Truyện ngắn TRẦN LỆ THƯỜNG

Hôm nay Hường về muộn. Con hẻm đã vắng tanh vắng ngắt, mờ mờ sáng từ ánh đèn ở những khuôn bông của những nhà thức khuya hắt ra. Nhà nhà đều đã đóng cửa. Trời đã bớt oi bức nhờ những cơn gió nhẹ. Hường nghe như trong đêm có mùi thơm thoang thoảng ngọt ngào. Đáng lẽ dọn dẹp xong nó đã có thể ra về từ tám giờ nhưng bà chủ bảo nó ở lại chơi cho vui với mấy đứa nhỏ, hôm nay sinh nhật đứa con gái út của bà. Mấy năm rồi, Hường làm ở đây được bà chủ thương lắm. Xẻ cá, trở khô. Trong ngày thăm chừng trời mưa thì đem vô, trời nắng thì đem ra. Ăn uống ở đó, tối về nhà ngủ.

Nhà chỉ có hai má con. Má nó đã ngoài bốn mươi, hàng ngày đi mua ve chai. Lúc nào cũng về nhà trước nó. Ngày còn nhỏ Hường đi theo khắp cùng thị xã, chân đất chạy lon ton phía sau vừa gặm một trái ổi hay một khúc bánh mì. Ba đâu Hường không biết, không bao giờ nghe má nói tới và lớn lên nó cũng không bao giờ hỏi. Hồi còn nhỏ nó tin: má nó một đêm bước nhầm lên dấu chân ông khổng lồ mà sinh ra nó. Lớn lên, nghe lại câu chuyện đó nó cười. Dẫu sao nó cũng học hết lớp năm, thích đọc sách báo và nghe radio.

Gần tới nhà, Hường thấy như có ai đó tựa vào vách nhà nó mà ngủ. Cửa đóng im ỉm, chắc là má nó đã ngủ. Cánh cửa bằng thiếc chỉ cần đụng nhẹ vào là kêu như báo động. Hồi nãy, thấy khuya bà chủ kêu thằng Thi khiêng cá lấy xe gắn máy đưa Hường về. Thằng Thi đòi chạy vô tới nhà nhưng Hường sợ đêm khuya thanh vắng tiếng máy xe sẽ làm kinh động khiến mọi người thức giấc nên biểu nó ngừng ngay đầu ngõ. Bây giờ Hường thấy sợ, nó ngập ngừng đi chậm lại rồi dừng chân trước nhà. Thằng con trai chừng mười lăm mười sáu tuổi như nó, mái tóc bù xù có vài mớ nâu nâu đỏ đang ngoẻo đầu trên vách giựt mình mở mắt ra. Bộ quần áo trên người nó tuy còn mới nhưng nhàu nát. Gương mặt nó hơi lem luốc nhưng không che giấu được vẻ sáng rỡ. “Sao nằm đây?” - Hường bình tĩnh trở lại hỏi. “Ờ ờ! Ngủ nhờ!”. Thằng con trai đứng lên lúng túng. “Bụi đời hả?”. “Hổng có!”. “Phố đêm hả?”. “Hổng phải !”. “Tao kêu mấy chú khu phố à...”. “Đừng!” - Thằng con trai thảng thốt, đưa một bàn tay ra phía trước, kêu khẽ: “Ổng với bả choảng nhau rồi xách ra tòa. Tao không biết ở với ai nên đi luôn”. “Sao không ra công viên ngủ?”. Hường chằm chằm nhìn thằng con trai. Cái vẻ bụi đời mới toanh của nó khiến cho Hường tin nó nói thật. “Hồi nãy mấy thằng bạn kéo ra đó nhưng tao sợ bị bắt. Giờ này chàng ràng ở ngoài đường là bị hốt liền. Mày không cho thì tao qua bên đây”. “Mày nằm đây cũng được”. Hường lật đật nói vì nhà bên cạnh là nhà cô Sáu tổ trưởng, thấy nó cô ấy sẽ nắm cổ lên khu phố liền.

