các thiết bị điện), một sản phẩm đang dần “lộ diện” trên thị trường. Nhìn chung, cả đèn LED và OLED đều có tiềm năng tiết kiệm điện rất lớn so với bóng đèn dây tóc nhưng so với đèn huỳnh quang thì không bằng. Năm nay, Universal Display cho ra đời đèn OLED tiết kiệm điện hơn cả đèn huỳnh quang, nhưng việc kết hợp tính năng này với tuổi thọ để sản xuất hàng loạt sẽ là thách thức lớn. Một hạn chế khác của đèn OLED mà nhà sản xuất cần khắc phục là ôxy trong không khí có thể thấm qua lớp nhựa khiến chúng bị hao mòn và nhanh hỏng.

THỤY TRÚC (Theo AP)