Thời tiết chuyển lạnh dễ khiến nhiều người bị cúm và cảm lạnh. Các chuyên gia cho biết trừ các trường hợp buộc phải uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, việc áp dụng đúng liệu pháp tại gia có thể giúp chúng ta đẩy lùi các triệu chứng bệnh một cách hiệu quả mà không lo tác dụng phụ.

Uống trà gừng ấm pha một ít mật ong có lợi cho người bị cúm và cảm lạnh.

Theo các chuyên gia, cúm và cảm lạnh cũng như hầu hết bệnh viêm đường hô hấp trên khác đều do virus gây ra, nên không thể sử dụng các loại thuốc kháng sinh vốn điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Còn thuốc kháng virus (như Tamiflu) thường được chỉ định cho nhóm bệnh nhân có nguy cơ gặp biến chứng như thai phụ, người già hoặc người suy giảm miễn dịch. Ðối với nhóm khác, bác sĩ khuyên nên nghỉ ngơi và theo dõi triệu chứng.

Ðể tránh lạm dụng thuốc, nhiều người chọn sử dụng các liệu pháp tại gia để kiểm soát các triệu chứng như đau họng, sổ mũi hoặc nghẹt mũi. Qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện một số liệu pháp tại gia có thể đẩy lùi các triệu chứng nói trên rất hiệu quả, điển hình như: 

+ Tăng cường hệ miễn dịch bằng vitamin C và các thành phần bổ sung. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng dùng vitamin C, chiết xuất từ quả cây cơm cháy và kẽm giúp kích hoạt hệ miễn dịch, làm giảm nhanh các triệu chứng cúm và cảm lạnh.

Ðược biết, vitamin C trở nên phổ biến kể từ khi nhà hóa học Linus Pauling, người đoạt giải Nobel vào những năm 1970, cho rằng chất này có thể điều trị cảm lạnh. Về sau, giới khoa học nghiên cứu các chất bổ sung cho biết vitamin C có thể hỗ trợ tế bào miễn dịch tìm và loại trừ tác nhân gây bệnh. Tuy vậy, các chuyên gia lưu ý là cơ thể không thể lưu trữ quá nhiều vitamin C nên lượng vitamin C dư thừa sẽ được bài tiết qua nước tiểu. Một số thử nghiệm lâm sàng cho thấy thời điểm bổ sung vitamin C cũng quyết định hiệu quả của nó. Cụ thể, bổ sung thường xuyên vitamin C trước khi bị bệnh sẽ giúp rút ngắn thời gian bệnh tốt hơn là bổ sung dưỡng chất này khi bệnh đã xuất hiện triệu chứng rõ ràng.

Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ quả cây cơm cháy (thường dùng trong các loại sirô cảm cúm) giàu chất chống ôxy hóa anthocyanin hỗ trợ miễn dịch, có thể đẩy lùi các triệu chứng bệnh nếu sử dụng ngay khi dấu hiệu bệnh xuất hiện. Còn nghiên cứu về kẽm cho thấy uống siro và viên ngậm chứa nguyên tố vi lượng này 3-4 tiếng/lần có thể rút ngắn thời gian bị cảm lạnh/cúm xuống 1-2 ngày, cũng như ngăn ngừa virus sinh sôi. 

+ Bổ sung nước và giảm đau rát họng bằng nước trà ấm, ăn súp, gừng và nghệ. Ðau họng thường bắt nguồn từ tình trạng viêm, khi hệ miễn dịch phản ứng để chống lại virus trú ngụ trong đường hô hấp trên. Ở nhiều nước, người ta thường thêm gừng vào trà hoặc món súp gà như một liệu pháp chữa đau họng tại nhà. Một số nghiên cứu ủng hộ cách dùng gừng như thế, bởi loại củ này chứa các thành phần kháng viêm giúp giảm sưng đau hiệu quả. Tương tự, nghệ cũng có công dụng giảm viêm nhờ chứa hoạt chất curcumin. Ngoài nghệ tươi, mọi người có thể dùng viên bổ sung curcumin nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

+ Kiểm soát cơn ho bằng nước muối và mật ong. Các bác sĩ thường khuyên người bị cảm lạnh/cảm cúm khò hoặc súc miệng bằng nước muối để giảm đau trong miệng hoặc thành sau cổ họng. Cách này giúp làm lỏng dịch nhầy và loại bỏ các chất gây kích ứng - như vi khuẩn, virus và chất gây dị ứng - khỏi cổ họng và giảm ho. Việc thêm mật ong vào dung dịch súc miệng, hoặc bất kỳ loại trà hay đồ uống ấm nào, cũng có thể mang lại tác dụng làm dịu tương tự. 

+ Giảm nghẹt mũi bằng cách rửa mũi, thảo dược, xông hơi. Giống như súc miệng bằng nước muối, rửa mũi bằng các loại bình xịt rửa chuyên dụng có thể giúp loại bỏ bớt chất nhầy và virus khỏi cơ thể, đồng thời giảm tình trạng sưng tấy gây nghẹt mũi. Theo một nghiên cứu, việc súc rửa mũi có thể giúp rút ngắn thời gian bị cảm lạnh/cúm, cũng như giảm nguy cơ lây bệnh cho người khác. Việc xông hơi với các các loại thảo mộc tươi hoặc khô cũng có thể giúp làm thông đường mũi hiệu quả và bớt tắc nghẽn. Một số nghiên cứu khác cho thấy bôi dầu chứa tinh dầu bạc hà, bạch đàn và long não lên cổ và ngực giúp cải thiện đáng kể giấc ngủ ở trẻ em và người lớn có các triệu chứng cảm lạnh hoặc cảm cúm.