Hường đẩy cửa vào nhà. Ngày nào cũng vậy, nó chưa về là má nó vẫn để cửa không gài chặt. “Hường về hả con?”. Nghe cánh cửa kêu lèng xèng má nằm trong mùng lên tiếng. “Dạ! Sinh nhật bé Bo vui lắm. Má!”. “Ờ! Thôi đi tắm đi! Khuya dữ rồi. Có mấy trái chuối nướng má dành phần con để trên bàn”. “Con quá no rồi!”. Tắm xong Hường ra ngồi trước quạt gió để hong tóc. Nó cứ hít thật sâu rồi thở ra. Tắm, gội đầu thật kỹ bằng xà bông thơm vậy mà mùi cá tanh tanh vẫn phảng phất. Một lần đi chơi với tụi con Hén bán rau cải, con Hén kêu: “Mày hôi khô quá!”. Hường tái mặt lặng người đi. Mùi cá khô như ăn sâu vào da thịt nó, tắm đẫm từng sợi chân lông, ý chừng chảy tràn trong huyết quản nó. Cởi bỏ bộ quần áo đi làm, mặc vào người bộ quần áo mới toanh, thơm mùi vải mới cũng không làm bay mất mùi cá muối ương ương. Nhất là nếu mưa liên tiếp nhiều ngày thì mùi cá ấy càng nồng nặc hơn nữa. Tìm một công việc gì khác ư? Chỗ đồng lương tương đối khá, chủ nhà lại tốt bụng tử tế. Hường cũng giúp đỡ má nó được nhiều. Lam lũ cực nhọc từ nhỏ nên nó già cỗi, ý thức được đói nghèo. Căn nhà chật hẹp ẩm thấp ở tít mù sâu trong con hẻm cụt đã bắt đầu rệu rã, chỉ còn lại mấy miếng tôn đã rỉ sét trên mái nhà. Chỗ đất này lúc trước là đường đi cặp sát vách nhà cô Sáu bán bún. Lúc bà ngoại Hường về che tạm một mái lá trú mưa tránh nắng thì người ta cất nhà bít lối đi. Ngoại nhiều lần bị chính quyền địa phương bắt dỡ nhà... Nhưng rồi năm này sang tháng nọ, người này cho mấy tấm tôn cũ, người kia cho một chút xà bần. Ngoại trở thành người dân cư trú hợp pháp.

Láp váp vài ba câu chuyện rồi má nó ngủ thiếp đi. Hường cũng lên giường nằm cạnh má nhưng nó không ngủ được dù rất mệt mỏi. Nó nghĩ tới thằng con trai đang ở bên ngoài cánh cửa nhà nó. Có thật thằng kia không phải là dân trộm cắp hút chích? Nó cũng không hiểu tại sao hồi nãy không để thằng con trai qua hàng ba nhà cô Sáu ngủ. Có phải vì cái vẻ thật thà của thằng nọ? Ngay lúc ấy, nó nghe như là mấy đầu ngón tay gõ gõ vào cánh cửa. Nín thở, Hường nhìn qua thấy má vẫn nằm im quay mặt vào vách, nó nhè nhẹ bước xuống giường rón rén ra mở cửa. “Gì vậy?”. Thấy nó thò đầu ra thì thào thằng con trai gãi gãi đầu cũng thì thào “Còn gì ăn không?”. “Trời đất!”. “Nhịn đói từ trưa tới bây giờ. Có chiếc cà rá bán xài mấy bữa nay hết rồi. Sợi dây chuyền thằng Bầu mượn chưa trả”. “Đứt luôn rồi chứ trả gì”. Hường lầm bầm rồi nó vụt nhớ: “Chuối nướng ăn đỡ được không?”. “Được!”. Hường lại rón rén quay vào rồi nhè nhẹ trở ra. “Cám ơn nghen! Tao là Mạnh! Còn..”. “Hường!”. Hường quay vào giường trằn trọc đến gần sáng mới ngủ thiếp đi. Vậy mà nó cũng nằm chiêm bao, nó thấy nó đi lạc đến một nơi đầy hoa thơm đủ sắc màu, mường tượng như công viên có đài phun nước và mây, mây trắng bay lững lờ ngang thân người nó như cõi tiên. Nó chạy tung tăng và cười hăng hắc. Đến khi má đánh thức nó thì đã bảy giờ. Thường ngày giờ này Hường đã đến chỗ làm. Lúc nào nó cũng ra khỏi nhà trước má vì má chẳng vội gì phải đi sớm. Kiếm cái gì đó ăn cho chắc bụng rồi quảy đôi cần xé ra đi với chiếc kèn trên tay và đôi dép mòn vẹt, má cười hớn hở cầu cho một ngày mới đầy may mắn. Cái ước muốn ấy thật giản đơn, một hạnh phúc chẳng cầu kỳ.

