Tàu của hải quân Iran trên Ấn Độ Dương. Ảnh: Islamic Invitation Turkey

Theo The Diplomat, chính sách đối ngoại của Iran gần đây là nhằm chủ yếu chống lại tình trạng bị cô lập từ các lệnh trừng phạt của phương Tây bằng cách tăng cường quan hệ với một số quốc gia thân thiện, đồng thời chứng minh rằng Tehran vẫn giữ được tầm với quốc tế. Trong 7 năm qua, Hải quân Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRIN) đã thực hiện khoảng 30 cuộc triển khai đầy tham vọng ở nước ngoài. Trọng tâm chủ yếu của IRIN là các vùng biển xa bờ, còn các hoạt động ven biển do Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGCN) đảm trách.

Trong nhiều năm trước, các nhà lãnh đạo Tehran chủ yếu "chăm sóc" IRGCN, trang bị cho lực lượng này nhiều tàu tấn công cao tốc với thủy lôi và tên lửa, trong khi IRIN bị xem như "con nuôi". Tuy nhiên, một số thay đổi trong chính sách của nước này đã giúp IRIN tỏa sáng trên bầu trời chính trị Iran. Cụ thể là Tehran đã mạnh tay chi cho IRIN, khiến lực lượng này phát triển một cách đáng kể trong những năm gần đây. Nhiều tàu khu trục nhỏ, tàu hộ tống và tàu tấn công tốc độ cao cũ kỹ do phương Tây sản xuất cũng như các tàu ngầm diesel - điện lớp Kilo do Nga chế tạo của IRIN đã được nâng cấp. Ngoài ra, IRIN còn đang triển khai chương trình tự xây dựng các tàu chiến, kể cả tàu ngầm. Các tàu của IRIN cũng được trang bị hệ thống vũ khí hiện đại của Nga và Trung Quốc. Tuy tàu chiến của IRIN không sánh bằng các tàu chiến hàng đầu của châu Âu và Mỹ nhưng IRIN vẫn được xem là một lực lượng dũng mãnh trong khu vực.

Giới phân tích cho rằng sở dĩ Tehran cho phép IRIN hiện diện tại nhiều khu vực, trong đó có châu Á, là nhằm bảo đảm an ninh hàng hải quốc tế, đồng thời duy trì quan hệ giao thương trong lĩnh vực dầu thô với các quốc gia châu Á, nhất là Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong một phát biểu hồi năm 2013, Tư lệnh IRIN, Chuẩn Đô đốc Habibollah Sayyari đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Bắc Ấn Độ Dương và Đông Nam Á đối với Iran do sự lưu thông tàu bè thương mại qua các eo biển Hormuz, Bab el-Mandeb và Malacca. Ông cũng cho biết đã triển khai 2 tàu đến Trương Gia Cảng của Trung Quốc bởi đây là một quân cảng lớn, là "nhà" của Hạm đội Nam Hải và điểm giao dịch dầu khí quan trọng của Trung Quốc.

Ngoài châu Á, hải quân Iran cũng đang gia tăng sự hiện diện của mình ở Biển Caspi sau khi phát hiện một giếng dầu mới tại khu vực mà Tehran tuyên bố chủ quyền. Hiện Tehran đang xây dựng tàu khu trục lớp Moudge tại vùng Bandar-e Anzali trên Biển Caspi. IRIN còn được cho là đang có ý định triển khai nhiều tàu ngầm nhỏ ra vùng biển vốn do các tàu khu trục lớp Gepard của Nga kiểm soát.

TRÍ VĂN (Theo The Diplomat)