Tiền sử bệnh tật của bản thân và gia đình là một trong những vấn đề khiến các cặp đôi trước khi cưới băn khoăn, lo lắng ảnh hưởng đến những đứa con sinh ra sau này. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, cặp vợ chồng trước khi kết hôn, nên khám sức khỏe từ 3-6 tháng trước, để kiểm tra tổng quát tình trạng thể chất và tinh thần, chủ động điều trị kịp thời, hiệu quả, sẵn sàng cho việc sinh con sau khi cưới.

Ths.BS Nguyễn Phan Vinh tư vấn cho cặp vợ chồng. Ảnh do BV cung cấp.

Trong chương trình truyền hình trực tuyến tư vấn về khám sức khỏe tiền hôn nhân, Ths.BS Nguyễn Phan Vinh, Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện (BV) Phụ sản TP Cần Thơ giải đáp rất nhiều thắc mắc cho các trường hợp chuẩn bị kết hôn nhưng thuở nhỏ có bệnh hoặc người thân trong gia đình mắc các bệnh di truyền. Như trường hợp anh Ng.T.L (ở TP Cần Thơ) lo ngại, trước đây mắc bệnh quai bị, không biết có ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản hay không. Ths.BS Nguyễn Phan Vinh cho biết, đây là tình huống thường gặp của Khoa Hỗ trợ sinh sản khi người bệnh đến điều trị hiếm muộn. Tiền sử người nam mắc bệnh quai bị, ít nhiều đều có ảnh hưởng đến chức năng sinh sản. Trường hợp bệnh nặng quá, khiến tinh hoàn mất chức năng, không có tinh trùng. Người có tiền căn mắc bệnh lý này, nên đến BV thăm khám sớm để chẩn đoán và có hướng điều trị kịp thời.

Chị T.H (26 tuổi, ở quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) 6 năm trước đã phẫu thuật bóc u nội mạc tử cung, chị lập gia đình 8 tháng chưa có con. Chị H lo lắng tiền sử phẫu thuật ảnh hưởng đến việc chậm con. Theo BS Phan Vinh, việc mổ bóc u nội mạc hay bất cứ u nào của buồng trứng đều ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng, tùy mức độ. Do đó, hai vợ chồng nên đến BV khám sức khỏe tổng quát cũng như sức khỏe sinh sản để kiểm tra những bất thường có thể gặp phải.  

Một trường hợp trong gia đình có em gái mắc bệnh DOWN, lo lắng yếu tố di truyền của bệnh đến thế hệ sau. Bác sĩ cũng khuyến cáo cặp vợ chồng nên đi khám, tầm soát nhiều bệnh lý di truyền để có thể chủ động và can thiệp kịp thời. Những bệnh có yếu tố gia đình ảnh hưởng đến con cái có thể chủ động phòng tránh được.

Theo thống kê của ngành Dân số, hiện nay, xu hướng kết hôn và sinh con ở độ tuổi ngày càng muộn gia tăng, kéo theo tình trạng hiếm muộn cũng tăng. Một cặp đôi, nam 41 tuổi và nữ 40 tuổi, dự định cuối năm 2022 sẽ làm đám cưới và sang năm sinh con. BS Nguyễn Phan Vinh dành nhiều thời gian tư vấn cho họ, vì cơ hội có con sẽ giảm do độ tuổi trên 35 ở người nữ, đã bị suy giảm chức năng sinh sản. Đồng thời, sinh con muộn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe của cả mẹ và bé. Bác sĩ cũng tư vấn về việc cần thiết tiêm ngừa một số loại vaccine trước khi mang thai. Thời gian tùy thuộc vào loại vaccine, tối thiểu là một tháng trước khi để có thai; bác sĩ sẽ tư vấn, hướng dẫn loại phù hợp, an toàn.

Theo Ths.BS Nguyễn Phan Vinh, khám sức khỏe tiền hôn nhân là biện pháp hiệu quả giúp đánh giá sức khỏe tổng quát và sức khỏe sinh sản cho các cặp đôi chuẩn bị kết hôn, tạo điều kiện thuận lợi để sinh ra đứa con khỏe mạnh. Qua thăm khám, bác sĩ tầm soát tất cả các vấn đề về sức khỏe, bệnh lý nội ngoại khoa, sản phụ khoa và di truyền. Đồng thời, tư vấn kiến thức chăm sóc sức khỏe cho bản thân trước khi bước vào cuộc hôn nhân, thể hiện trách nhiệm với bạn đời. Cặp đôi cũng được chuyên gia tâm lý tư vấn để sẵn sàng bước vào cuộc hôn nhân sắp tới.

Thời gian qua, BV Phụ sản TP Cần Thơ triển khai chương trình tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân, tiếp nhận thăm khám trong ngày từ thứ 2 đến thứ 6 và sáng thứ 7 hàng tuần. Thời gian trả kết quả thường trong một đến hai ngày, tuy nhiên, cũng có những xét nghiệm liên quan đến di truyền, trong vòng một tháng mới có kết quả. Chi phí gói khám tầm soát dành cho cặp vợ chồng có thể thay đổi tùy từng trường hợp, dao động trong khoảng 10-15 triệu đồng.

Ở tuyến xã, phường trên địa bàn thành phố, hiện có 175 câu lạc bộ Tiền hôn nhân và câu lạc bộ Tuổi hồng do Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thành phố triển khai theo mô hình Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số tổ chức sinh hoạt định kỳ, chủ yếu tuyên truyền, vận động; phối hợp với chính quyền, đoàn thể thí điểm hoạt động khám sức khỏe cho nam nữ chuẩn bị kết hôn tại 26 xã, phường. Mô hình được triển khai nhiều năm qua, từng bước nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc tầm soát sức khỏe trước khi kết hôn, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

THU SƯƠNG