*

* *

Thật may, đêm qua về muộn nên sáng nay Hường lừ đừ ngáp vắn ngáp dài mà bà chủ cũng không mắng. Trưa nằm ở hàng ba trông mấy vỉ khô, gió thổi hiu hiu, Hường kéo sụp chiếc nón lá đậy mặt làm một giấc. Vừa giựt mình nó lật đật ngồi dậy ngó ra ngoài trời. Trời vẫn nắng chang chang. Hú hồn! Nãy giờ mà mưa... Thằng Thi đưa cho nó một ly cà phê đá lớn. “Dì Hai biểu đưa cho mày”. Hường mở to mắt. “Tao hổng uống đâu, tao uống đá lạnh”. “Uống vô tỉnh ngủ liền. Đêm qua mày làm gì mà không ngủ chứ?”. Hường chối biến. “Sao hổng ngủ? Về tới nhà là tao lên giường làm một giấc tới sáng”. Thằng Thi làm ra vẻ không quan tâm. “Mắt mày chỏm lơ”. Mấy ngày sau mắt Hường cũng vẫn chỏm lơ như vậy. Thằng Mạnh khuya thật khuya thì lại tới ngủ. Hường không mở cửa nhưng thỉnh thoảng nó nghe có tiếng đập muỗi nhè nhẹ. Có lần má vụt lên tiếng lo lắng. “Hình như có ai đó ngoài cửa”. “Chắc lại mấy con chó nhà cô Sáu”. Hường hồi hộp nói cho má yên tâm đến khi má thở đều nó mới thả người ra không căng thẳng nữa, nhắm mắt lại.

Hường giựt mình tỉnh giấc vì tiếng xe gắn máy rồ ga thật lớn và có tiếng chân chạy gấp rút. Nó chưa kịp hiểu gì đang xảy ra ngoài đường thì có tiếng đập cửa dồn dập và giọng thằng Mạnh. “Hường! Hường! Mở cửa cho tao!”. Hường bật dậy như chiếc lò xo quên cả má cũng bật dậy như nó. Thằng Mạnh lách người vào liền rồi đóng ngay cửa lại. Nó tựa vào cánh cửa, mặt tái mét còn hằn nét kinh hoàng. “Tao không làm gì hết. Tao thề! Tao thề! Tao vừa đi tới đầu đường thì tụi nó đánh nhau ở đâu rượt tới đây”. “Mày...”. Hường trăn trối nhìn thằng Mạnh như quái vật. Bên ngoài tiếng xe gắn máy đảo lại hai ba lần nữa rồi im lặng. Con hẻm lại bắt đầu lặng yên. “Đứa nào vậy Hường?”. Tới bây giờ Hường và thằng Mạnh mới nhận ra sự có mặt của má Hường mặc dù bà đứng ở đó từ lúc Hường nhảy cái rột xuống giường.

Thằng Mạnh không trở lại nữa, không biết có phải vì má Hường la mắng đêm đó hay vì nó đánh lộn nên mắc cỡ với Hường. Hường cũng không biết thằng Mạnh có đánh nhau hay không nữa nhưng tối đó nó có vẻ sợ hãi dữ lắm. Áo ướt đẫm mồ hôi và cái vẻ thất kinh hồn vía của thằng Mạnh khiến cho Hường tin nó không dám đánh lộn. Đêm khuya lắm! Hường không ngủ được, rón rén mở cửa bước ra sân. Trên nền trời đen thẳm là những đốm sáng nhấp nháy đẹp vô cùng. Hường ưỡn người hít thở. Trong đêm có mùi hương thật đằm thắm, dìu dịu. Hường không biết có phải mùi hương từ những giỏ hoa phong lan treo lủng lẳng trên gác nhà đối diện hay là mùi hương của đêm.

Đêm ngọt ngào sâu lắng. Cả con hẻm chỉ còn nhà chú Nghĩa bán nước mía là còn để đèn vì có lẽ chú vừa mới đẩy xe về, còn dọn dẹp. Chú góa vợ, có một thằng con trai đang học lớp mười một hay mười hai gì đó. Tối tối phụ bán nước mía với chú, chú Nghĩa cười cười nói với nó: “Làm dâu tao nghen!”. Nghe chú đùa Hường cũng cười. “Con dốt, hổng dám đâu. Anh Nhân làm gì ngó tới con”. “Bây con nhà giàu, ai dám chê”. “Chú ghẹo con hoài. Má con nghe chửi đó”. “Chửi gì? Tao ở đây từ khi chưa có bây với thằng Nhân. Hổng tin bữa nào mày ra cái nhà lầu ở ngoài đường cạnh cây xăng đó hỏi coi”. Có lần chú say rượu nói với nó “Ông Tư Sang một đêm cãi nhau với vợ, say khướt, bỏ nhà đi vô con hẻm tối mịt ngập ngụa nước vì trời mưa. Mười mấy năm trước nhà cửa còn thưa thớt vắng lạnh. Đến trước nhà ngoại, ông ta té ngủ khò...Mấy tấm tôn lợp nhà của ổng chứ của ai”. Nghe Hường kể lại má cười ngất. “Thằng cha này tao phải chửi một bữa. Mày có tin không?”. Hường cười theo. “Tin! Như chuyện dấu chân ông khổng lồ”. Hết thảy đối với Hường là những câu chuyện thần thoại. “Còn mấy tấm tôn..”. “Thì ổng cũng có cho nhiều người khác đâu phải một nhà mình. Ổng ở trong hội từ thiện...”. Bất giác Hường mỉm cười một mình. Mong sao ông Bụt hiện ra để nó xin một điều ước thôi. Cho câu chuyện thần thoại trở thành sự thật. Nó ngửa mặt nhìn trời, muôn ngàn vì sao vẫn lấp lánh như hoa rải trên tấm thảm đen. Ngay lúc ấy, Hường bất chợt trông thấy một đốm sáng dời chỗ, xẹt ngang. Sao đổi ngôi! Nó lập tức lầm thầm khấn vái. Cho má mạnh khỏe, cho chuyện ông Tư Sang... vì nó vẫn mong một lần trong đời má nó được một ai đó yêu thương. Kiếp đời nghèo khổ vất vả nó chưa từng thấy má nó có một chút hạnh phúc riêng tư. Người đàn bà mỗi ngày hao mòn đi như đôi dép mang dưới chân. Tóc có sợi bạc và nụ cười héo úa.

Một ngày mới lại bắt đầu, trời nắng gắt, chắc là chiều nay sẽ có mưa. Hường đội chiếc nón sùm sụp đứng trở khô. Nó chợt trông thấy một đôi xăng đan đen và đôi ống quần xám. Nó kéo chiếc nón lên ngước nhìn. Thằng Mạnh! Mái tóc bù xù có vài mớ nâu nâu được chải bóng mượt ép sát đầu. Chiếc áo trắng mới tinh còn thơm mùi long não. Thằng Mạnh toe toét cười, hai tay cho ra sau lưng giấu cái gì đó. “Tao về nhà rồi. Đi học lại. Ba má tao đã giảng hòa”. Hường trân trối nhìn thằng Mạnh, bỗng dưng lòng thấy nhẹ nhõm. “Kiếm được tao, má tao khóc dữ lắm”. Thằng Mạnh vụt đưa hai tay ra. “Nè! Tặng mày! Chai này gội đầu, chai này tắm”. Hai má Hường nóng bừng lên nhưng rồi sau đó tái đi. Có lẽ thằng Mạnh đã nghe được cái mùi cá khô từ nơi người nó. “Tụi mình là bạn nghen!”. Thằng Mạnh nói giọng chân thành rồi nó vụt cao giọng lên. “Bữa nào tao dắt mày theo thằng Bầu đi phố đêm một chuyến”. Dứt lời thằng Mạnh cười giòn tan vô tư. Hường cũng bật cười vui lây theo nó. Rõ ràng mấy ngày qua đã làm thằng Mạnh hết vía. Không đứa nào để ý, mấy người trong nhà đang nhìn tụi nó lom lom.

Buổi tối, tắm xong Hường đứng trước chiếc gương nhỏ chải tóc. Má nó đang lúi húi giũ mùng gối xuýt xoa: “Chà! Thơm dữ vậy!”. Hường không nói gì chỉ nhỏn nhẻn cười nhìn mình trong gương. Thế nào rồi má nó cũng sẽ thấy hai chai dầu trên đầu tủ. Thay vì ngồi trước quạt gió hong tóc như mọi khi nó bước ra ngoài. Còn sớm, con hẻm còn nhộn nhịp người qua lại. Nó lùa bàn tay vào trong tóc, cảm nhận được từng sợi tóc mượt mà chảy qua từng kẽ tay. Theo thói quen, nó lại hít thở mạnh. Đêm chưa sâu, mùi hương có lẽ từ nơi người nó toát ra hay lại là mùi hoa phong lan từ căn gác nhà đối diện. Hường ngước nhìn trời. Giá mà lại có sao băng! Nhưng lần này có lẽ nó thầm cầu mong một điều mà không bao giờ nó dám nói ra.